Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 11 Ἰουνίου 1923
Αἱ «πέδαι τῶν ὑδάτων» ἐλύθησαν καί τά ὕδατα ἐξαναβρῆκαν τήν ὁδόν τῆς Δεξαμενῆς. Δέν ὑπάρχει, λοιπόν, πλέον ἐπίκαιρον θέμα, τήν στιγμήν αὐτήν, ἀπό τό θέμα τοῦ γάλακτος.
Πρό ὀλίγων ἡμερῶν ἀκριβῶς, ὑπό τό κράτος τῆς μοιραίας ἀνυδρίας, εἶχα ἐκφράσει τάς εἰλικρινεστέρας συμπαθείας μου πρός κάποιον γαλατᾶν.
-Τί θά γίνετε τώρα, δυστυχισμένοι; τοῦ εἶπα. Σᾶς βλέπω καί, ἐνῷ θλίβεται ἡ ψυχή μου, τά χείλη μου ψιθυρίζουν τούς παλαιούς στίχους τοῦ «Φανοῦ τοῦ Κοιμητηρίου» τοῦ Παπαρρηγοπούλου:
«Φανέ, ἐάν τό ἔλαιόν σου λείψῃ τί θά γίνῃς; –Τί; Θά σβεσθῇς!…».
-Τί ἐννοεῖτε, κύριε; μοῦ εἶπεν ὁ γαλατᾶς.
-Ἐννοῶ, ὅτι: «Ἐάν τό ὕδωρ, γαλατᾶ, σοῦ λείψῃ, τί θά γίνῃς;» Καί σοῦ ἔλειψεν; ἀλλοίμονον! ταλαίπωρε ἄνθρωπε!
Ὁ ὑπερήφανος ὅμως γαλατᾶς δέν ἐδέχετο συλλυπητήρια. Ἐμελέτα τήν μεγάλην του ἐκδίκησιν.
-Μή μέ κλαῖς ἐμένα! Μοῦ εἶπε δυσαρεστημένος. Νά κλαῖς τόν ἑαυτό σου!
-Γιατί, ἀδελφέ μου;
-Διότι, ἁπλούστατα, αὔριο, ποῦ θἄρθῃ, μέ τό καλό, τό νερό, θά τά πληρώσῃς διπλά!
-Κατά ποιόν τρόπον;
-Κατά τόν ἑξῆς φυσικώτατον. Ἐάν ἡ μία ὀκά τό πρόβειο γάλα ἐγίνετο ἕως τώρα δυόμισυ καί ἐάν ἡ μία ὀκά τό ἀγελαδινό ἐγίνετο δύο, τώρα καί ἡ Δευτέρα δυόμισυ. Ἐννόησες τώρα;
Εἶχα ἐννοήσει, πράγματι, σύμφωνα μέ τό δόγμα, κατά τό ὁποῖον, δίδοντες ἀφορμήν εἰς τόν σοφόν, γινόμεθα σοφώτεροι οἱ ἴδιοι.
-Νά κλαῖς, λοιπόν, τόν ἑαυτό σου! μοῦ ξαναεῖπε μέ ἀπειλητικώτερον τόνον. Εὐτυχῶς, δέν θά εὑρεθῶ εἰς τήν ἀνάγκην νά κλαύσω. Ἀφ’ ὅτου μ’ ἐβεβαίωσε κάποιος φίλος μου γαλατᾶς, ὅτι ἡ ὕδρευσις τοῦ γάλακτος ἀποτελεῖ ἀπαράβατον ἱερόν κανόνα διά τούς συναδέλφους του καί ὅτι, ὄχι μόνον ἡ Ἀστυνομία, ἀλλά καί ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἐάν ξαναεπιστρέψῃ εἰς τήν Γῆν, δέν θά σταθῇ ἱκανός νά μεταβάλῃ τήν τάξιν τῶν πραγμάτων, ἀπεφάσισα ἀπό γαλακτοπότης νά γίνω γαλακτοκόμος. Καί ἀπέκτησα μίαν κατσίκαν, ἡ ὁποία ὑγιαίνει καί μοῦ προσφέρει ἡμερησίως περί τήν μίαν ὀκάν γάλακτος. Τό γάλα ὅμως αὐτό εἶνε ἕνα παράδοξον γάλα. Ἐν πρώτοις, ἔχει τήν ἰδιοτροπίαν νά σχηματίζῃ καϊμάκι εἰς τήν ἐπιφάνειάν του καί, δεύτερον, νά κολλᾷ ἐπιμόνως εἰς τάς παρειάς τοῦ ἀγγείου, ὅπου τό τοποθετῶ. Φαντάζομαι, ἑπομένως, ὅτι θά εἶναι καί κἄπως δύσπεπτον.
