ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ τῆς διεξαγωγῆς τῶν αὐτοδιοικητικῶν ἐκλογῶν, ἀποφάσισα νά ἐπισκεφθῶ ἕνα γεωγραφικό σημεῖο τοῦ λεκανοπεδίου στό ὁποῖο εὑρίσκονται τά ἀπώτατα ὅρια τῆς Περιφέρειας Ἀττικῆς. Τό ὀρεινό Κατσιμίδι. Ἄν φθάσεις ἕως ἐκεῖ στήν Ἀνατολική Πάρνηθα (σέ ὕψος 830 μέτρων) καί κατέβεις τό βουνό ἀπό τήν πίσω πλευρά του, εἶσαι μία ἀνάσα ἀπό τήν Βοιωτία. Γιά νά μήν πῶ, «στήν Βοιωτία».
Εἶχα καιρό νά πάω. Τό ἤθελα πολύ. Ἐκεῖ πάνω δέν ἔχει καθόλου βουητό ἀπό αὐτοκίνητα καί κοσμοσυρροή, ἡσυχάζει τό κεφάλι σου. Εἶσαι ἐσύ, οἱ ἄνθρωποι, τά πεῦκα, τά πρόβατα, καί τά βράδια οἱ μετρημένοι 65 λύκοι πού κυνηγοῦν κυρίως τά ἐλάφια. Νοιώθεις «peacefully», πού λένε καί οἱ φίλοι μας οἱ Ἄγγλοι.
Ἡ φωτιά τῆς Βαρυμπόμπης τό 2021 μέ στενοχώρησε πολύ. Ὅσο κάθε Ἕλληνα. Ἡ διαδρομή ἕως πάνω ἦταν μαγευτική, ἔχανες τόν οὐρανό κάτω ἀπό τά πεῦκα στίς στροφές τοῦ Τατοΐου. Ἡ ἱστορία μᾶς ρίχνει τόν ἴσκιο της. Ἐκεῖ στά θερινά ἀνάκτορα συζητοῦσαν στίς 20 Ἀπριλίου 1967 σέ βραδινό δεῖπνο οἱ Βασιλεῖς, ὁ Κανελλόπουλος, ὁ Ράλλης, ὁ Σπαντιδάκης, καί διαβεβαίωναν τόν «συνωμότη» Βουλευτή Φαρμάκη, ὅτι δέν ὑπάρχει περίπτωση νά γίνει… πραξικόπημα. Γιά καιρό πολύ ἀπαγόρευα στόν ἑαυτό μου νά κατευθυνθῶ πρός τήν περιοχή, ἀπό τόν φόβο τῆς βαθειᾶς ἀπογοήτευσης γι’ αὐτό πού ἐπρόκειτο νά ἀντικρίσω. Περίμενα νά περάσουν δύο χρόνια λοιπόν, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι ἡ μάνα φύση θά ἀρχίσει νά κάνει τό θαῦμα της. Ἀλλά αὐτό πού εἶδαν τά μάτια μου ἦταν πέραν πάσης προσδοκίας. Ἀπό τήν γέφυρα τῆς Βαρυμπόμπης στήν Ἐθνική Ὁδό, ἀμέσως μετά τήν ΒΙΑΝΕΞ, τό TATOΪ TENNIS CLUB, τόν «Ἄρη» πού βρίσκεται στό ὕψος τῶν Θρακομακεδόνων, τόν Παλαιό «Λεωνίδα» πού σήμερα εἶναι ἀγνώριστος –μόνο ἡ ταμπέλλα θυμίζει ὅτι ἐνθάδε κεῖται ρεστωράν πού ἐπισκεπτόταν τίς Κυριακές ὁ Καραμανλῆς μέ τόν Χατζιδάκι καί τόν Χόρν– τήν «Θέα», τόν «Ἅγιο Μερκούριο», τά Βασιλικά Κτήματα στό Τατόι, ἕως τό Κατσιμίδι καί τήν Ἁγία Τριάδα, καμμιά εἰκοσαριά χιλιόμετρα, δέν ἔχει μείνει κατά μῆκος καί κατά πλάτος οὔτε ἕνα δέντρο. ΤΙ-ΠΟ-ΤΑ! Οὔτε γιά δεῖγμα. Ἡ Βαρυμπόμπη καί τό Τατόι ἔχουν σβηστεῖ ἀπό τόν χάρτη. Κοίταγα δεξιά, κοίταγα ἀριστερά μέ κίνδυνο νά… τρακάρω, ἀλλά πουθενά ἴχνος «ζωῆς».
