Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 17 Αὐγούστου 1923
Καί τά ὡραιότερα πράγματα ἐκφυλίζονται, μέ τόν καιρόν, εἰς τόν ἄθλιον αὐτόν κόσμον. Ἦτο ἑπόμενον νά ἐκφυλισθοῦν καί οἱ λησταί. Ὅταν πρωτοέφθασεν ἡ εἴδησις τῆς προχθεσινῆς ληστείας τοῦ Διονύσου, ἕνα τραγικόν ρῖγος διέτρεξε τήν πόλιν. Ὅλοι εἶχαν πιστεύσει εἰς μίαν νεκρανάστασιν τῶν ληστῶν τοῦ Δήλεσι, οἱ ὁποῖοι ἐγέμισαν τόν κόσμον μέ τήν ἐρυθράν των δόξαν. Οἱ συμπολῖται ἔσπευδαν νά πληροφορηθοῦν τάς λεπτομερείας τῆς θρασυτάτης ληστείας, ποῦ εἶχε μετατοπίσει, μέ μίαν ταχεῖαν στροφήν μπομπίνας κινηματογράφου, τήν Ἀθηναϊκήν ζωήν εἰς τά γραφικά τοπεῖα, ὅπου ἐξετυλίσσοντο πρό ἑνός σχεδόν αἰῶνος αἱ ρωμαντικαί σκηναί τοῦ «Βασιλέως τῶν Ὀρέων» καί τῆς «Συγχρόνου Ἑλλάδος» τοῦ Ἐδμόνδ Ἀμπού. Ὅλοι ἐφαντάζοντο αἵματα, κεφάλια μέσα εἰς ταγάρια, στρατιωτικά ἀποσπάσματα, καταδιώκοντα τούς ληστάς εἰς τά ὄρη, μίαν ταινίαν, τέλος πάντων, τῶν δύο χιλιάδων πεντακοσίων, τοὐλάχιστον, μέτρων.
Τά πρόσωπα τοῦ ἀναδρομικοῦ δράματος ἦσαν πολύ γνωστά καί πολύ συμπαθῆ, ὥστε εἰς τήν ἐντύπωσιν τῆς μεγαλειώδους σκηνοθεσίας, νά προστίθεται καί ἡ εἰλικρινής συγκίνησις διά τήν ἀμφίβολον τύχην τῶν θυμάτων. Ὅλοι ὅμως ἐπερίμεναν μίαν λύσιν ἀξίαν ὁπωσδήποτε τοῦ γεννηθέντος δραματικοῦ ἐνδιαφέροντος. Κανείς δέν ἐφαντάζετο, ὅτι τό δρᾶμα θά ἐτελείωνε τόσον γρήγορα καί κατά τόσον ἀνέλπιστον τρόπον. Κάποιος μάλιστα, ὁ ὁποῖος εἶχε διαβάσει εἰς τήν νεότητά του τά Ἀπομνημονεύματα τοῦ ἀειμνήστου Σωτηροπούλου τῶν Πατρῶν, ὕστερ’ ἀπό μίαν πολυήμερον συμβίωσιν μέ τούς ληστάς, καί διετέλει ἀκόμη ὑπό τήν γοητείαν τοῦ παλαιοῦ συνταρακτικοῦ ἀναγνώσματος, ἐξέφρασε μίαν ἐπιθυμίαν καθαρῶς φιλολογικήν:
-Δέν εὔχομαι, εἶπε, νά πάθουν τίποτε οἱ ἄνθρωποι. Ὅπως καί νά εἶνε ὅμως, θά διαβάσουμε τό ἡμερολόγιο τῶν αἰχμαλώτων. Πόσα δέ θάχουν νά μᾶς ποῦν γιά τή ζωή, ποῦ περάσανε ἀπάνω στά βουνά, γιά τῇς τρομάρες, ποῦ τράβηξαν, γιά τήν περιποίησι τῶν ἱπποτικῶν ληστῶν, ποῦ, ὅπως ξέρουμε, μέχρι τῆς ὥρας ποῦ θά σφάξουν τά θύματά των ἤ θά τά ἀπολύσουν, τά τρέφουν μέ τοῦ πουλιοῦ τό γάλα. Θά εἶνε μαγεία!
