ΜΕΛΕΤΗΣΑ μέ προσοχή τήν νομοθετική παρέμβαση τοῦ…
… Ὑπουργείου Ἐργασίας γιά τήν ἀναμόρφωση τοῦ ΟΑΕΔ ἀλλά καί τήν ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσα ὁμιλία τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη στήν ὁλομέλεια τῆς Βουλῆς. Πράγματι μέ τό νομοσχέδιο αὐτό γίνεται μία σοβαρή προσπάθεια ὥστε νά ἀντιμετωπιστοῦν χρόνιες παθογένειες στήν ἀγορά ἐργασίας καί νά ἐπιλυθοῦν προβλήματα πού ἀφοροῦν σέ χιλιάδες ἀνέργους. Ἡ φιλελεύθερη ὀπτική ὡς πρός αὐτό τό ζήτημα εἶναι γνωστή καί παλαιά. Στόν φιλελεύθερο κόσμο ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ κόσμος τῆς προκοπῆς καί ὄχι ὁ κόσμος τῆς τεμπελιᾶς, γιά πολλά χρόνια ἐπικρατεῖ ἡ ἀντίληψη, ὅτι ἡ λειτουργία τοῦ ΟΑΕΔ εὐνοεῖ φαινόμενα κοινωνικοῦ παρασιτισμοῦ. Δίδει τήν δυνατότητα σέ Ἕλληνες πολῖτες ἀλλά καί σέ μετανάστες νά ζοῦν μέ τά ἐπιδόματα τοῦ ὀργανισμοῦ καί μερικά ἡμερομίσθια στήν μαύρη ἐργασία εἰς βάρος ὅλων τῶν ὑπολοίπων πού μοχθοῦν καθημερινά γιά τήν ἐπιβίωσή τους. Ἐπικρατεῖ ἐπίσης ἡ ἀντίληψη, ὅτι οἱ ἄνεργοι πρός τούς ὁποίους προσφέρεται ἐργασία ἀπό τόν ὀργανισμό τήν ἀπορρίπτουν χωρίς τήν παραμικρή συνέπεια. Ἐνῶ τώρα θά διαγράφονται ἀπό τό μητρῶο τῆς νέας δημόσιας ὑπηρεσίες.
Ὅλα αὐτά εἶναι ἐνδεχομένως σωστά, καί σίγουρα ἀπαιτεῖται μεταρρύθμιση στήν λειτουργία αὐτοῦ τοῦ ὀργανισμοῦ. Σωστά τά ἐπισήμανε καί ὁ Πρωθυπουργός. Ἦταν ντροπή γιά ὅλο τό πολιτικό σύστημα νά ἀνακαλύπτεται ὅτι κάτοικοι τῶν πολύ βορείων προαστίων μέ ὑψηλότατα εἰσοδήματα, δηλωμένα στήν ἐτήσια φορολογική τους δήλωση, σέ μερικές περιπτώσεις ἄνω τῶν 200.000€ νά εἰσπράττουν γιά πολλά πολλά χρόνια ἐπιδόματα τοῦ ὀργανισμοῦ. Καί τό δυστύχημα εἶναι ὅτι σέ αὐτήν τήν ἀπάτη διασπάθισης τοῦ δημοσίου χρήματος δέν πρωταγωνίστησαν ἄποροι καί φτωχοί ἀλλά τά τέκνα ἑνός ἀνώτερου θεοῦ. Πορφυρογέννητοι. Τούς ὁποίους ἐντόπισε ὁ ΟΑΕΔ ἐπί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας καί ὄχι ἐπί τῆς ἀριστερῆς κυβέρνησης τοῦ Σύριζα ὅπως θά ἀνέμενε κανείς.
