Δέν ἔχουμε τό δικαίωμα!

ΑΝ ΕΙΧΑΜΕ σωστή ἐκπαιδευτική πολιτική…

… ἡ ἐπίσκεψη τῶν μαθητῶν καί τῶν μαθητριῶν τῶν Λυκείων καί τῶν Πανεπιστημίων τῆς χώρας σέ περιοχές πού εἴτε ἄφησε τά ἴχνη του ὁ ἑλληνισμός πρίν, εἴτε κρίνεται σήμερα ἡ ἀντοχή τοῦ ἑλληνισμοῦ, θά ἔπρεπε νά εἶναι μία πάγια πρακτική. Ὅπως οἱ εὐέλπιδες καί οἱ σπουδαστές τῆς διπλωματικῆς ἀκαδημίας τοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν ἐπισκέπτονται κατά τή διάρκεια τῆς φοίτησής τους στίς σχολές αὐτές τοὐλάχιστον μία φορά τίς ἀκριτικές περιοχές τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης· τό ἴδιο θά ἔπρεπε νά ἰσχύει καί γιά τούς μαθητές. Διευρυμένο. Τό κράτος δέν θά ἔπρεπε νά τσιγκουνεύεται τήν δαπάνη. Ἀντί πενθήμερο ἐκδρομῶν στή Ρόδο καί τήν Κέρκυρα, θά ὄφειλε νά μεριμνοῦσε γιά νά ταξιδεύουν τά ἑλληνόπουλα σέ περιοχές πού ἤκμασε καί ἀκμάζει ἀκόμη ὁ ἑλληνισμός. Ἐννοεῖται, ἄν ἀναφερόμαστε στό ἐσωτερικό, πώς οἱ νέοι Ἕλληνες ὀφείλουν νά γνωρίζουν ποῦ βρίσκεται ἡ Ἀλεξανδρούπολη, ἡ Ξάνθη, ἡ Κομοτηνή, ἡ Φλώρινα, ἡ Καστοριά, τό Καστελλόριζο, οἱ Οἰνοῦσσες, ἡ Χίος, ἡ Κύπρος, καθώς καί ἄλλες περιοχές πού ἀποτελοῦν τόν διαχρονικό στόχο τῆς τουρκικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Διότι ὅταν ἀναφέρονται στήν Ἑλλάδα, πρέπει νά ξέρουν γιά τί μιλᾶμε.

Ἐκτός ἀπό αὐτές, ὅμως, τό Ὑπουργεῖο Παιδείας θά ἔπρεπε νά ἐντάξει σέ κανονικές περιόδους ἐπισκέψεις τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν ἐκεῖ πού στό παρελθόν ἤκμασε ὁ ἑλληνισμός. Στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου. Στήν Βιέννη. Στήν Ὀδησσό. Στήν Μαριούπολη. Στά βάθη τῆς Ἀνατολῆς, ἀπό ἐκεῖ πού πέρασε ὁ μέγας Ἀλέξανδρος. Στήν Κάτω Ἰταλία. Στήν Μάγκνα Γκρέτσια. Στήν μαρτυρική Κύπρο. Πρέπει νά καταλάβουμε ὅταν ἀναφερόμαστε στήν Ἑλλάδα ‒ἐπαναλαμβάνω– γιά ποιά χώρα μιλᾶμε. Γιά τά ὅρια τῶν πνευματικῶν της συνόρων, τά ὁποῖα εἶναι πολύ μεγαλύτερα ἀπό τά φυσικά σύνορα. Τύχῃ ἀγαθῇ μέ ὁδήγησε τή δεκαετία τοῦ ’90 κατά τή διάρκεια τῶν σπουδῶν μου στήν Νομική στήν Θράκη, σέ μιά περίοδο πού ἡ κυβέρνηση τοῦ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ἐγκατέστησε ἐκεῖ χιλιάδες Ἑλληνοποντίους ἀπό τήν τέως Σοβιετική Ἕνωση. Τούς μετέφερε στό πλαίσιο τῆς ἐπιχείρησης «Χρυσόμαλλο Δέρας», ἡ ὁποία ἐξελίχθηκε ὑπό τήν ἐποπτεία τῆς τότε ὑφυπουργοῦ ἀείμνηστης Βιργινίας Τσουδεροῦ καί τοῦ προέδρου τοῦ Ἐθνικοῦ Ἱδρύματος Ἀποκατάστασης παλιννοστούντων Ποντίων, τέως ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, Χρήστου Ἰακώβου.

