Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ δημοσιογράφος καί συγγραφέας Ρόμπερτ Κάπλαν γράφει στόν πρόλογο τοῦ τελευταίου του βιβλίου τό ὁποῖο τιτλοφορεῖται «Ἡ ἐκδίκηση τῆς γεωγραφίας» –στά ἑλληνικά κυκλοφορεῖ ἀπό τίς ἐκδόσεις «Μελάνι»– πώς «ἀναγνωρίζω τήν Ἑλλάδα ὡς προάγγελο τῶν εὐρύτερων γεωπολιτικῶν τάσεων».
Καί ἐξηγεῖ: «Προφανῶς καί ἡ Ἑλλάδα δέν θά καθορίσει τό πεπρωμένο τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ρωσσίας, θά καταδείξει ὅμως πρός τά ποῦ βαίνουν οἱ σχέσεις ἰσχύος μεταξύ τους καθώς βρίσκεται κοντά τόσο στίς Βρυξέλλες ὅσο καί στήν Μόσχα». Κατ’ ἀκριβολογίαν ὁ Κάπλαν ἐννοοῦσε τίς σχέσεις Δύσης – Ρωσσίας. Πράγματι, ἡ ἐκπληκτική αὐτή πρόβλεψη τοῦ Ἀμερικανοῦ συγγραφέα ἡ ὁποία διατυπώθηκε τόν …μακρυνό Ὀκτώβριο τοῦ 2016 στήν Μασσαχουσέττη ὅταν ἔγραφε τόν πρόλογο τοῦ βιβλίου, δικαιώθηκε πλήρως αὐτό τό καλοκαίρι μέ τήν ραγδαία ἐπιδείνωση τῶν ἑλληνορωσσικῶν σχέσεων.
Πρίν φθάσουμε ὅμως σέ αὐτό τό σημεῖο εἶχαν μεσολαβήσει ἐξελίξεις καί παρεμβάσεις σέ ζητήματα ἥσσονος σημασίας γιά τόν ἱστορικό τοῦ μέλλοντος ἀλλά μέ μεγάλη συναισθηματική καί πολιτική ἀξία γιά τά κράτη καί τούς λαούς. Ἡ ὑπόθεση τῶν δύο Ἑλλήνων στρατιωτικῶν θά ἀποτελέσει στό μέλλον ὑπόθεση πρός μελέτη γιά νά δοῦμε πῶς μέσα ἀπό τίς παρεμβάσεις τῶν μεγάλων δυνάμεων τοῦ πλανήτη διακυμάνθηκαν οἱ σχέσεις Ἀθήνας – Μόσχας καί Ἀθήνας – Οὐάσιγκτων. Καί τοῦτο διότι τά δεσμά τῶν δύο Ἑλλήνων στήν Ἀδριανούπολη ἐπιχείρησαν νά τά λύσουν πρῶτα ἀνεπιτυχῶς ὁ Πρόεδρος Πούτιν καί σήμερα ἐπιτυχῶς στό πλαίσιο μιᾶς συνολικότερης διευθέτησης τῶν σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας ὁ Πρόεδρος Τράμπ.
Ἡ «Ἑστία» ἀποκαλύπτει σήμερα μικρό μέρος τοῦ παρασκηνίου πού διαδραματίστηκε πίσω ἀπό τίς κλειστές πόρτες ὅλο αὐτό τό διάστημα, ἡ κατάληξη τοῦ ὁποίου δίδει τήν δυνατότητα στούς Κούκλατζη καί Μητρετώδη νά διηγοῦνται στά γεράματά τους στά παιδιά καί στά ἐγγόνια τους πώς τηλεφώνησαν στόν Ἐρντογάν γιά χάρη τους οἱ Πρόεδροι τῶν ΗΠΑ καί τῆς Ρωσσίας. Ἡ πρώτη ἀπόπειρα σέ ἐπίπεδο διπλωματίας ἔγινε ὅταν ἔπεσε στήν Σκῦρο τό μαχητικό μέ τόν ἡρωικό σμηναγό Μπαλταδῶρο. Ἐκείνη τήν ἡμέρα τηλεφώνησε στόν Τσίπρα ὁ τότε Πρωθυπουργός τῆς Τουρκίας Γιλντιρίμ γιά νά ἐκφράσει τά συλλυπητήριά του. Δεδομένου ὅτι οἱ σχέσεις τῶν δύο χωρῶν εἶχαν ἐπιδεινωθεῖ μετά τήν ἀποτυχημένη ἐπίσκεψη Ἐρντογάν οἱ δύο Πρωθυπουργοί βρῆκαν τήν εὐκαιρία νά συζητήσουν τά θέματα τῶν δύο καί τῶν ὀκτώ. Ὁ γενικῶς μειλίχιος Γιλντιρίμ, νῦν Πρόεδρος τῆς Τουρκικῆς Ἐθνοσυνέλευσης, ἐνημέρωσε τόν Πρωθυπουργό ὅτι «ἔχει ὁλοκληρωθεῖ ὁ ἔλεγχος τῶν δύο κινητῶν τῶν στρατιωτικῶν, εἶναι καθαρά, ὑπομονή, ἀπομένει τό τρίτο».
