Δημοκρατία δευτέρας διαλογῆς

Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ πού ἄνοιξε προκλητικά σέ παλαιότερη ἐκλογική ἀναμέτρηση ἀπό ὑπουργούς τοῦ ΣΥΡΙΖΑ περί τῆς ἀνάγκης νά κλειδώνει κάποιος τούς γέροντες στίς οἰκίες τους γιά…

… νά μήν ψηφίζεται ἡ συντηρητική παράταξη, ἀλλά καί ὁ θόρυβος πού προκλήθηκε προσφάτως ἀπό τίς δηλώσεις γνωστοῦ ποινικολόγου, ὅτι ἡ ψῆφος τῶν μεταναστῶν, τῶν ἀθιγγάνων καί τῶν ἀτόμων μέ διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό εἶναι δευτέρας διαλογῆς, ἀποτελοῦν στήν πραγματικότητα τίς ὄψεις τοῦ ἴδιου νομίσματος.

Τό πολίτευμά μας καί οἱ θεσμοί ἀντιπροσώπευσης περνοῦν σοβαρή ὑπόγεια κρίση. Οἱ ἀπόψεις αὐτές δέν εἶναι μεμονωμένες. Ὑπάρχουν σέ τμήματα τῆς κοινωνίας. Γιά τήν ἀναγκαιότητα περικοπῆς τῆς ψήφου τῶν γερόντων ἄκουσα προσφάτως δεκαεπτάρη νά ἐπιχειρηματολογεῖ ὑπέρ αὐτῆς, μέ τό ἐπιχείρημα «μοῦ κόβουν τό μέλλον». Καί ὅταν τοῦ ἐπισήμανα πώς τό πρόβλημά του δέν εἶναι οἱ γέροντες πού ἀπό ἕνα σημεῖο καί μετά δέν ἀλλάζουν εὔκολα ἄποψη ἀλλά τό γεγονός πώς ἀποτελοῦν πλειοψηφία λόγω τοῦ δημογραφικοῦ (ἄρα τό πρόβλημα εἶναι ἡ ὑπογεννητικότητα, νά ποιός κόβει τό μέλλον), ἡ συζήτηση πῆρε ἄλλη τροπή.

Οἱ ἀπόψεις γιά τούς μετανάστες καί τούς ἀθιγγάνους πού γιά ἕνα τμῆμα τοῦ ἐνεργοῦ πληθυσμοῦ θεωροῦνται τμήματα τῆς κοινωνίας πού ἀπολαμβάνουν τοῦ κοινωνικοῦ κράτους χωρίς οὐσιαστική συνεισφορά στήν φορολογία, εἶναι ἐπίσης ὑπαρκτές στήν κοινωνία. Δεδομένου μάλιστα ὅτι ἰσχυρές ὁμάδες τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος μετακόμισαν στά μεγάλα κόμματα –τά ἄκρα κρύφτηκαν μέσα στίς παρατάξεις ἐξουσίας– θά εἶναι στό ἐφεξῆς δύσκολα ἀνιχνεύσιμες. Ἄρα καί καταπολεμήσιμες. Ἰσχυρίζομαι ὡστόσο τό ἑξῆς: Τώρα πού ἄρχισε ἡ συζήτηση γιά τόν νέο ἐκλογικό νόμο Μητσοτάκη πού ἴσως εἶναι μεικτό σύστημα σταυροῦ καί λίστας, δέν πρέπει νά βάλουμε καί πάλι τά σκουπίδια κάτω ἀπό τό χαλί.

Τά σκουπίδια εἶναι πολλά –ὄχι μόνο τά παραπάνω– καί πρέπει νά ἐκτεθοῦν στήν δημόσια θέα. Διότι πλήν τοῦ ἀπαράδεκτου ψιθύρου περί περιορισμοῦ τῆς ψήφου –ἡ δημοκρατία δέν εἶναι πολίτευμα σχεδιασμένο γιά ἀποκλεισμούς– διαπιστώνονται τεράστια προβλήματα στήν ὀργάνωση τῆς ψηφοφορίας μή ἀνιχνεύσιμα. Συχνά, γιά παράδειγμα, γίνεται συζήτηση γιά ἀπόπειρες ἐξαγορᾶς τῶν πληβείων, ἀθιγγάνων, μεταναστῶν, ἔναντι εὐτελῶν ποσῶν, ἀλλά οὐδείς τολμᾶ νά ψιθυρίσει ἄν ἀπαντῶνται καί ἀνάλογα φαινόμενα ἐξαγορᾶς πατρικίων σέ θεωρητικῶς πλούσιες ἐκλογικές περιφέρειες. Κανείς ἐπίσης δέν τολμᾶ νά ἀκουμπήσει πρός σχολιασμό τήν δύναμη τοῦ κεφαλαίου, ὅταν αὐτό παρεμβαίνει ὑπέρ συγκεκριμένων ὑποψηφίων στήν ἐκλογική διαδικασία.