Τύχῃ ἀγαθῇ ἐπίσης ἡ ἐνασχόλησή μου μέ τήν δημοσιογραφία, πού μοῦ ἔδωσε τήν εὐκαιρία στίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ 2000 νά ἐπισκεφθῶ στό πλαίσιο ἐπίσκεψης τοῦ τότε ἀρχηγοῦ τῆς ἀξιωματικῆς ἀντιπολίτευσης καί προέδρου τῆς Νέας Δημοκρατίας Κώστα Καραμανλῆ τήν πόλη τῆς Ὀδησσοῦ καί τίς ἑλληνικές κοινότητες τῆς Μαριούπολης. Ἐκεῖ πού ζοῦν 100.000 Ἕλληνες μέ τό βλέμμα τους μονίμως στραμμένο πρός τήν μητέρα πατρίδα.
Τό ταξίδι αὐτό ἦταν μία συγκλονιστική ἐμπειρία. Ἡ συνάντηση μέ τά ἴχνη τοῦ ἑλληνισμοῦ ἀνά τούς αἰῶνες στήν περιοχή τοῦ Καυκάσου. Τό προσκύνημα στό μουσεῖο κέρινων ὁμοιωμάτων τῶν μελῶν τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας στήν Ὀδησσό. Ἡ ἐπίσκεψη στό ἄγαλμα τοῦ τέως Ἕλληνα Δημάρχου τῆς πόλεως Μαρασλῆ. Ἡ αἴσθηση, ὅτι ὁ τροχός τῆς ἱστορίας γιά τήν ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ ’21 καί τήν ἀπελευθέρωση τοῦ ἔθνους καί τήν παλιγγενεσία, ξεκίνησε νά γυρίζει ἀπό ἐδῶ. Φοβερή ἡ αἴσθηση! Πόσο ἀκριβό εἶναι τό προνόμιο τῆς ἐθνικῆς καταγωγῆς! Νά γνωρίζεις ποιός εἶσαι καί ἀπό ποῦ ἔρχεσαι. Ρίγη συγκίνησης κατέλαβαν ὅσους λάβαμε μέρος στήν ἀποστολή, ἡ ὁποία κατέληξε στό Κίεβο. Εἰδικά ὅταν ἐπισκεφθήκαμε τήν Μαριούπολη καί διαπιστώσαμε μέσα σέ ποιές συνθῆκες ἀπόλυτης φτώχειας 100.000 Ἕλληνες διατηροῦσαν καί τό φρόνημα τοῦ ἑλληνισμοῦ ὑψηλό ἀλλά καί τήν ἑλληνική γλῶσσα ζωντανή. Ἔχοντας μάλιστα φροντίσει γιά τήν ἵδρυση ἕδρας διδασκαλίας ἑλληνικῆς γλώσσας στό τοπικό πανεπιστήμιο, τά μαθήματα τῆς ὁποίας παρακολουθοῦσαν νέοι καί νέες ἀπό τήν Οὐκρανία.

Τά ἑλληνικά τότε, στίς ἀρχές τοῦ 2000, γιά αὐτές τίς χῶρες, ἦταν τά ἀγγλικά τῆς ἐποχῆς, καί ἡ Ἑλλάδα μέ τούς ρυθμούς ἀνάπτυξης, πού εἶχε, ἔμοιαζε στά μάτια τους ἡ Ἀμερική τῶν Βαλκανίων. Δέν θά ξεχάσω ποτέ τίς πολιτιστικές ἐκδηλώσεις πού παρακολουθήσαμε στήν ὕπαιθρο τῆς Μαριούπολης. Ἄν τίς ἔβλεπε κανείς ξιπασμένος στήν Ἑλλάδα καί τίς παρατηροῦσε μέ τούς μαιάνδρους καί τίς ἀρχαῖες ἑλληνικές φορεσιές πού ἦταν ἐνδεδυμένοι καί ἐνδεδυμένες οἱ νεαρές μαθήτριες καί οἱ νεαροί μαθητές μέ βάση τά προηγμένα δυτικά πρότυπα, θά τίς θεωροῦσε κίτς. Δέν ἦταν ὅμως. Αὐτό ἤξεραν νά κάνουν γιά τήν Ἑλλάδα, ἔτσι εἶχαν στόν νοῦ τους ἀπό τίς προσλαμβάνουσές τους τήν πατρίδα, αὐτό ἔκαναν! Πῶς νά μή νοιώσεις ὑπερήφανος ὅταν παντοῦ στά Βαλκάνια καί στόν Καύκασο ὑπάρχουν ἑλληνικοί πληθυσμοί, ἀλλοῦ μεγάλοι σέ ἀριθμό, ἀλλοῦ λιγώτεροι, πού μιλοῦν τήν ἑλληνική γλῶσσα εἴτε μέ τήν ποντιακή διάλεκτο –ὅπως στήν Μαριούπολη ἀλλά καί στήν Τραπεζοῦντα τῆς Τουρκίας– εἴτε μέ τήν ἀρχαία διάλεκτο ὅπως στήν Κύπρο μας καί στήν Κάτω Ἰταλία.

