ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑ μέ ἐξαιρετικό ἐνδιαφέρον τήν ἐκπομπή Special Report τοῦ Τάσου Τέλλογλου…
… στόν τηλεοπτικό σταθμό «Ἀντέννα» τό βράδυ τῆς Τρίτης μέ θέμα (στό πρῶτο μισό της) τίς ἐπιπτώσεις τοῦ λουκέτου τῶν ἐργοστασίων τῆς ΔΕΗ στήν Δυτική Μακεδονία. Ἔχω μεγάλη ἐκτίμηση στήν ποιότητα τῆς ἐργασίας τοῦ Τάσου, ἀλλά θεωρῶ ὅτι ἡ προσέγγισή του στό θέμα δέν ἦταν ὁλοκληρωμένη. Ὄχι μόνο γιατί τό μόνο πολιτικό πρόσωπο πού προβλήθηκε στήν ἐκπομπή ἦταν ὁ ἁρμόδιος ὑπουργός Κωστῆς Χατζηδάκης, ὁ ὁποῖος στήν ἐπίσκεψή του στό ἐργοστάσιο «Πτολεμαΐδα 5» ἐμφανίστηκε κρανοφόρος μπροστά στήν κάμερα νά ὁμολογεῖ ὅτι «ἡ ἐπίσκεψη λειτουργεῖ ἤδη, μέ ὠφελεῖ, σκέπτομαι ΠΙΟ ἀνθρώπινα» (ἔπρεπε νά σκέπτεστε «ΠΙΟ», χωρίς νά χρειαστεῖ νά πᾶτε ἕως ἐκεῖ, κ. ὑπουργέ.) Οὔτε ἐπειδή δέν ἀκούσαμε τίς ἀπόψεις τῆς τοπικῆς ἡγεσίας τῆς περιοχῆς (Περιφέρεια, Δῆμοι, Βουλευτές, Ἐπιμελητήρια). Θά ἔπρεπε οἱ ἀπόψεις τῶν αἱρετῶν νά ἔχουν τήν ἀξία τους.
Ἡ ἐκπομπή δέν ἦταν ὁλοκληρωμένη γιατί τῆς ἔλειψε ἡ ἐθνική διάσταση. Προβλήθηκε σωστά ἡ οἰκολογική διάσταση (ἡ ρύπανση τοῦ περιβάλλοντος ἀπό τόν λιγνίτη), προβλήθηκε ἄριστα ἡ ἐπίπτωση τῆς μόλυνσης στήν ὑγεία τῶν ἐργαζομένων, προβλήθηκε αὐτονοήτως ἡ ἐπαπειλούμενη ἀπώλεια τῶν θέσεων ἐργασίας, προβλήθηκε ἀκόμη καί τό ἀπαγορευτικό ὑπέρογκο πρόστιμο πού πληρώνει ἡ ΔΕΗ λόγω τῶν ρύπων σέ ἐτήσια βάση. Ἡ κοινωνική διάσταση εἶναι μία ἐκδοχή τοῦ προβλήματος ὅμως. Ὑπάρχει καί ἄλλη. Ἄν ἡ ἔρευνα τοῦ Τάσου Τέλλογλου γινόταν στήν Μεγαλόπολη Ἀρκαδίας, ὁμολογῶ θά ἦταν πλήρης. Ὡστόσο ἡ Δυτική Μακεδονία δέν εἶναι Πελοπόννησος. Εἶναι μιά ἀνάσα ἀπό τά σύνορα μέ τήν Ἀλβανία, τά Σκόπια καί τήν Βουλγαρία. Εἶναι παραμεθόριος, ἀπώτατο ἄκρο τοῦ Ἑλληνισμοῦ, βορειοδυτικά. Μέ γείτονες ὄχι καί τά καλύτερα παιδιά.
Ρώτησα τόν ἀντιπεριφερειάρχη Ἀγροτικῆς Ἀνάπτυξης Δυτικῆς Μακεδονίας Βασίλειο Ἄμπα, ἕναν μετρημένο καί σοβαρό γεωπόνο, πού ἐκλέγεται μέ τόν συνδυασμό τοῦ ἐπίσης γεωπόνου Περιφερειάρχη Γιώργου Κασαπίδη, σέ τί ἀριθμό ὑπολογίζεται ὅτι θά φθάσει ἡ ἀπώλεια θέσεων ἐργασίας μετά τό λουκέτο στά ἐργοστάσια τό 2023. Συνολικά –ὅπως μοῦ ἀπάντησε– τίς 25.000. 8.000 ἄμεσες θέσεις στά ἐργοστάσια τῆς ΔΕΗ καί 17.000 ἔμμεσες. Ἤτοι σχεδόν τό 10% τοῦ πληθυσμοῦ, δεδομένου ὅτι ὁ πληθυσμός τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας στό σύνολό του ἀνέρχεται σέ 280.000 κατοίκους.
