Ἀπό τόν Λένιν στόν Πούτιν

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ φορά πού οἱ Ρῶσσοι στάθηκαν στό πλευρό τῶν Τούρκων σέ μιά πολεμική σύρραξη ἦταν τό 1921

Ἐπί Βλαδίμηρου Λένιν. Ὁ ὁποῖος Λένιν, βεβαίως βεβαίως, εἶχε δανείσει συμβούλους του στόν ἀρχιτέκτονα τοῦ σύγχρονου κοσμικοῦ κράτους τῆς Τουρκίας. Συμβούλους, οἱ ὁποῖοι ἀποκάλυψαν ἀργότερα τίς τουρκικές θηριωδίες εἰς βάρος τῶν Ποντίων. Μέ ἐξαίρεση ἐκείνη τήν συμμαχία οἱ σχέσεις τῶν δύο χωρῶν ἦταν ἱστορικά βεβαρημένες. Ρωσσία καί Τουρκία πολέμησαν ἐναντίον ἀλλήλων πολλές φορές: Τό 1568-1570, τό 1828-29, τό 1768-74, τό 1877-78, τό 1915-16. Μόνο μετά τήν ἐπικράτηση τῆς ἐπανάστασης τοῦ προλεταριάτου συνήφθη μία βραχύβιος συμμαχία. Μέ δεδομένο ὅμως ὅτι στά νεώτερα χρόνια, εἰδικῶς μετά τόν Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ἡ Τουρκία ἦταν τό ἀγαπημένο παιδί τῶν Ἀμερικανῶν καί τῆς Ἀτλαντικῆς Συμμαχίας, οἱ σχέσεις τους μέ τήν Ρωσσία ἦταν σταθερά ψυχρές. Μέ κοινά σύνορα σέ θάλασσα (Κασπία) καί ἔδαφος, οἱ Τοῦρκοι ἀναλογιζόμενοι τίς ἱστορικές τους ἐμπειρίες αἰσθάνονταν καυτή τήν ἀνάσα τῶν Ρώσσων στά νῶτα τους. Τούς φοβοῦνταν. Καί κάθε φορά πού σχεδίαζαν νά ἀνοίξουν ἕνα μέτωπο δυτικά, πάντοτε μετροῦσαν ἄν ἔχουν καλυμμένα τά νῶτα τους βορειοανατολικά. Ἀπό τήν «ἀρκούδα».

Δυστυχῶς, γιά ἐμᾶς, τό ἄγχος αὐτό γιά τήν Ἄγκυρα ἐξέλιπεν. Δέν ὑπάρχει. Μέ εὐθύνη δική μας. Ὅσες φορές βγῆκε τουρκική βάρκα στό Αἰγαῖο ἕως τό 2009 μπῆκε ξανά στόν ναύσταθμο αὐτομάτως, στήν θέα τοῦ ἀπειλητικοῦ ἀεροπλανοφόρου Κουσνέτσοφ. Μετά τό 2009 καί τήν κυβερνητική μεταβολή στήν Ἑλλάδα, ἡ Ρωσσία στράφηκε σταδιακά πρός τήν Τουρκία. Διερευνητικά στήν ἀρχή, πιό ἐντατικά μετά, μέχρι νά φθάσουμε σήμερα στό σημεῖο οἱ χθεσινοί ἐχθροί νά πραγματοποιοῦν μεταξύ τους ἀπό ἀγοραπωλησίες ὅπλων μέχρι κοινές ἐπιχειρήσεις στήν Συρία. Ὁ Πούτιν δέν κλονίστηκε ἀπό τήν κατάρριψη τοῦ ρωσσικοῦ μαχητικοῦ ἀεροσκάφους Σουχόι. Εἶχε τήν εὐφυΐα καί τήν ὑπομονή νά περιμένει μέχρι νά μάθει ὅτι ἡ κατάρριψή του ἦταν προβοκάτσια τῶν ἀξιωματικῶν πού σχεδίαζαν τό πραξικόπημα κατά τοῦ Τούρκου Προέδρου. Οἱ σχέσεις τῶν δύο ἡγετῶν, Πούτιν καί Ἐρντογάν, οἱ ὁποῖοι βρίσκονται στήν ἐξουσία σχεδόν εἴκοσι χρόνια ἕκαστος, ὄχι μόνο δέν κλονίστηκε ἀπό τήν προβοκάτσια ἀλλά σφυρηλατήθηκε. Ὁ Ρῶσσος Πρόεδρος ἐνημέρωσε ἐγκαίρως τόν Ἐρντογάν γιά τό σχεδιαζόμενο εἰς βάρος του πραξικόπημα τό 2016, ὅπως ἐνημέρωσε καί τόν Καραμανλῆ γιά τό εἰς βάρος του σχέδιο «Πυθία» τό 2009.