Ἐπί τέλους, ἔφθασαν αἱ λεπτομέρειαι. Ὁποία ἀπογοήτευσις! Εἰς διάστημα ὀλίγων ὡρῶν οἱ αἰχμάλωτοι εὑρίσκοντο εἰς τά σπίτια των. Οἱ λησταί εἶχαν πάρει πανικόβλητοι τά βουνά. Ἀπό τούς πυροβολισμούς, ποῦ ἐρρίφθησαν εἰς τόν ἀέρα, δέν εἶχε ματώσει οὔτε μύτη. Καί τά λύτρα, ποῦ ἐμετρήθησαν, εὑρέθησαν καί αὐτά ἐγκαταλελειμμένα ἐπί τόπου. Ὅταν ἐβγῆκαν τό ἀπόγευμα αἱ ἐφημερίδες μέ τάς τελευταίας εἰδήσεις τῆς ληστείας, κάθε ἐνδιαφέρον εἶχε πλέον ἐξατμισθῇ.
-Δέν μᾶς διαβάζεις γιά τή ληστεία, κόρη μου; εἶπεν ἕνας γνωστός μου κύριος εἰς τό ζαχαροπλαστεῖον πρός τήν δεσποινίδα, ποῦ ἐκρατοῦσε τήν ἀπογευματινήν ἐφημερίδα.
Ἡ δεσποινίς ἄρχισε νά διαβάζῃ τάς λεπτομερείας κἄποιου ἐρωτικοῦ δράματος, ποῦ εἶχε συμβῇ τήν ἰδίαν ἡμέραν εἰς τόν Πειραιᾶ.
-Καλέ, γιά τή ληστεία, παιδί μου! ξαναεῖπεν ὁ γηραλέος. Τί μᾶς ἐνδιαφέρουν αὐτά ποῦ μᾶς διαβάζεις.
Ἡ δεσποινίς ἐξηκολούθησε νά διαβάζῃ εἰς τάς γνωστοποιήσεις διά κἄποιαν ἔπαυλιν, ποῦ ἐπωλεῖτο εἰς τήν Κηφισιάν.
Ὁ γηραλέος ἔχασε τήν ὑπομονήν του.
-Μά δέν θά μᾶς διαβάσῃς, ἐπί τέλους, γιά τή ληστεία; Τί εἶνε αὐτά ποῦ διαβάζεις;
Ἡ δεσποινίς ἐπέρασε τήν ἐφημερίδα εἰς τόν πατέρα της.
-Ὁρίστε, μπαμπᾶ! Διαβάστε μοναχός σας.
-Μά γιατί δέν μᾶς τό διαβάζεις ἐσύ, παιδί μου; Ἐγώ δέν ἔχω μαζῆ μου τά γυαλιά μου.
Ἡ δεσποινίς ἔκαμεν ἕνα κίνημα ἀδιαφορίας.
-Δέν μ’ ἀρέσει, μπαμπᾶ! Ἄρχισα νά τό διαβάζω, ἀλλά δέν μ’ ἀρέσει καθόλου.
-Μά τί θά πῇ, δέν σ’ ἀρέσει; Μυθιστόρημα εἶνε νά μή σ’ ἀρέσῃ;
Ἀδιάφορον! Ἡ δεσποινίς εἰς τήν σχετικήν στήλην τῶν ἐπικαιροτήτων δέν ἔβλεπε παρά ἕνα κακογραμμένον καί ἄνευ ἐνδιαφέροντος μυθιστόρημα, ποῦ δέν τήν ἐτραβοῦσε καθόλου.
-Πῶς νά σᾶς τό πῶ, μπαμπᾶ; Δέν μ’ ἀρέσει. Εἶνε σαχλό!…
Ἄς τ’ ἀκούσουν οἱ λησταί τοῦ Διονύσου, ποῦ ἠθέλησαν νά παίξουν τόν ρόλον τοῦ Νταβέλη μέ τόσον κωμικόν τάλαντον! Ἡ ληστεία ἐξεφυλίσθη οἰκτρότατα. Καί ὅπως παρετήρησεν ἐπιγραμματικότατα κάποιος παλαιός Ἀθηναῖος, ποῦ ἔζησε τήν ἐποχήν τῆς μεγάλης ληστείας.
-Οἱ παλῃοί λησταί ἦσαν γιά κόψιμο. Οἱ σημερινοί εἶνε γιά φτύσιμο!
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