Στίς πρόσφατες ἐκλογές μέ σταυροδοσία συνέβησαν πολλά. Ἀπό τήν μία τό κράτος γιά λογαριασμό τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καί ἀπό τήν ἄλλη συγκεκριμένες ἐκδοχές τοῦ κεφαλαίου –δέν τίς ὀνομάζω κἄν ἀστικές– ὑπέρ ἐκλεκτῶν ὑποψηφίων. Καί βεβαίως δέν ἀναφέρομαι στίς κλασσικές συγκεντρώσεις εὐυπόληπτων πολιτῶν σέ αὐλές καί κήπους τῶν βορείων προαστίων. Ὄχι. Αὐτοί εἶναι καλοί πατριῶτες. Ἄλλα ἔχω στό νοῦ μου, φαινόμενα πού παρατηρήθηκαν κατά μῆκος ὅλου τοῦ νότου (καταλαμβάνει τρεῖς περιφέρειες) τοῦ λεκανοπεδίου. Βουλευτές πού κατάφεραν νά ἐκλεγοῦν μέ τόν σταυρό στό χέρι διηγήθηκαν ἀπίστευτα περιστατικά.

Τά αὐτά ἰσχύουν γιά ὅ,τι συμβαίνει μέσα στά ἐκλογικά τμήματα. Τά ψηφοδέλτια πού ρίπτονται στήν κάλπη ἀσταύρωτα παραμένουν μέχρι τέλους ἀσταύρωτα ἤ μήπως ἀκολουθώντας μιά παλιά παράδοση «ξυπνοῦν» τήν ἑπόμενη τό πρωί …σταυρωμένα; Ἄς ἀφήσω στήν ἄκρη τό εὐτελές ποιός κερνᾶ τί τούς δικαστικούς ἀντιπροσώπους πού μένουν ὅλη τήν ἡμέρα νηστικοί, ὄχι τό κράτος πάντως. Μά πέρα ἀπό τά περίεργα τήν ἡμέρα τῆς ψηφοφορίας, ὅπου συναντῶνται ἐν πάση περιπτώσει, σημασία ἔχει καί ὁ προεκλογικός ἀγών. Πόση τύχη μπορεῖ νά ἔχει ἕνας ἄξιος μή ἀναγνωρίσιμος πολιτευτής ἄν ἔχει δικαίωμα μιᾶς ἐμφάνισης στήν τηλεόραση καί ἄν τό ψηφοδέλτιο ἀνακοινώνεται τήν τελευταία στιγμή; Ὄχι πολλές.

Τώρα πού ἀρχίζει ὁ διάλογος γιά τόν ἐκλογικό νόμο πρέπει νά τά συζητήσουμε σοβαρά καί ἐν ἠρεμία ὅλα αὐτά. Ἡ πρόνοια τοῦ γερμανικοῦ ἐκλογικοῦ νόμου πού ἐπιτρέπει στόν πολίτη νά ψηφίζει ἄλλο κόμμα καί ἄλλο βουλευτή, παρουσιάζει μεγάλο ἐνδιαφέρον, γιατί «σπᾶ» τά μικρά δίκτυα διαπλοκῆς καί τίς ἐξαρτήσεις. Ἡ κατάτμηση τῆς Β΄ Ἀθηνῶν ἔκανε φθηνότερη τήν καμπάνια τοῦ βουλευτῆ, ἀλλά δέν ἀκύρωσε τίς παρεμβάσεις τῆς διαπλοκῆς. Ἐπειδή τό παιχνίδι μοιράστηκε, ἴσως νά τήν διευκόλυνε κιόλας νά ἀσκήσει ἐπιδοματική πολιτική μικρᾶς κλίμακος ἀλλά μεγαλύτερης ἔκτασης, ἀντίστοιχης ἀλλά ὄχι ἀνάλογης μέ αὐτή πού ἤσκησε τό κράτος τοῦ ΣΥΡΙΖΑ γιά τούς ἀθιγγάνους καί τούς μετανάστες.

Τό κρίσιμο, καί μέ αὐτό καταλήγω, δέν εἶναι ποιός ἔχει δικαίωμα ψήφου· ὅλοι πρέπει. Τό κρίσιμο εἶναι «πῶς» ψηφίζει ὁ καθένας. Χρέος τῆς πολιτείας μέσω τοῦ νέου συστήματος εἶναι νά χτυπήσει ὅλους τούς μηχανισμούς ἐπηρεασμοῦ τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος μέ ὑλικά ἀνταλλάγματα νόμιμα καί παράνομα, χρέος εἶναι νά περιφρουρεῖ τίς κάλπες γιά νά μήν ὑπάρχει δυνατότης ἀλλοίωσης σταυροδοσίας ὑποψηφίων βουλευτῶν, διότι αὐτό δέν εἶναι δημοκρατία. Χρέος ὅλων ἡμῶν πού ἀκοῦμε αὐτές τίς ἱστορίες εἶναι νά μήν σηκώνουμε ἀδιάφορα τούς ὤμους, ἀλλά νά τά θέτουμε σέ δημόσιο διάλογο γιά νά κοποῦν οἱ κακές συνήθειες. Ἄν τά κάνουμε ὅλα αὐτά, τά ὑπόλοιπα θά τά βροῦμε. Ἡ δημοκρατία εἶναι ἕνα πολίτευμα σχεδιασμένο γιά τήν πειθώ!