Καί γι’ αὐτό τό ἔγκλημα δέν πλήρωσε κανείς. Καί ἀφοῦ δέν πλήρωσε γι’ αὐτό, τό βουνό πού συγχωρεῖ, ἦταν τό «διαβατήριο» γιά τά ἑπόμενα. «Καί τί ἔγινε πού καίγεται τό σύμπαν, Ἀλαμάνα καί Γραβιά, Εὔβοια, Ρόδος καί Δαδιά …ἥρωες ἐμεῖς, νικᾶμε!» Ἔφθασα περίλυπος στό Κατσιμίδι. Ὁ «Λάμπρος», ἡ παραδοσιακή ἑλληνική ταβέρνα μέ τίς αὐθεντικές ἑλληνικές γεύσεις καί τήν κούκλα αὐλή, ἦταν στήν θέση του. Ἔρημος σχεδόν. Ποῦ οἱ παλαιές δόξες! Ποιός ἀνεβαίνει στά καμένα τό καλοκαίρι γιά νά δεῖ τό κάρβουνο ἁπλωμένο παντοῦ καί ὄχι μόνο στίς ψησταριές. Μόνο χειμῶνα, καί στό τζάκι. Ὁ Κώστας Πολύζος, ἡ σύζυγός του, ἡ κόρη του καί ὁ μπόμπιράς της, πού μάζευε καπάκια ἀπό τίς μπύρες καί τά ἀναψυκτικά ὅπως κάναμε μικροί, ἦταν στήν θέση του. Στίς ἐπάλξεις. Μελαγχολικός. Ἀκριβέστερα: Ζωγραφιζόταν ἡ χαρμολύπη στό πρόσωπό του. Ἡ λύπη γι’ αὐτό πού ἔγινε, ἡ χαρά ἐπειδή τό ἄντεξε.
Μοῦ ἀρέσει νά ἀκούω καί νά «ἀνοίγω» τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Πάντα ἔχεις νά μάθεις κάτι ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ὅταν φθάσαμε στό γλυκό κυδώνι, τόν κάλεσα στό τραπέζι νά μοῦ μιλήσει γιά τήν ζωή του. Ἡ φωτιά ἦταν μία μόνο στροφή ἀπό αὐτήν. Μιά ζωή κατά τήν ὁποία δημιουργοῦσε, ἔπεφτε, σηκωνόταν. Δημιουργοῦσε, ἔπεφτε, σηκωνόταν. Δημιουργοῦσε, ἔπεφτε, σηκωνόταν.
Ἀκόμη σηκώνεται. Ἔπεφτε, «ὄχι» ἀπό δικά του λάθη. Σηκωνόταν, χάρη στίς δικές του δυνάμεις.
«Πῶς ἀποφάσισες νά ἔρθεις νά… ἐπενδύσεις ἐδῶ ψηλά;» τόν ρώτησα. Μοῦ εἶπε γιά τίς περιπέτειές του μέ τό ἐμπόριο τήν δεκαετία τοῦ 1990. Στοῦ Ζωγράφου καί στήν Πάρο –δέν ἔχουν νόημα οἱ λεπτομέρειες. Μέ τό ταξί μετά. Καί στό τέλος μέ τήν ταβέρνα πού τοῦ «χάρισε» ἕνα καλός ἄνθρωπος πού βρέθηκε στόν δρόμο του, ὅταν ἐκεῖνος ἀνέβαινε τόν Γολγοθᾶ του. Δέν τοῦ ἄρεσε νά τά θυμᾶται, ἀλλά αὐτές ἦταν οἱ νῖκες του. Νά πιστεύεις καί νά σηκώνεσαι. Ἡ σύζυγός του πετάχθηκε ἀπό τήν καρέκλα μόλις ἔφερα τήν συζήτηση στήν φωτιά: «Τά βλέπεις αὐτά τά πεῦκα ἀπέναντι στήν πλαγιά; Θυμᾶμαι ἀπό ποιό ξεκίνησε ἡ φωτιά, πῶς πῆγε νά ἀνέβει καί στό τέλος πῶς μᾶς ἔσωσαν οἱ Γάλλοι! Αὐτό τό ἐλάχιστο πράσινο πού βλέπεις τό ὀφείλουμε στούς Γάλλους. Καί φέτος πού ἔπιασε ξανά, ἄς εἶναι καλά οἱ ἐθελοντές πυροσβέστες πού εἶχαν ἀνοίξει ἀντιπυρικές ζῶνες μέσα στό δάσος…». «Δέν ἀναγνωρίζω τόν τόπο! Ὁδηγῶ ἕως ἐδῶ καί μερικές φορές χάνομαι, τόσο ἀγνώριστος ἔχει γίνει» συμπλήρωσε ὁ Κώστας. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί αἰσθάνονταν λύπη, ἀλλά διηγοῦνταν ὅσα δραματικά ἔζησαν μέ μοναδική ἀξιοπρέπεια.