-Δέν σᾶς τὤλεγα ἐγώ; μοῦ εἶπε ἕνας γαλατᾶς ἄλλος. Αὐτό τό γάλα δέν τό σηκώνει τό κλῖμα! Ἄν θέλετε νά ἰδῆτε τήν ὑγείαν σας, νά βάζετε μισό καί μισό νεράκι.
Σκέπτομαι ν’ ἀκολουθήσω τήν συμβουλήν τοῦ ἐμπειροτέχνου. Τόσον διά λόγους ὑγιεινῆς, συμφώνου πρός τό κλῖμα, ἀλλά καί διά κάποιον ἄλλον ἀκόμη σπουδαῖον λόγον. Ἡμεῖς οἱ γαλακτοκόμοι εἴμεθα φοβερά ἀδικημένοι ἀπό τό Κράτος. Τό Κράτος, ἐνῷ ἠλάττωσε τήν τιμήν τοῦ ἄρτου τῶν ἀνθρώπων, δέν ἐννοεῖ νά ἐλαττώσῃ τήν τιμήν τῆς νομῆς τῶν ζώων. Καί τό πίτουρο καταντᾷ νά στοιχίζῃ ὅσον περίπου καί τό ἀλεύρι. Ἑπομένως, ἐφ’ ὅσον ἑνώνω μοιραίως εἰς τό πρόσωπόν μου τήν ἰδιότητα τοῦ γαλακτοκόμου καί τοῦ καταναλωτοῦ, χωρίς τήν μεσολάβησιν τοῦ γαλατᾶ, ὁ ὁποῖος κατέχει τάς πηγάς τῶν ὑδάτων, εἶμαι ὑποχρεωμένος ἤ νά γίνω ταυτοχρόνως καί γαλατᾶς καί νά αἰσχροκερδήσω κατά τοῦ ἑαυτοῦ μου, ἤ νά χρεοκοπήσω ὡς γαλακτοκόμος. Καί φαίνεται ὅτι θ’ ἀποφασίσω τό δεύτερον.
-Τί θά ἔκαμνες ἐσύ εἰς τήν θέσιν μου; ἐρώτησα κἄποιον συνάδελφον γαλακτοκόμον τοῦ Μοσχάτου.
-Ἐγώ, μοῦ εἶπεν, ἔχω πουλημένην ὅλην μου τήν παραγωγήν εἰς κἄποιο γαλακτοπωλεῖον, μέ τήν συμφωνίαν νά μοῦ στέλνῃ μία ὀκά ἁγνόν γάλα τήν ἡμέραν γιά τό σπίτι μου, εἰς τήν τιμήν τῆς λιανικῆς πωλήσεως, διά νά μή τόν ζημιώσω τόν ἄνθρωπον.
-Πίνεις ὁπωσδήποτε ἁγνόν γάλα! τοῦ εἶπα.
-Λανθάνεσαι, φίλε μου! ἀνεστέναξε. Καί σ’ ἐμένα ἀκόμη τό θηρίο –θά τό πιστέψῃς;–ἐφαρμόζει τήν μέθοδον, ποῦ ἐχαλοῦσε τό κεφάλι τοῦ ἀειμνήστου Βασιλέως Γεωργίου.
Καί μοῦ ἀνέφερε τήν ἀπορίαν, ποῦ ἐβασάνιζε τόν Γεώργιον Α΄, καί τήν ὁποίαν ἐξεδήλωσε κἄποτε εἰς τόν Πρόεδρον τῶν Γαλακτοπωλῶν, παρουσιασθέντα μαζῆ μέ ἄλλους προέδρους σωματείων εἰς τήν Μεγαλειότητά του, ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ κἄποιας βασιλικῆς ἑορτῆς.
-Δέν μοῦ λές, κύριε Πρόεδρε; τόν ἐρώτησε. Μέ ποιόν τρόπον καταφέρνετε τό νερό, τοῦ λόγου σας οἱ γαλατᾶδες, καί παίρνει τό χρῶμα τοῦ γάλακτος;
Ἐκεῖνος δέν ἀπήντησε. Καί ὁ εὐφυής Βασιλεύς ἔμεινε μέ τήν ἀπορίαν του.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