Μιά προσεκτικότερη ὅμως ἀνάγνωση τοῦ νομοσχεδίου μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι αὐτή ἡ μεταρρύθμιση εἶναι συμπληρωματικό χρηματοδοτικό ἐργαλεῖο πρός τόν νέο ἀσφαλιστικό νόμο καί πρός τόν νέο ἐργασιακό νόμο. Ὁ ἀπώτερος στόχος τοῦ νομοθετήματος εἶναι ἡ μεταβίβαση δημοσίων πόρων πρός τήν ἐξασφάλιση τῆς βιωσιμότητας σχημάτων ἰδιωτικῶν συμφερόντων. Μέ κόστος, σέ ὁρισμένες περιπτώσεις ἄδικο, τήν περικοπή τῶν προνομίων ὅπως τά ἀποκάλεσε ὁ κύριος Μητσοτάκης πρός συγκεκριμένες κατηγορίες ἐργαζομένων πού ἀπολάμβαναν μέχρι σήμερα τίς παροχές τοῦ κοινωνικοῦ κράτους. Τό ὁποῖο δημιούργησε μέσῳ τῆς παλαιᾶς Ἐργατικῆς Ἑστίας καί τῆς Ἐργατικῆς Κατοικίας ἡ κεντροδεξιά παράταξη.
Ἄς γίνω πιό συγκεκριμένος: τό νομοσχέδιο προβλέπει τήν μεταφορά τῶν ἀποθεματικῶν τοῦ ὀργανισμοῦ ὕψους 3 δισεκατομμυρίων εὐρώ πρός τούς κοινωνικούς ἑταίρους. Αὐτό εἶπε ὁ Πρωθυπουργός στήν Βουλή. Χωρίς νά γίνεται σαφές τί σημαίνει αὐτό. Ἐάν ἰσχύουν οἱ πληροφορίες ὅτι μέ τά ἀποθεματικά θά χρηματοδοτηθοῦν τά προγράμματα ἀπόκτησης στέγης γιά νέα ζευγάρια, τότε βεβαίως καί χειροκροτοῦμε. Ἄν ὅμως, ὅπως διαβάσαμε σέ μία ἐξαιρετική ἀνάλυση στό συνδρομητικό newsletter Κ report τοῦ Κώστα Καλλίτση, οἱ πόροι αὐτοί μεταβιβάζονται στόν ΕΦΚΑ προκειμένου νά καλυφθοῦν οἱ τρῦπες πού ἄνοιξαν στά οἰκονομικά του μετά τήν ψήφιση τοῦ νέου νομοσχεδίου γιά τήν ἐπικουρική ἀσφάλιση καί μετά τήν μείωση τῶν ἀσφαλιστικῶν εἰσφορῶν κατά 3,9%, τότε ὑπάρχει ζήτημα. Διότι γιά νά διασφαλιστεῖ ἡ ἀπρόσκοπτη συνεργασία δημοσίου τομέα καί ἰδιωτικῶν ἀσφαλιστικῶν ἑταιρειῶν, ἐπενδυτικῶν σχημάτων καί ἄλλων στά ὁποῖα θά ἐμπιστεύεται ὁ ἀσφαλισμένος μέ τόν κουμπαρᾶ τίς εἰσφορές του, θά ἀξιοποιηθεῖ τό ἀποθεματικό μαξιλάρι πολλῶν δεκαετιῶν. Μέ ἄλλα λόγια: εἰσφορές πού κατέβαλαν γιά δεκαετίες ἐργαζόμενοι τοῦ ΙΚΑ ὑπέρ τοῦ ΟΑΕΔ προκειμένου νά ἐνισχύονται τά ἀποθεματικά του καί μέσῳ αὐτῶν νά μποροῦν οἱ ἐργάτες ὡς πολῖτες πρώτης κατηγορίας νά πηγαίνουν μία ἐκδρομή μέ βάση τά προγράμματα κοινωνικοῦ τουρισμοῦ, ἤ ἕνα θέατρο, ἤ νά ἀγοράζουν ἕνα βιβλίο, ἀπαλλοτριώνονται καί μεταβιβάζονται τυπικά πρός τή νέα γενιά ἀσφαλισμένων. Στήν οὐσία ὅμως πρός τίς ἰδιωτικές ἀσφαλιστικές ἑταιρεῖες πού θά μοχλεύουν τίς εἰσφορές.
