ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ πού διατύπωσα προχθές γιά τίς δραματικές ἐπιπτώσεις τῆς πανδημίας στήν καθημερινή μας ζωή…
… καθήλωση κατ’ οἶκον, συρρίκνωση ἀνθρωπίνων σχέσεων, κατάργηση κοινωνικῶν συναναστροφῶν, ζῆν διά τοῦ διαδικτύου (e-life ἀγγλιστί) σήκωσαν «σκόνη» μεταξύ τῶν ἀναγνωστῶν μας. Δέχθηκα ἀρκετά μηνύματα, μέιλ ἀλλά καί τηλέφωνα ἀπό πολῖτες μέ τούς ὁποίους ἀνταλλάξαμε σκέψεις. Ἔχω τήν ἐντύπωση –αὐτό ἀπεκόμισα ἀπό τήν …«διαβούλευση» –πώς ὅσο παρατείνεται καί διαρκεῖ σέ μάκρος ἡ ὑγειονομική κρίση (ἤδη μᾶς προϊδεάζουν γιά τρίτο σκληρό λόκ ντάουν μέ τερματικό σταθμό τό θέρος) τόσο θά ἀναπτύσσεται καί θά γιγαντώνεται στίς κοινωνίες (καί ἰδίως στήν ἑλληνική) ἕνα ρεῦμα πού θεωρεῖ ὅτι μεγάλα κράτη, ὑπερεθνικοί ὀργανισμοί, κυβερνήσεις, ἰδιῶτες ἐπεμβαίνουν «δικτατορικῶς» στήν ζωή του χωρίς νά καταφέρνουν μάλιστα νά τήν «ἐπαναφέρουν». Αὐτό εἶναι τό ἐπίρρημα πού ἀκούω μέ μεγάλη συχνότητα ἐσχάτως, «δικτατορικῶς», αὐτήν τήν λέξη χρησιμοποίησε ἕως καί ὁ αὐτόχειρ ἐπιχειρηματίας τῆς ἑστίασης ἀπό τόν Βόλο· στήν τελευταία ἀνάρτησή του στό facebook ἔκανε λόγο γιά μέτρα πού λαμβάνονται μέ «δικτατορικό τρόπο». Καί ἄν οἱ μάγοι τῆς ἐπικοινωνίας ἔκαναν ἕναν κόπο παραπάνω νά ἰχνηλατήσουν σωστά τήν κοινωνία θά διαπίστωναν ὅτι ὁ βασικός κορμός αὐτοῦ τοῦ ρεύματος πού χαρακτηρίζει ἰδιωτικῶς τίς κυβερνήσεις «ἀποτυχημένες δικτατορίες» εἶναι οἱ γυναῖκες. Ἡ πλειονότης τῶν ἐκλογικῶν σωμάτων στίς δυτικές κοινωνίες.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐνώπιον τοῦ διλήμματος «προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας μέ πρόσκαιρο περιορισμό τῆς ἐλευθερίας ἤ ἑκατόμβες» ὅλες οἱ κυβερνήσεις τῆς Δύσεως ἀπάντησαν ἀπό τήν πρώτη στιγμή σωστά, τό πρῶτο. Δέν ὑπῆρξε δευτερόλεπτο ἀμφιταλάντευσης. Μεταξύ ζωῆς καί ἐλευθερίας ἐπέλεξαν ζωή. Διότι γιά νά ὑπάρχει ἐλευθερία πρέπει νά ὑπάρχει ζωή. Δέν ἀκολούθησαν τήν συνταγή τῶν αὐταρχικῶν καθεστώτων τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς ὅπως τῆς Νότιας Κορέας, πού μέ πρόσβαση στά προσωπικά δεδομένα ἑκατομμυρίων χρηστῶν κινητῶν τηλεφώνων πολέμησαν τήν πανδημία. Ἀκολούθησαν τόν συμβατικό δρόμο. Ἡ ἔνταση τῆς πανδημίας ὅμως, ἡ ἀναστολή τῆς ζωῆς σέ ὅλες της τίς διαστάσεις, ἡ παράταση τοῦ κατ’ οἶκον ἐγκλεισμοῦ καί ἡ διαρκής ἐπιβολή μέτρων ἄνευ διαλόγου ἐπιδρᾶ στήν ψυχολογία τῶν δυτικῶν κοινωνιῶν καί ἀλλάζει σταδιακῶς τά δεδομένα. Τό ἐποικοδόμημα τρίζει, ἀμφισβητεῖται, κλονίζεται. Αὐτό τό 25% πού καταγράφουν παντοῦ στόν κόσμο οἱ δημοσκοπήσεις καί περιγράφεται ἀπό τίς σκοπίμως φορτισμένες λέξεις «ἀρνητές» καί (στήν Ἑλλάδα) «ψεκασμένοι» –προκειμένου νά στιγματιστοῦν κοινωνικώς οἱ φορεῖς του– «ἀυγατίζει» κατά τό κοινῶς λεγόμενον.
