ΦΑΛΗΡΟΥ ΦΑΛΗΡΙΣΜΑ

Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 8 Ἰουλίου 1924

Πρόκειται περί τοῦ Νέου Φαλήρου, διά τό ὁποῖον αἱ εὐτυχίαι τοῦ Ἀγγλικοῦ Στόλου ἦσαν αἱ τελευταῖαι ἀναλαμπαί τῆς ζωῆς του. Δέν ἐπρόφθασαν νά ἐξαφανισθοῦν εἰς τό πέλαγος αἱ σιλουέτται τῶν σκαφῶν του, καί τά ἑτοιμοθάνατα κοσμικά του κέντρα, τά ὁποῖα εἶχαν γαλβανίσει πρός στιγμήν αἱ στερλίναι τοῦ Στόλου, ἄρχισαν νά βυθίζωνται εἰς τό σκότος, τό ἕνα μετά τό ἄλλο. Ματαίως θ’ ἀναζητήσετε πλέον εἰς τήν ὡραίαν ἀκτήν τά Μόν Μπεγκαίν, τά Φολί Μπερζέρ, τά Καζῖνο, ὅλους αὐτούς τούς ἐξωτικούς παραδείσους, ἐπί τῶν ὁποίων οἱ ἐπιχειρηματίαι των ἐστήριξαν χρυσά ὄνειρα. Καί τό μελαγχολικόν συμπέρασμα ἀκούεται ἀπό παντοῦ.

– Αὐτά τά πράγματα δέν πιάνουν στό Φάληρο!

Ἀλλά πῶς νά πιάσουν, χριστιανοί μου; Δέν ἐννοεῖτε, λοιπόν, ὅτι ὅλαι αὗται αἱ ἐπιχειρήσεις ἐστηρίχθησαν εἰς μίαν μεγάλην παρεξήγησιν; Δέν σᾶς εἶπε τίποτε τό μοναδικόν θεατράκι του, τοῦ ὁποίου ἡ μακρά ἱστορία εἶνε μιά ἱστορία συνεχῶν καί στερεοτύπων ἀποτυχιῶν; Ἕνα θεατράκι, ἀπό τό ὁποῖον ἐπέρασαν ὄπερες καί ὀπερέττες, ὄχι καί πολύ εὐκαταφρονήτου ποιότητος, εἰς ἐποχάς μάλιστα, πού τό Ν. Φάληρον ἦτο τό μοναδικόν καλοκαιρινόν κέντρον τῶν δύο πόλεων, δέν ἠμπόρεσε ποτέ νά σταθῇ στά πόδια του. Καί ἄν δέν ἦτο ἡ Ἑταιρεία τοῦ Σιδηροδρόμου νά πληρώνῃ τά καθημερινά του ἐλλείμματα, δέν θά ἐζοῦσεν οὔτε τάς ὀλίγας ἡμέρας, ποῦ ἔζησε, ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν. Τί εἴχατε, λοιπόν, ἐλπίσει νά κάμετε, κύριοι ἐπιχειρηματίαι μέ τά Μόν Μπαιγκαίν σας, καί τά Φολί Μπερζέρ σας καί τά Καζῖνο σας καί τάς χιλιάδας τῶν ἑσπερινῶν σας ἐξόδων; Ὅπως ἦτο ἑπόμενον, ἐπιάσατε τόν Πάπαν ἀπό τά γένεια, ποῦ δέν ἔχει, καί τόν κρατεῖτε.

