KΑΘΕ ΧΩΡΑ ἔχει τά δικά της πολιτικά, κοινωνικά καί ἰδεολογικά χαρακτηριστικά
Καί κατά τοῦτο εἶναι λάθος νά «κοπιάρουμ» καί νά μεταφέρουμε ἄκριτα τά συμπεράσματα μιᾶς ἐκλογικῆς ἀναμέτρησης στά καθ’ ἡμᾶς. Ἡ παγκοσμιοποίηση ὡστόσο καί οἱ κοινές προκλήσεις ἐνώπιον τῶν ὁποίων ἔρχονται ἀντιμέτωπες οἱ κοινωνίες ὅπως τό μεταναστευτικό , τά διλήμματα «νόμος καί τάξη ἤ δικαιώματα», «περισσότερο ἤ λιγώτερο κράτος», «λιγώτερος ἤ περισσότερος φιλελευθερισμός» κάνουν πλέον τίς ἀναμετρήσεις νά μοιάζουν καί τά πρότυπα ἡγεσίας ἰδίᾳ ὡς νά ἐπρόκειτο περί φασόν. Οἱ συντηρητικοί διαχωρίζουν τίς πολιτικές σέ πατριωτικές καί μή. Οἱ φιλελεύθεροι σέ λαϊκίστικες καί μή. Οἱ σοσιαλδημοκράτες καί οἱ ἀριστεροί σέ νεοφιλελεύθερες καί μή. Ὑπό αὐτήν τήν ἔννοια καί μάλιστα τήν ἑπομένη τῆς ἀπόρριψης τῆς πρότασης μομφῆς κατά Τράμπ ἀπό τήν Βουλή τῶν Ἀντιπροσώπων καί τήν Γερουσία τῶν ΗΠΑ, ἔχει νόημα νά μελετήσουμε τά εὑρήματα μετεκλογικῆς δημοσκόπησης πού διεξήχθη στήν Ἀμερική ἀπό τήν ἑταιρεία MclLaughlin&Associates γιατί ἀπό αὐτήν προκύπτουν ἐνδιαφέροντα συμπεράσματα:
- Γιά τά αἴτια τῆς ἀπώλειας τῆς ἐξουσίας ἀπό τόν Τράμπ.
- Γιά τό σαθρό πολιτικό ἔδαφος πάνω στό ὁποῖο κινεῖται ἡ ἡγεσία τοῦ Προέδρου Μπάιντεν.
- Γιά τίς προτιμήσεις τῶν Ἀμερικανῶν σχετικά μέ τήν ἑπόμενη ἀναμέτρηση τοῦ 2024. . Τά εὑρήματα εἶναι ἐντυπωσιακά. Ὁ Τράμπ ψηφίστηκε περισσότερο ὡς θετική ἐπιλογή σέ ποσοστό 84% παρά ὡς ἀντι-Μπάιντεν ἐπιλογή (σέ ποσοστό 15%). Ἄρεσε. Ὁ Μπάιντεν ψηφίστηκε κυρίως ὡς ἀντι-Τράμπ ἐπιλογή σέ ποσοστό 37% καί λιγώτερο ὡς θετική ἐπιλογή (37%). Δέν ἄρεσε. Στήν ἀνάλυση τῆς ψήφου μάλιστα τά πράγματα γίνονται πιό καθαρά. Τό 32% τῶν ἐκλογέων ψήφισε τόν νέο Πρόεδρο ὡς ἐπιλογή ἀπαρέσκειας (dislike) πρός τόν Τράμπ καί μόνο 6 % ὡς …better choice.
Αὐτό πού πίστωσαν οἱ ψηφοφόροι στόν νέο Πρόεδρο σέ ὅλες τίς ποιοτικές μετρήσεις πού ἔγιναν ἦταν ἡ ἰδιότητά του νά ἑνώνει καί ἡ πολιτική του φιλοσοφία κατά τοῦ κορωνοϊοῦ. Σέ ποσοστό 55%. Σέ ὅλα τά ἄλλα (οἰκονομία, καταπολέμηση τῆς ἀνεργίας, νόμος καί τάξη, μεταναστευτικό) ὁ Τράμπ προηγήθηκε μέ ποσοστά πού κυμαίνονταν ἀπό 52-54%. Στήν ἐπί μέρους ἀνάλυση ψήφου, ἡ σταθεροποίηση τῆς οἰκονομίας ἦταν ὁ πρῶτος λόγος (13%) ἐπιλογῆς τῶν ψηφοφόρων ὑπέρ Τράμπ ἐνῶ σημασία εἶχε ὅτι ἄρεσε (9%), ὅτι ἦταν πατριώτης (5%), ὅτι κρατοῦσε τόν λόγο του (5%). Καί ὅμως μέ βάση ὅσα ξέρουμε ἕως σήμερα ἔχασε. Καί ἄς θεωρεῖ τό 30% τῶν Ἀμερικανῶν ὅτι ἔγινε νοθεία σύμφωνα καί μέ αὐτήν τήν μέτρηση. Τί μᾶς δείχνουν ὅλα αὐτά; Πρῶτον, δέν ἀρκεῖ μία καλή τετραετία γιά νά κερδίσεις μιά ἐκλογή, χρειάζεται καί ἕνα καλό φίνις. Δεύτερον, ὁ πατριωτισμός δέν ἀρκεῖ ἄν δέν συνδυάζεται μέ τήν οἰκονομική ἀνάπτυξη. Τρίτον, τό πακέτο «οἰκονομική ἀνάπτυξη καί πατριωτισμός» δέν ἀρκεῖ ἄν δέν βασίζεται στήν ἐθνική ἑνότητα. Ὁ Πρόεδρος Τράμπ διεκδίκησε μιά ἀμφίρροπη νίκη καί δέν κέρδισε μέ ἄνεση