Δέν ἀναχαιτίζεται. Εἰδικῶς ὅταν διαπιστώνει ὅτι αὐτό πού θεωρεῖ περιορισμό τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας του, συνοδεύεται καί ἀπό γενικότερη συρρίκνωση τῶν ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν ὅπως ἡ ἐλευθερία τῆς διακίνησης τῶν ἰδεῶν, ἡ ἐλευθερία τῆς πρόσβασης στήν πληροφορία, ἡ ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης, ἡ ἐλευθερία τῆς πίστης, ἡ ἐλευθερία τοῦ συνέρχεσθαι, ἡ ἐλευθερία τῆς μετακίνησης καί λοιπά. Καί αὐτό πού δέν γίνεται ἀντιληπτό ἀπό τίς κυβερνήσεις εἶναι πώς κάθε νέο «μεμονωμένο» γεγονός (λογοκρισίες-καρατομήσεις ἐνοχλητικῶν δημοσιογράφων) δέν ἐκλαμβάνεται ἀπό τούς πολῖτες ὡς «μεμονωμένο» καί ἄντε νά πᾶμε παρακάτω, ἀλλά καταγράφεται στήν συλλογική μνήμη. Τό Πάσχα τοῦ 2020 εἶχα ἀρθρογραφήσει ἀπό αὐτήν ἐδῶ τήν θέση γιά τήν «ἐπιβολή τῆς μοναδικῆς σκέψης» καί εἶχα παρακαλέσει τίς πάσης φύσεως ἐξουσίες «νά μήν καταπιέζουν τήν ἀνθρώπινη φύση». Σέ καιρούς ὕποπτους ἀλλά ὀλιγώτερο πιεστικούς. Εἶχα γράψει τότε διατυπώνοντας ἀμφιβολίες γιά τούς πρώτους περιορισμούς στήν ἐλευθερία μας ( 20/4/2020) τά ἑξῆς:
«Ἰδού λοιπόν ὁ νέος ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς: ὁ Ηοmo Coronovirus. Μήν σκέφτεσαι, μήν μιλᾶς, μήν διαφωνεῖς, μήν μετακινεῖσαι, μήν πιστεύεις, μήν κοινωνᾶς, στοιχίσου πίσω ἀπό τήν μοναδική σκέψη. Φάγαμε τά νιάτα μας νά καταγγέλλουμε τήν Σιγκουρίμι, τήν Στάζι καί τήν ΚGB γιά τίς παρεμβάσεις τους στίς “Ζωές τῶν Ἄλλων”, καμαρώναμε γιά τήν ἀνωτερότητα τῆς Δυτικῆς Δημοκρατίας, καί τό ἀποτέλεσμα ἦταν ποιό; Νά γίνουμε ἐμεῖς Σιγκουρίμι, ἐμεῖς Στάζι, ἐμεῖς KGB κατά τήν διάρκεια τοῦ βίου μας. Οἱ κοινωνίες μας. Ζητῶ ταπεινά νά σκεφτοῦμε τό ἑξῆς: Μήπως οἱ θεωρίες συνωμοσίας γιά τόν Μπίλ Γκαίητς, τό τσιπάκι, τό 5G, τό τέλος τοῦ κόσμου, κάθε τι τό ἀνορθολογικό, ἀπίθανο καί μεταφυσικό κυριαρχοῦν στά μυαλά τῶν ἀνθρώπων γιατί καταργήσαμε τήν ἐλεύθερη σκέψη καί ἐξορίσαμε τήν λογική ἀπό τίς τηλεοράσεις καί τά ραδιόφωνα;».