Κάνω αὐτήν τήν μικρή ἀναδρομή στίς ρωσσοτουρκικές σχέσεις καί θυμίζω ὅτι σήμερα βρίσκονται στό καλύτερο σημεῖο τους ἀπό τό 1921 γιά ἕναν ἁπλό λόγο: Γιά νά ἐξηγήσω ὅτι ἕνας ἀπό τούς πλέον κρίσιμους παράγοντες πού μετροῦν οἱ Τοῦρκοι τώρα πού ἀρχίζουν κλιμάκωση στό Αἰγαῖο ἐναντίον ἡμῶν, εἶναι ἡ στάση τῆς Ρωσσίας. Ἀπό τήν στιγμή πού δέν τήν ἔχουν ἐναντίον τους σέ συνδυασμό μέ τό γεγονός ὅτι οἱ ΗΠΑ διανύουν περίοδο τοξικῆς ἐσωστρέφειας καί ἡ Εὐρώπη εἶναι ἀνίσχυρη, τότε νιώθουν ἀσφάλεια νά προχωρήσουν.

Τά περί «ἀπομόνωσης» τούς τά λέμε ἐμεῖς ἐδῶ καί τά πιστεύουμε γιά νά παρηγορούμεθα. Κανείς δέν χαρακτήρισε τήν συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης «ἄκυρη» ἤ «ἀνυπόστατη», ἐνῶ τό σημαντικό γιά τούς Τούρκους εἶναι νά μήν ἔχουν τήν Δύση ἐναντίον τους. Νιώθουν τόσο ἰσχυροί, ὥστε νά μήν τούς ἐνδιαφέρει ἄν θά τήν ἔχουν μαζί τους. Εἶναι δέ τόσο ἀπομονωμένη ἡ σύγχρονη Τουρκία, ὥστε μπορεῖ νά ἀγοράζει πυραύλους S400 ἀπό τό τέως παραπέτασμα καί νά εἰσπράττει ἐπαίνους ἀπό τίς ΗΠΑ. Γιά κυρώσεις οὔτε λόγος. Καί ὄχι μόνον αὐτό, νά ἐπαινεῖται καί ἀπό πάνω. Ἐμεῖς ἀπό αὐτήν ἐδῶ τήν θέση θά μετρᾶμε τά λόγια μας. Οἱ περιστάσεις εἶναι κρίσιμες. Ἀλλά –νά ἐξηγούμαστε– δέν θά τά μασᾶμε. Μεγάλο μέρος τῆς κοινῆς γνώμης εἶναι ἐφησυχασμένο σήμερα, κολυμπᾶ στό πέλαγος τῆς ἄγνοιας καί δέν τοῦ περνᾶ κἄν ἀπό τό μυαλό πόσο δύσκολο ἐθνικά θά εἶναι τό 2020.

Ἐπιμένουμε λοιπόν. Πρέπει νά ξέρουμε τήν ἀλήθεια χωρίς ὡραιοποιήσεις. Προσεχῶς, σήμερα, αὔριο, μεθαύριο τό θερμόμετρο θά ἀνεβεῖ «ξαφνικά» κατακόρυφα. Τόσο πού ἡ διπλωματία ἀπό ἕνα σημεῖο καί μετά δέν θά ἀρκεῖ. Ὀφείλουμε ἕως τότε νά ἔχουμε ζυγίσει τόν συσχετισμό δυνάμεων καί νά ἔχουμε ἀποφασίσει τί θά κάνουμε. Ἐπιμένουμε δίς. Ἡ κρίση πού ἔρχεται μπορεῖ νά ὁρίσει τήν μοῖρα τῆς Ἑλλάδος γιά τά ἑπόμενα ἑκατό χρόνια. Ἄς ἔχουμε τόν νοῦ μας.