Στό Μαξίμου τότε δημιουργήθηκε ἡ ἰσχυρά ἐντύπωση πώς «πρέπει νά παρενέβη ὁ Βλαδίμηρος στόν Ἐρντογάν καί μαλακώνουν». Ἡ παρέμβαση τῆς Μόσχας μέ τήν ὁποία ἡ Ἀθήνα ἐκείνη τήν ἐποχή εἶχε καλές σχέσεις φαίνεται πώς εἶχε κατ’ ἀρχάς λειτουργήσει, ἀλλά ὁ Ἐρντογάν φαίνεται δέν ἄκουγε κανέναν, οὔτε κἄν τό νέο του σύμμαχο. Βεβαίως πρίν φθάσουμε στό σημεῖο ἐκεῖνο εἶχαν προηγηθεῖ δύο σημαντικές ἀποφάσεις. Ἡ Ἀθήνα ἄν καί κατάλαβε ἀπό τήν πρώτη στιγμή τί συνέβη ἀπέφυγε νά συνδέσει τήν σύλληψη τῶν δύο μέ τήν σύλληψη τῶν ὀκτώ. Ἄφησε τόν Ἐρντογάν νά ἐκτεθεῖ μόνος του συνδέοντάς τις, ἐπισημοποιώντας ὅτι εἶναι ἕνα κράτος-πειρατής. Δύσκολη ἀπόφαση, ὁμολογουμένως, ἡ ὁποία ἐλήφθη ὑπό τήν δεδομένη πίεση τῆς κοινῆς γνώμης καί ἡμῶν τῶν δημοσιογράφων.
Ἡ δεύτερη ἀπόφαση ἦταν ἀκόμη πιό δύσκολη καί συνδέθηκε μέ εὐρύτερα συμμαχικά μας συμφέροντα. Ἡ Κυβέρνηση ἀπέρριψε τήν πρόταση τῆς ἀνταλλαγῆς ὅταν ὁ Ἐρντογάν ἐπιβεβαίωσε ὅτι οἱ δύο κρατοῦνται ὡς ὅμηροι γιά χάριν τῶν ὀκτώ. Αὐτή ἡ ἀπόφαση προφανῶς καί εὕρισκε ἔρεισμα στό κράτος δικαίου καί στίς ἀποφάσεις τοῦ Ἀρείου Πάγου. Κατ’ οὐσίαν ὅμως ἐλήφθη ἐπειδή αὐτό ζητήθηκε ἀπό τίς ΗΠΑ διά τοῦ ἐδῶ πρέσβεώς τους. Μέχρι ἐν τέλει νά φθάσουμε στήν κήρυξη οἰκονομικοῦ πολέμου ἀπό τίς ΗΠΑ στήν Τουρκία, νά καταρρεύσει ἡ λίρα καί νά τεθεῖ τόσο τό θέμα τοῦ πάστορα ὅσο καί τῶν δύο Ἑλλήνων στρατιωτικῶν ἀπό τόν Σύμβουλο Ἀσφαλείας τοῦ Προέδρου Τράμπ στήν τουρκική κυβέρνηση.
Ὁ ἱστορικός τοῦ μέλλοντος μπορεῖ λοιπόν νά μελετήσει τήν ἐξέλιξη τῶν σχέσεων Δύσης – Ρωσσίας – Ἑλλάδος – Τουρκίας μέσα ἀπό ἕνα ἐπεισόδιο πού δέν θά γραφτεῖ μέν στάς δέλτους τῆς Ἱστορίας, ἀρκεῖ ὅμως γιά νά περιγράψει τήν διακύμανση τοῦ θερμομέτρου στίς σχέσεις Ἑλλάδος – ΗΠΑ, Ἑλλάδος – Ρωσσίας καί βεβαίως Δύσης – Ρωσσίας.
Υ.Γ.: Τούς δύο προσπάθησε νά ἀπελευθερώσει καί κορυφαῖος Ἕλληνας ἐπιχειρηματίας ἀπό τήν Κρήτη, πρώην ἀξιωματικός τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, ἀξιοποιώντας τίς ἄριστες σχέσεις του μέ πρώην πρέσβυ τῆς Τουρκίας στήν Ἀθήνα, νῦν σύμβουλο τοῦ Ἐρντογάν.