Ὁ Κώστας δέ καί μέ πραότητα, ὄχι μέ ὀργή. Δέν ὕβρισε κανένα προσωπικῶς. Οὔτε τόν πρωθυπουργό, οὔτε τήν Πυροσβεστική πού ἔστειλε νά σβήσει τήν φωτιά ὁ στρατηγός τῆς καταστροφῆς στό… Μάτι, οὔτε ἐκείνους πού θέλουν νά ἀλλάξουν τίς χρήσεις γῆς γιά νά γίνει τό Τατόι χρυσοτόκος ὄρνιθα συμφερόντων, κανέναν. Κύριος. Ἀκόμη καί ἄν ἡ ἐπιχείρησή του ἐπλήγη βαριά ἀπό τήν καταστροφή τοῦ περιβάλλοντος. Ὁ μπόμπιρας πού ἔτρεχε γύρω μας κάνοντας συλλογή καπάκια ἀπό «Σπράιτ» καί «Ἄμστελ» καί οἱ πασχαλιές πού ὀρθώνονταν μῆνα Σεπτέμβριο ἔξω ἀπό τό κατάστημα, τοῦ ἔθρεφαν τήν ἐλπίδα. «Ἀπό ποῦ κατάγεσαι, Κώστα;» τόν ρώτησα φεύγοντας ἀπό περιέργεια γιατί δέν εἴμαστε ἔτσι ὅλες οἱ φυλές τῶν Ἑλλήνων. «Ἀπό τήν Καρδίτσα!» μοῦ ἀπάντησε. Ἀπό τήν πολύπαθη Καρδίτσα. Μέ μιά καρδιά, νά!
Ὅλη ἐκείνη ἡ μέρα στό ὀρεινό Κατσιμίδι ἀνακλήθηκε στήν μνήμη μου τήν Κυριακή τό βράδυ. Ὅταν ἔβλεπα Ὑπουργούς τῆς ΝΔ νά πανηγυρίζουν ἀλαζονικά στήν τηλεόραση ὅτι «δέν εἴχαμε καμμία φθορά ἀπό τίς πυρκαϊές καί ἀπό τίς πλημμύρες, νικήσαμε»… Φούσκωναν σάν τά παγώνια γιά τά νικητήρια τῆς καταστροφῆς. Σέ παραλλαγμένο Στράτο, «Δέν πάει νά βρέχει καί νά χιονίζει, ἡ ΝΔ ἄς κερδίζει.» Δέν εἶναι ἔτσι, παιδιά. Δέν γίνεται νά χαίρεστε τόσο προκλητικά τήν ἀσυλία σας ἀπό τόν λαό, ἐλλείψει ἀντιπολίτευσης, ὅταν καταστρέφεται ὁ τόπος, γίνεται ρημαδιό, δέν μένει τίποτε ὄρθιο. Διότι ἄν τήν χαίρεστε, θά πρότεινα σέ κάθε ἀλαζόνα ἀπό ἐσᾶς πού πανηγυρίζει γιά τά ποσοστά τῆς ΝΔ στήν Ἀττική, στήν Θεσσαλία, στόν Ἕβρο, τό ἑξῆς: Πήγαινε νά δεῖς τήν νίκη σου στά καμένα τῆς Βαρυμπόμπης. Τῆς Δαδιᾶς. Στά πλημμυρισμένα τοῦ Παλαμᾶ. Μπές στήν ἀεράτη Μερσεντές σου, πήγαινε ἐκεῖ, πές μπροστά στά νεκρά δένδρα τό ποίημα γιά τήν «ἀνίκητη φύση» καί μετά πανηγύρισε τά ἔργα σου. Καί ἄν δέν αἰσθανθεῖς γελοῖος, ἔλα νά μᾶς τό πεῖς. Ἐν προκειμένῳ, ἐπιστρέφω: Ἐπειδή ὁ νέος Περιφερειάρχης Νῖκος Χαρδαλιᾶς ἔχει αὐτό πού στίς μέρες μας ὀνομάζουμε «ἐνσυναίσθηση», δέν εἶναι ἀναίσθητος, καί ἐπειδή εἶχε προσωπική ἐμπλοκή στήν διαχείριση τῆς πυρκαϊᾶς τῆς Βαρυμπόμπης (τοῦ ἄφησε ἄσχημες μνῆμες), θά τοῦ πρότεινα τό ἑξῆς: νά ἀρχίσει τήν θητεία του ἀπό τούς ξεχασμένους. Μέ ἐπισκέψεις στά ἀπώτατα ὅρια τῆς Περιφέρειάς του. Πρός Βορρᾶ, Νότο, Ἀνατολή καί Δύση.
Μέ ἀρχή ἀπό τόν «Λάμπρο» στό Κατσιμίδι. Ἀφοῦ δέν μπορέσατε νά σώσετε τήν καρδιά τοῦ δάσους, τοὐλάχιστον δῶστε λίγη χαρά στίς πληγωμένες ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Δεῖξτε ὅτι δέν τούς ξεχάσατε στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ –εἶναι, δέν εἶναι, δικοί σας. Καί ὅτι σέ αὐτήν τήν παράταξη ἐκτός ἀπό μανία καί ἀπληστία γιά ψήφους καί ἐξουσία, ἔχει μείνει καί κάτι ἀπό τόν παλαιό ἑαυτό της: ἀνθρωπιά. Κάν’ το, Νῖκο! Διότι ἀπό τούς ὑπουργούς, μήν περιμένεις. Ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, μᾶς πείθουν ὅτι τά ρομπότ ἔχουν περισσότερα συναισθήματα συγκριτικῶς μέ μερικούς ἀπό δαύτους, πού ἔστησαν ἀντίσκηνο στά κανάλια τήν Κυριακή.