Καί αὐτό τό ὑπέροχο συναίσθημα πού ἐμεῖς τό γνωρίσαμε τυχαῖα, ἐνῶ εἴχαμε ἐνηλικιωθεῖ, θά πρέπει στό μέλλον οἱ μαθητές καί οἱ μαθήτριες τῶν ἑλληνικῶν σχολείων νά τό γνωρίζουν ἐγκαίρως καί μέ κρατικό σχεδιασμό. Γιά νά γνωρίζουν μέσα σ’ αὐτό τόν ἀβέβαιο καί ρευστό κόσμο πού ζοῦμε ποιά εἶναι ἡ ὑπεραξία τῆς καταγωγῆς τους. Οἱ Ἕλληνες δέν εἴμαστε καλύτεροι ἀπό ἄλλους λαούς ἐπειδή συμβάλαμε στήν διαμόρφωση τοῦ σύγχρονου δυτικοῦ πολιτισμοῦ μέ τήν ἀνακάλυψη τῆς Δημοκρατίας. Δέν εἴμαστε πιό ἔξυπνοι ἀπό ἄλλους ἐπειδή ἔχουμε καλύτερους γενετικούς κώδικες. Ὑπερέχουμε ὅμως γιατί εἴμαστε ἕνα ἔθνος τό ὁποῖο μέσα στούς αἰῶνες καλεῖται νά ἐπιβιώσει ἀντιμετωπίζοντας διαρκῶς δυσκολίες. Φτώχειες. Διώξεις. Κατοχές. Κατατρεγμούς. Μετακινήσεις. Κατακτητές. Ὅλη ἡ ἱστορία μας εἶναι ἕνα διαρκές στοίχημα.

Μά ὅπου κι ἄν κατοικήσαμε στόν πλανήτη, ὅπου καί ἄν περάσαμε, ριζώσαμε. Διότι δέν εἴμαστε ἀποικιοκράτες οὔτε ποτέ θά γίνουμε. Γιατί ἡ θέση μας μεταξύ Δύσης καί Ἀνατολῆς μᾶς ἔκανε ἔμπειρους στήν συνύπαρξη. Στήν εἰρηνική συνύπαρξη. Στήν ἀφοσίωσή μας σέ εἰρηνικά ἔργα. Εἶναι χρέος λοιπόν τῆς πολιτείας, ὅταν θά λήξει -εὐχόμαστε σύντομα- αὐτή ἡ περιπέτεια πού συγκλονίζει τόν κόσμο, νά ὀργανώσει στό μέλλον προσκυνηματικές ἐπισκέψεις Ἑλλήνων μαθητῶν ἐκεῖ πού ἄνθισε καί ἐκεῖ πού ἐπιβιώνει ὁ ἑλληνισμός. Ἡ ἐπαφή μέ αὐτόν μόνο καλό μπορεῖ νά κάνει. Ὅταν ἔχεις τήν εὐκαιρία νά βλέπεις ἀπό κοντά σέ τί ἀντίξοες συνθῆκες ζοῦν Ἕλληνες καί Ἑλληνίδες μιλῶντας τήν ἑλληνική γλῶσσα, τότε ἀντιλαμβάνεσαι ἀπό τά νεανικά χρόνια τήν ζωή σου, ἀπό πολύ νωρίς δηλαδή, τότε πού διαμορφώνεται ὁ χαρακτήρας σου, πώς δέν ἔχεις δικαίωμα νά ἀδιαφορεῖς γιά αὐτά πού γίνονται στό Αἰγαῖο, στήν Κύπρο, στήν Θράκη μας, στήν Μακεδονία. Ξέρεις πώς ὅ,τι συμβεῖ ἐκεῖ στό μέλλον σέ ἀφορᾶ! Κάτι τελευταῖο: δέν ἔχουμε τό δικαίωμα ἐπίσης νά ἀδιαφορήσουμε γιά τούς 100.000 Ἕλληνες πού βρίσκονται στήν Μαριούπολη. Θερμά συγχαρητήρια στούς διπλωμάτες μας, πού δέν ἐγκατέλειψαν τά προξενεῖα τῆς Ὀδησσοῦ καί τῆς Μαριούπολης καί στέκονται μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους δίπλα στόν δοκιμαζόμενο Ἑλληνισμό. Ἀξίζουν εὔφημο μνεία καί προαγωγή. Ἄν ὅμως ἡ κατάσταση ἐπιδεινωθεῖ, ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης ἴσως θά ἔπρεπε νά σκεφθεῖ νά ὀργανώσει μιά νέα ἐπιχείρηση ὑπό τόν τίτλο «Χρυσόμαλλο Δέρας 2». Ἡ Θράκη εἶναι πάντα ἐκεῖ καί περιμένει μέ ἀνοιχτές ἀγκάλες τούς ἀδελφούς Ποντίους.