Μέ ἄλλα λόγια: ἡ περιοχή τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας ἐρημοποιεῖται. Ἄν τήν κοιτάξει κανείς ἀπό ψηλά, θά παρατηρήσει τά τεράστια πληθυσμιακά κενά στήν περιφέρειά της, καί δεῖ τήν ὅποια συγκέντρωση κόσμου στά ἀστικά κέντρα θά καταλάβει ὅτι στό μέλλον θά προσφέρεται ὑπό προϋποθέσεις γιά κανονική παρέλαση ὅποιων ἐπιβουλέων, χωρίς ἰδιαίτερες ἀντιστάσεις. Πληθυσμιακά κάστρα στήν πρώτη γραμμή δέν ὑπάρχουν. Προφανῶς καί δέν φοβᾶμαι τώρα ἀμέσως κάτι τέτοιο, ἀλλά τόν Ἑλληνισμό πρέπει νά τόν μετρᾶς μέ τίς δεκαετίες, ὄχι μέ τίς ἑβδομάδες καί τούς μῆνες. Τρῦπα στήν ἄμυνά μας δέν εἶναι νοητή. Μοῦ τό λένε καί οἱ ἴδιοι οἱ κάτοικοι, οἱ ὁποῖοι βασανίζονται ἀπό μαῦρες σκέψεις γιά τό ζοφερό μέλλον τοῦ τόπου πού γεννήθηκαν. Γι’ αὐτό καί τό ζήτημα τῆς ἀποβιομηχανοποίησης τῆς περιοχῆς αὐτῆς δέν πρέπει νά προσεγγίζεται μέ κοινωνικά κριτήρια (ἀπώλεια θέσεων ἐργασίας) ἤ μέ κριτήρια κόστους (πόσο πρόστιμο θά γλυτώνει ἡ ΔΕΗ στό μέλλον), ἀλλά μέ κριτήρια ἐθνικά καί δημογραφικά: Πόσο θά συρρικνωθεῖ ὁ πληθυσμός καί ποιές οἱ ἐπιπτώσεις στήν γεωγραφική κατανομή του ἐντός τῆς περιφέρειας, μετά τό λουκέτο.
Πολύ φοβᾶμαι ὅτι δέν ὑπάρχουν ἀπαντήσεις γι’ αὐτά. Ποῦ θά βρεῖ δουλειά 25.000 κόσμος μετά τό λουκέτο γιά νά μήν ἐγκαταλείψει τήν γενέθλια γῆ, κανείς δέν εἶναι σέ θέση νά ἀπαντήσει σήμερα. Ψιθυρίζεται κάτι γιά master plan πού θά ἐκπονήσει ἡ Παγκόσμια Τράπεζα. Χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες. Ὁ Τέλλογλου στήν ἀποφώνηση τοῦ ρεπορτάζ προφήτεψε ὅτι αὐτοί πού θά βρίσκουν ἐργασία σέ αὐτή τήν Περιφέρεια στό μέλλον δέν θά εἶναι οἱ ἐργαζόμενοι πού ἀπασχολοῦντο στό παρελθόν, ἀλλά νέοι. Χωρίς νά πεῖ πόσοι. Καί οἱ ἄλλοι; Στήν πραγματικότητα, γιά νά γλυτώσουμε τό περιβάλλον καί νά μήν πληρώνουμε πρόστιμα, θέτουμε ὑπό διωγμόν ἐνεργό πληθυσμό καί ὑπό μελλοντική διακινδύνευση ἔδαφος. Ὄχι καί τόσο σοφό, ἄν λάβουμε ὑπ’ ὄψιν ποιά εἶναι ἡ κατάσταση στήν Θράκη καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου. Δεδομένου ὅτι οἱ Γερμανοί κρατοῦν τόν λιγνίτη ἕως τό 2037, σκέπτομαι πώς καλύτερα θά ἦταν νά πληρώνει τό ἔθνος ἐτήσιο πρόστιμο ρύπων παρά στό μακροπρόθεσμο μέλλον ὀθωμανικό ἤ ἄλλο χαράτσι. Ὑπερβάλλω; Πιθανῶς. Ἀλλά οἱ Ὀθωμανοί εἰσέβαλαν ἕως καί στά πανηγύρια τῆς Ἀποκριᾶς στό Σοχό Λαγκαδᾶ. Σήμερα. Τό 2020. Καί αὐτό δέν εἶναι ὑπερβολή ἀλλά πραγματικότης.