Στή Βουλή ἄλλως τε αὐτό ἔγινε ἐμμέσως πλήν σαφῶς ξεκάθαρο. Ὁ Πρωθυπουργός δήλωσε ὅτι θά ὑπάρξει περικοπή προνομίων πρός συγκεκριμένες ὁμάδες ἐργαζομένων πού ἀπολαμβάνουν παροχές χωρίς νά πληροῦν τά ἀπαραίτητα εἰσοδηματικά κριτήρια. Τό ποιός θά χάσει καί ποιός θά κερδίσει ἀπό αὐτήν τήν ρύθμιση εἶναι προφανές: καί οἱ ἐργαζόμενοι ἀλλά καί οἱ μικρομεσαῖοι ἰδιοκτῆτες ξενοδοχείων. Θυμίζω ὅτι τό κενό πού ὑπῆρξε πέρυσι στόν τουρισμό τῆς Βόρειας Εὔβοιας μετά τίς καταστροφικές πυρκαγιές τό κάλυψαν τά προγράμματα κοινωνικοῦ τουρισμοῦ τοῦ ΟΑΕΔ. Ἐπί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλῆ τό 2008 οἱ δικαιοῦχοι τῶν προγραμμάτων κοινωνικοῦ τουρισμοῦ ἦταν 140.000, οἱ δικαιοῦχοι τῆς παρακολούθησης θεατρικῶν παραστάσεων ἦταν 80.000 καί οἱ δικαιοῦχοι δωρεάν παροχῆς βιβλίου ἦταν 140.000. Μέ αὐτόν τόν τρόπο στηριζόταν ὁ πολιτισμός καί ἡ ἑλληνική περιφέρεια. Τώρα;;;
Τό δεύτερο μυστικό τῆς νομοθετικῆς παρέμβασης τοῦ Ὑπουργείου Ἐργασίας ἀφορᾶ τήν διακοπή τῶν ἐπιδομάτων ἀνεργίας γιά ὅλους ὅσοι δέν ἀποδέχονται θέση πού τούς προσφέρεται στόν ἰδιωτικό τομέα. Ἡ ρύθμιση ἐπί τῆς ἀρχῆς εἶναι σωστή. Ἄν κάποιος εἶναι ἄνεργος, ἔχει πρόβλημα ἐπιβίωσης καί ζητᾶ δουλειά, ὀφείλει νά ἀποδέχεται τήν θέση πού τοῦ ἐξασφαλίζει ΟΑΕΔ ἄν καί ἡ συνεργασία του μέ τίς ἰδιωτικές ἐπιχειρήσεις δέν εἶναι πάντοτε ἡ καλύτερη. Ὡστόσο μέ βάση τόν νέο νόμο οἱ ἄνεργοι θά πιέζονται ἐκτός ἀπό βέβαιη θέση ἐργασίας νά ἀποδέχονται ἐπί ποινή διακοπῆς τοῦ ἐπιδόματός τους τήν ὑποχρεωτική συμμετοχή τους στά ἐπαγγελματικά προγράμματα κατάρτισης ἐργασίας. Τά προγράμματα αὐτά τά ὁποῖα βεβαίως θά «τρέξει» ὁ ἰδιωτικός τομέας χρηματοδοτοῦνται μέ 1 δισεκατομμύριο εὐρώ ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό τό Ταμεῖο Ἀνάκαμψης. Καί ἐδῶ γιά μιά μορφή μεταβίβασης πόρων ἀπό τόν δημόσιο στόν ἰδιωτικό τομέα συζητοῦμε. Καθώς ἡ ἀπορρόφηση τῶν κονδυλίων συναρτᾶται εὐθέως μέ τήν αὐξημένη συμμετοχή ἐργαζομένων σέ προγράμματα κατάρτισης. Θέλει ὅμως τεράστια προσοχή ἡ ἐφαρμογή τῆς ρύθμισης καθώς μέ βάση τήν ἐμπειρία τοῦ τρίτου κοινοτικοῦ πλαισίου στήριξης ὑπάρχει πάντοτε ὁ φόβος νά λεηλατήσουν τούς κοινοτικούς πόρους γιά τήν ἀπασχόληση οἱ ἰδιωτικές ἑταιρεῖες, νά ἐπιδοτηθοῦν στήν οὐσία ἀπό τήν ΕΕ καί ὄχι ἀπό τό Δημόσιο χιλιάδες ἄνεργοι γιά περιορισμένο χρονικό διάστημα ἑνός ἔτους, καί ὅταν λήξουν τά προγράμματα οἱ ἄνεργοι νά μείνουν ἄνεργοι, οἱ ἀεριτζῆδες νά «πετάξουν» γιά ἄλλες πολιτεῖες καί… μήν τόν εἴδατε τόν Παναῆ.