Φοβᾶμαι πώς ἡ αἴσθηση αὐτή τῆς καταπίεσης (δέν θά ταξιδεύεις ἄν δέν ἔχεις κάνει τό ἐμβόλιο –πῶς ὅμως ταξίδευες μέχρι τώρα;) αὐξάνεται στήν Δύση ἀλλά καί στήν πατρίδα μας, ἡ ὁποία γίνεται ἀποδέκτης τῶν ἐντολῶν τῆς Δύσεως. Μαζί μέ τούς τρελλούς ἀνταμώνουν τώρα (σιωπηρῶς) στό ρεῦμα τῆς ἀμφισβήτησης καί οἱ λογικοί. Μαζί μέ τούς ἀγραμμάτους καί οἱ γραμματιζούμενοι. Ἑτερόκλητες κοινωνικές ὁμάδες χαμηλοῦ ἀλλά καί ὑψηλοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου, ἄλλες κατά βάση νομοταγεῖς ἄλλες ὄχι, ἀποξενώνονται ἀπό τίς κυρίαρχες ἐξουσίες. Ἀποσπῶνται. Ἀπόσχωνται. Καί ἀποξενώνονται. Ἀποσπῶνται, ἀπόσχωνται διότι δέν ἀντέχουν νά ἐπιβάλλεται στήν ζωή τους ἕνας ἰδιώτης καί ὄχι ἕνα ξένο κράτος ὡς εἰσβολεύς ὅπως συνέβαινε στό παρελθόν. Τό κράτος τό πολεμᾶς μέ ἐκλογές, αὐτόν πῶς; Ἀντιδροῦν γιατί φοβοῦνται μέ τόσα πού διαβάζουν στό διαδίκτυο γιά τούς ἀλγορίθμους πού ἐφαρμόζονται ἐπί τῶν κεφαλῶν τους, ὅτι τά προσωπικά τους δεδομένα γίνεται βορά ἑταιρειῶν. Ὁ Σνόουντεν καί ὁ Ἄσανζ μοιάζουν πρόσκοποι στά μάτια τους μέ τίς ἀποκαλύψεις τους σέ σύγκριση μέ αὐτά πού ὑποθέτουν ὅτι συμβαίνουν. Οἱ πλέον καχύποπτοι βλέπουν τήν πανδημία ὡς μία τεράστια μπίζνα γιά τήν βίαιη ἀνακατανομή τοῦ ἤδη ἀνίσως κατανεμημένου πλούτου τοῦ πλανήτη. Ὑποθέτοντας βασίμως βεβαίως ὅτι τό σχέδιο δέν τούς περιλαμβάνει οὔτε αὐτήν τήν φορά!
«Καί ὁ ὀρθολογισμός, ποῦ πῆγε ὁ ὀρθολογισμός;» θά μέ ρωτήσετε. Θά σᾶς ἀπαντήσω ἄν προηγουμένως μοῦ πεῖτε «ποῦ βρίσκονται οἱ ἡγεσίες». Οἱ ἐνάρετες ἡγεσίες. Ἐάν ἔχεις ἐνάρετες ἡγεσίες, ἔχεις καί ὀρθό λόγο. Ἄν οἱ ἡγεσίες τοῦ πλανήτη δέν πείθουν, ποιός θά πειστεῖ ἀπό τόν ὀρθό λόγο; Οἱ ἡγεσίες ὅταν κλήθηκαν νά ἀντιμετωπίσουν τά προβλήματα τῶν τραπεζῶν τά κατάφεραν μιά χαρά. Τώρα πού πρέπει νά κάνουν κάτι γιά τίς ζωές ἑκατομμυρίων πολιτῶν δέν τά καταφέρνουν ὅμως.
Ἀντιθέτως, μολονότι δηλώνουν κοσμοπολίτισσες, συμπεριφέρονται μέ ἐθνικισμό! Τόν ὁποῖο κατά τά λοιπά καταγγέλλουν. Ἡ Πρόεδρος τῆς Κομμισσιόν φόν ντέρ Λάυεν, μητέρα πολλῶν παιδιῶν, ὑποστήριξε προσφάτως ὅτι ἡ πανδημία θά ὁδηγήσει σέ κρίση κοινωνικῆς συνοχῆς. Ὅσο περνᾶ ὁ καιρός καί παρατηρῶ τό τοπίο γύρω μου φοβᾶμαι ὅτι ἡ πανδημία θά ὁδηγήσει σέ κάτι παραπάνω: σέ κρίση δημοκρατίας. Ἑκατομμύρια πολῖτες τήν βλέπουν πλέον ὡς κάτι ἄλλο. Μισητό. Ἤδη πριονίζουμε τό κλαδί πάνω στό ὁποῖο καθόμαστε.