ὅπως φαινόταν τόν Ἰανουάριο τοῦ 2020 γιατί δίχασε. Στήν πραγματικότητα λοιπόν ἀπερρίφθη ἡ ὑποψηφιότητά του. Δέν ὑπερψηφίστηκε ἡ ὑποψηφιότης τοῦ ἀντιπάλου του στίς τάξεις τοῦ ὁποίου συσπειρώθηκαν ὅλοι οἱ ἐχθροί του. Αὐτό πού εἶναι τό μεγάλο μειονέκτημα Τράμπ ὅμως εἶναι ταυτοχρόνως καί τό μεγάλο μειονέκτημα Μπάιντεν στό ξεκίνημά του. Τό 59% τῶν Ἀμερικανῶν θεωρεῖ ὅτι ἡ χώρα κινεῖται στήν λάθος κατεύθυνση καί μόλις τό 41% στήν θετική. Τό 75% τῶν Ἀμερικανῶν ὑποστηρίζει τήν ἐλεύθερη οἰκονομία τῆς ἀγορᾶς, ἀλλά –κρατηθεῖτε– τό 25% αὐτῶν τόν σοσιαλισμό! Ἡ κατάσταση λοιπόν εἶναι περίπλοκος ἐσωτερικά. Καί θά περιπλακεῖ ἀκόμη περισσότερο διότι τήν στιγμή πού Μπάιντεν – Τράμπ θά προσπαθήσουν νά ἐγκαθιδρυθεῖ ὁ πρῶτος, νά ἐπιβιώσει ὁ δεύτερος στήν ἀμερικανική κοινωνία ἀναπτύσσονται ἤδη νέες τάσεις ἀμφισβήτησής τους.
Στό στρατόπεδο τῶν Ρεπουμπλικάνων κερδίζει πόντους ὁ ἀντιπρόεδρος Πένς, ὁ ὁποῖος τήν κρίσιμη στιγμή τῆς ἐπιθέσεως στό Καπιτώλιο στάθηκε στήν μέση μεταξύ Προέδρου καί νομοθετικῶν σωμάτων καί ὑπηρέτησε τήν ἑνότητα τοῦ Ἔθνους. Στήν συγκεκριμένη δημοσκόπηση θεωρεῖται καταλληλότερος ὑποψήφιος Πρόεδρος γιά τίς ἐκλογές τοῦ 2024 ἀπό τό 30%, ἐνῶ ὁ Τράμπ ἀκολουθεῖ μέ 20%. Στό στρατόπεδο τῶν Δημοκρατικῶν προηγεῖται ὡς καταλληλότερη ὑποψηφία ἡ Μισέλ Ὀμπάμα μέ 25% καί ἀκολουθεῖ ἡ Καμάλα Χάρρις μέ 18%. Διαφαίνεται αὐτήν τήν στιγμή στό ἐκλογικό σῶμα λοιπόν μιά τάση ὑπέρβασης τῶν προσώπων πού πρωταγωνίστησαν στήν κρίση. Ἀκόμη καί ἡ Πρόεδρος τῆς Βουλῆς Νάνσι Πελόζι ἀπορρίπτεται ὡς διχαστική ἀπό τό 54% τῶν ψηφοφόρων . Τελευταῖα ἀλλά ὄχι ἐλάσσονα ζητήματα. Τό ἐκλογικό σῶμα θεωρεῖ ὅτι τά ΜΜΕ ἀδίκησαν τόν Τράμπ σέ ποσοστό 48%. Ἐξαιρετικῶς ἐνδιαφέροντα καί τά στοιχεῖα γιά τήν ἀπήχηση Τράμπ στά social media. Tό 60% τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος τόν ἀκολουθεῖ σέ κάποιο ἀπό τά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης. Τό 62% στό facebook, τό 48% στό Υοu tube, τό 35% στό Instagram, τό 26% στό twitter κ.τ.λ.
Ὁ χρόνος θά δείξει ἄν ὁ Τράμπ καί ἡ ἐπανάσταση πού ἔκανε μέσα στό σύστημα μέ τόν οἰκονομικό προστατευτισμό καί τήν κατάργηση τῶν μεσαζόντων στήν ἐπικοινωνία μέ τόν λαό θά ἀποδώσουν ὥστε νά ἐπιβιώσει ἤ ἄν θά προκύψει στήν πορεία στά χνάρια του ἕνας «μετεξελιγμένος» στιβαρός Τράμπ, ὅπως ὁ Πένς. Πού θά ἀλλάζει τίς ΗΠΑ χωρίς νά τίς διχάζει. Τό βέβαιον ὅμως εἶναι ἕνα: τό ἀντισυμβατικό πολιτικό ρεῦμα τοῦ Τράμπ θά ἐπιζήσει. Στήν Ἑλλάδα ὅπου τά πάντα φθάνουν μέ καθυστέρηση θά καταφθάσει μέ τήν ἀρχική πρωτόλεια μορφή του: νά κάνουμε τήν Ἑλλάδα μεγάλη ξανά. Κατά τοῦτο ἡ συστηματική παρατήρηση τῶν κοινωνικῶν ρευμάτων –ἀκόμη καί μέ τό παράδειγμα ἑνός νεαροῦ γκραφφίστα πού ζωγραφίζει ἥρωες τοῦ 1821 στούς τοίχους– εἶναι σχεδόν ὑποχρεωτική. Ἡ ἀλλαγή σέ μιά χώρα σάν τήν Ἑλλάδα καταγράφεται καί στούς τοίχους, ὄχι μόνο στούς ἱστοτόπους.