Ἡ διαβεβαίωση τοῦ Πρωθυπουργοῦ, ὅτι οἱ ἑταιρεῖες πού θά παράσχουν ἐπαγγελματική κατάρτιση θά ἀξιολογηθοῦν μέ βάση τίς προσλήψεις καταρτιζομένων ἐργαζομένων σέ μόνιμη θέση ἐργασίας στόν ἰδιωτικό τομέα, δέν εἶναι ἱκανές νά μᾶς καθησυχάσουν. Τέτοιες «ἀξιολογήσεις» ἔχουμε δεῖ πολλές στό παρελθόν. Ό δρόμος πρός τήν κόλαση εἶναι στρωμένος πάντα μέ καλές προθέσεις. Ἡ ἐμπειρία ἀπό τά προγράμματα κατάρτισης τοῦ Τρίτου Κοινοτικοῦ Πλαισίου Στήριξης ἐπί τοῦ κυρίου Σημίτη ὅταν μεγάλοι διαπλεκόμενοι ἐπιχειρηματικοί ὅμιλοι ἔκαναν πάρτυ μέ τά λεφτά τῆς Κοινότητας εἰς βάρος ἐκείνων πού πίστεψαν ὅτι θά βροῦν ἐργασία μέσῳ αὐτῆς τῆς ὁδοῦ, δέν ξεχνιέται μέ τίποτα. Καί ἐπειδή ἡ Ἑλλάδα εἶναι μιά χώρα πού δέν ἀλλάζει ἡ βασική πρόκληση πού ἔχει νά διαχειριστεῖ καί ὁ Πρωθυπουργός καί τό Ὑπουργεῖο Ἐργασίας καί ΟΑΕΔ μέ τή νέα του μορφή ὡς δημόσια ὑπηρεσία ἀπασχόλησης εἶναι ἡ ἑξῆς: Νά μήν λεηλατήσουν τά ἐπιδόματα ὑπό μορφή κατάρτισης οἱ ἔχοντες καί κατέχοντες. Γιατί μέχρι τώρα κατηγορούμενοι ὅτι τά λεηλατοῦν καί τά εἰσπράττουν χωρίς νά τό δικαιοῦνται εἶναι οἱ ἀδύναμοι φτωχοδιάβολοι.
Νά μή γίνουν πλούσιοι μέ χορηγό τό δημόσιο ταμεῖο ὅσοι παριστάνοντας τούς ἐπιχειρηματίες ἔχουν ἤδη λύσει τό βασικό πρόβλημα τῆς ζωῆς τους. Ἐάν τό ἀποτέλεσμα τῆς νομοθετικῆς πρωτοβουλίας τοῦ κυρίου Χατζηδάκη εἶναι νά βροῦν ἐργασία χιλιάδες νέοι πρός ὄφελος ἀναπτυσσόμενων ὑγιῶν ἰδιωτικῶν ἐπιχειρήσεων πού ἀναζητοῦν ἐξειδικευμένα στελέχη, ἔχει καλῶς. Χειροκροτοῦμε. Ἐάν ὅμως τό ἀποτέλεσμα εἶναι νά περικοποῦν οἱ ἐλάχιστες παροχές πού δίνει σέ ἐργαζόμενους τό Δημόσιο, γιά νά ζήσουν σάν ἄνθρωποι κι αὐτοί ἀξιοπρεπῶς στόν ἐλεύθερο χρόνο τους, μέ στόχο νά μεταβιβαστοῦν τά χρήματα αὐτά σέ ἀεριτζῆδες γιά νά κάνουν μαϊμοῦ προγράμματα κατάρτισης ὅπως ἐπί Σημιτικοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ τότε –γιά ὅσα ἀξία ἔχει ἡ γνώμη πού ἐκφράζει ἡ ταπεινότητά μας– διαφωνοῦμε. Καί δέν ὁμιλοῦμε θεωρητικά. Ἔχω δεῖ ὁ ἴδιος μέ τά μάτια μου πόσο ἔλαμπαν τά πρόσωπα ἐργαζομένων τοῦ μόχθου κάθε καλοκαίρι ὅταν ἀνέβαιναν στά πούλμαν τῆς πρώην Ἐργατικῆς Ἑστίας γιά νά κάνουν κι αὐτοί διακοπές σάν ἄνθρωποι μέ τά προγράμματα κοινωνικοῦ τουρισμοῦ.
Δέν εἶναι διαπλεκόμενοι αὐτοί.