Ἔπρεπε νά τό εἴχατε ἐννοήσει, πρίν καταπιασθεῖτε τά ὡραῖα σας σχέδια. Εἰς τό Φάληρον, δέν κατεβαίνει κανείς γιά νά κλεισθῇ μέσα εἰς μίαν μάνδραν. Μάνδρες ὑπάρχουν πολλές καί εἰς τάς Ἀθήνας, ὅπου πᾶς, ἐπιθυμῶν νά μανδρωθῇ, μανδρώνεται. Εἰς τό Φάληρον γκρεμοτσακίζεται κανείς γιά νά δροσισθῇ, νά ἀναπνεύσῃ, νά ἰδῇ κῦμα, νά ρεμβάσῃ ἤ νά φλετάρῃ «παρά θῖνα». Ἐσεῖς ἐπιμένετε νά τόν μανδρώσετε. Πῶς τό θέλετε; Δέν μανδρώνεται. Θά ἐξακολουθῇ νά γεμίζῃ τήν βιτρίναν τῆς πλάζ, νά περιδιαβάζῃ εἰς τήν ἐξέδραν, νά πλανᾶται στήν ἀμμουδιά, νά ζητῇ τήν εὐτυχίαν του εἰς τάς διακριτικάς σκιάς τοῦ μικροῦ πάρκου καί εἰς τά ἔρημα δρομαλάκια τοῦ προαστείου. Καί θά περνᾷ ἀδιάφορος ἐμπρός ἀπό τῇς μάνδρες σας, ὅσον καί ἄν τόν προσκαλεῖτε νά σταματήσῃ μέ ὅλας τάς γλώσσας τοῦ κόσμου.

Καί ὅμως θά ὑπῆρχε διά τόν Νέον Φάληρον μιά ἐπιχείρησις τεραστίας ἐπιτυχίας, ἀσφαλισμένης ἐκ τῶν προτέρων, τήν ὁποίαν ἀπορῶ πῶς δέν ἐσκέφθη ἀκόμη ἡ Ἑταιρεία τοῦ Σιδηροδρόμου καί ὁ πολιτισμένος διευθυντής της. Τί τά θέλει αὐτά τά φρούρια τῶν διδύμων λουτρῶν, μέ τά ὁποῖα, εἰς στιγμήν οἰκτροτάτης ἐμπνεύσεως, μᾶς ἔφραξεν ἐγκληματικῶς τήν θέαν τοῦ πελάγους καί μᾶς ἐκάθισε δύο βουνά ἐπάνω στά στήθη μας; Ἐν τούτοις, αὐτά ἀκριβῶς τά δύο ἀπαίσια φρούρια θά ἠμποροῦσαν νά γίνουν ἡ ὡραιοτέρα εὐτυχία τοῦ Ν. Φαλήρου. Θά ἔφθανε νά κατεδαφισθοῦν ᾑ καμπίνες των καί ἐπάνω εἰς τό κατάστρωμά των, συμπληρούμενον, νά σχηματισθοῦν δύο ἐπιθαλάσσιαι, τεράστιαι πλατεῖαι, ἱκαναί νά χωρέσουν ζυθεστιατόρια, καφενεῖα, μπάρ καί μικράς σκηνάς ἀκόμη θεάτρων ποικιλιῶν, ὅλα ἐπιθαλάσσια, ὁλόδροσα, ἀλίβρεκτα, κρεμασμένα ἐπάνω στό κῦμα, δημιουργοῦντα ἕνα ὄνειρον ταξειδίου, δύο βήματα μακρυά ἀπό τήν ξηράν. Καί θά ἦσαν αὐτά κέντρα μοναδικά εἰς τό εἶδος των, ἄξια νά μεταβάλουν τό Ν. Φάληρον εἰς εὐρωπαϊκήν πλάζ καί δυνάμενα νά ζήσουν καί τόν χειμῶνα ἀκόμη, μέ ὑαλόφρακτα καταφύγια, ἀπό τά ὁποῖα θά εἶχε κανείς τήν ἐξαισίαν ἀπόλαυσιν τοῦ ὁράματος τῆς σοροκάδας.

Ἀλλά ποιός νά τά σκεφθῇ ὅλα αὐτά; Καί ποιός νά τά ἐκτελέσῃ; Οἱ Ἕλληνες ἐπιχειρηματίαι ἀντιγράφουν ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Καί κάμνουν τά ἴδια πράγματα, μέ διαφορετικά ὀνόματα. Ὅσοι ὅμως κουτοί καί ἄν ὑπάρχουν εἰς τήν Ἑλλάδα, δέν εἶνε ἀρκετοί διά νά κάμνουν ἑκατομμυριούχους ἄλλους τόσους ἐξύπνους. Τό οἰκτρόν φαλήρισμα τοῦ Ν. Φαλήρου εἶνε μιά τρανή ἀπόδειξις.

ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