ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ προσεκτικά τά οἰκονομικά προγράμματα τῶν κομμάτων γιά τίς ἐπερχόμενες ἐκλογές.
Ἀκοῦμε τούς ἀρχηγούς. Μελετοῦμε συνεντεύξεις ξένων ἀξιωματούχων ὅπως τοῦ Τσάρλς Νταλλάρα στήν «Ἑστία», ὁ ὁποῖος προσετέθη στήν μακρά λίστα ἐκείνων τῶν οἰκονομολόγων πού ὁμολογοῦν μέ καθυστέρηση ὅτι ἡ κρίση τοῦ 2010 ἦταν πανευρωπαϊκή καί ὄχι ἀμιγῶς ἑλληνική καί ὅτι ἡ λιτότητα θά ἔπρεπε νά εἶχε διαμοιραστεῖ ἀπό τό Διεθνές Νομισματικό Ταμεῖο σέ ὅλες τίς χῶρες τῆς Εὐρώπης καί ὄχι μόνο στίς πλάτες τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Διαβάζουμε τέλος καί ἀναλύσεις σόκ, ὅπως τοῦ τέως ὑπουργοῦ οἰκονομικῶν Ἀλέκου Παπαδοπούλου, ὁ ὁποῖος χθές μέ ἄρθρο του στό K-report τοῦ Κώστα Καλλίτση ἀπεκάλυψε μερικά συγκλονιστικά στοιχεῖα, πού δείχνουν ὅτι καί πάλι βρισκόμαστε σέ ἕνα ρόζ συννεφάκι. Ὅπως ὅτι τό κρατικό χρέος ἔχει φτάσει τά 400 δισ. εὐρώ καί ὅτι τό δημόσιο χρέος ὡς ποσοστό ἐπί τοῦ ΑΕΠ ἔχει φτάσει τό 171%, ὅταν εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστό πώς ἡ Ἑλλάς μπῆκε στά μνημόνια μέ ἕνα χρέος πού ἔφτανε ὡς ποσοστό τό 120% τοῦ ΑΕΠ!
Τί προκύπτει ἀπό τήν συνδυασμένη μελέτη; Δύο στοιχεῖα τά ὁποῖα αὐτήν τήν στιγμή εἶναι βέβαιον ὅτι ἀγνοεῖ ἡ συντριπτική πλειονότητα τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Τό πρῶτο: ἡ ἀνάπτυξη σήμερα φαίνεται ὅτι γίνεται μέ δανεικά ἀπό τό ὑστέρημά μας καί ὄχι μέ δανεικά ἀπό τίς ἀγορές. Προκειμένου νά μειωθεῖ τεχνητά τό ὕψος τοῦ δημοσίου χρέους ὡς ποσοστό ἐπί τοῦ ΑΕΠ, ἡ Κυβέρνηση φαίνεται νά περιορίζει τήν ἔκθεσή της στίς ἀγορές καί νά δανείζεται διαρκῶς κρυφά ἀπό τούς φορεῖς τῆς γενικῆς κυβέρνησης. Ὅπως μάλιστα ἰσχυρίζεται ὁ Ἀλέκος Παπαδόπουλος, ἀπό τίς εἰσφορές τῶν ἐργαζομένων. Γενικώτερα, τά κρατικά διαθέσιμα. (Τό 1999 ἔπαιζαν τίς εἰσφορές τῶν ἐργαζομένων στό χρηματιστήριο, τώρα μετατρέπουν τίς εἰσφορές τῶν ἐργαζομένων σέ δανεικά γιά προεκλογικές παροχές.) Τό ποσοστό τοῦ κρυφοῦ ἐσωτερικοῦ δανεισμοῦ ἔχει φτάσει τό ποσό τῶν 46,7 δισ. εὐρώ, σέ σημεῖο πού νά διερωτᾶται κανείς ἄν τό μαξιλάρι γιά τό ὁποῖο γίνεται συζήτηση τῶν 36 δισ. ὑπάρχει ἤ ἔχει γίνει καπνός. Πολιτική μέ δανεικά ὅμως δέν γίνεται, ὅπως ἔλεγε ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης. Δανείζεσαι ἀπό τό μέλλον. Κλέβεις τό μέλλον.
Δέν πρόκειται γιά φιλελεύθερη πολιτική. Καί ἐπειδή ἔχει ἀναχθεῖ ὁ λαϊκισμός ὡς τό μεῖζον ἰδεολόγημα στήν πατρίδα μας, διερωτᾶται κανείς: Πῶς ὀνομάζεται ἡ ἀνακοίνωση τῆς ἐφάπαξ παροχῆς 150€ σέ κάθε νέο μέ τήν ἐνηλικίωσή του;
Τό δεύτερο πού ἔχω νά ἐπισημάνω εἶναι τό οἰκονομικό μοντέλο πού προτείνεται στούς Ἕλληνες κατά τό μᾶλλον ἤ ἧττον ἀπό τό πολιτικό μας σύστημα, πού παραμένει ἴδιο ὡς πρός τήν φιλοσοφία του. Ὡς φαίνεται, οὐδέν ἐδιδάχθημεν! Τό 2011 τό σχῆμα πού ἐπελέγη μέσα σέ συνθῆκες μνημονίων ἦταν νά ἐξαιρεθοῦν ἀπό τήν ἐθνική προσπάθεια ὅλες οἱ τράπεζες, οἱ ὅμιλοι, καθώς καί τά εἰσοδήματα τῆς ἐλίτ πού φυγαδεύτηκαν στήν Ἑλβετία γιά νά μήν κουρευτοῦν (λίστα Λαγκάρντ), προκειμένου νά ἐπωμιστεῖ τήν ἀσύλληπτη λιτότητα ὁ ἑλληνικός λαός! Τό 2023 τό μοντέλο πού ἐπιλέγεται καί πάλι σέ συνθῆκες «ἀνάπτυξης» εἶναι παρεμφερές, ἀλλά ἀπό τήν ἀνάποδη: τό συντριπτικό ὄφελος ἀπό τήν πίττα τῆς ἀνάκαμψης νά τό διαμοιραστοῦν οἱ γνωστές οἰκογένειες ἐνῷ στόν ἑλληνικό λαό ἐπιφυλάσσονται μερικά ἐπιδόματα, μερικές μειώσεις φόρων, μερικές παροχές σέ εἶδος. Ὅ,τι περισσεύει, δηλαδή. Ὅ,τι προαιρεῖσθε. Μέ ἄλλα λόγια, τό πολιτικό μας σύστημα δέν ἄλλαξε καθόλου τήν προσέγγισή του γιά τά πράγματα: στά δύσκολα βάζει τίς πλάτες ὁ λαός, στά εὔκολα μένει στήν ἀπ’ έξω μέ ὁρισμένα ἀντίδωρα, καί πρέπει νά λέει καί «εὐχαριστῶ», πολυχρονεμένοι μου. Στά δύσκολα προστατεύονται οἱ χρηματοδότες, στά εὔκολα πριμοδοτοῦνται οἱ ἴδιοι πέραν πάσης ἔννοιας ἀξιοκρατίας μέ κρατικό χρῆμα. Ἀλλά καί μέ νομοθετικές ρυθμίσεις πού διευκολύνουν τήν φοροαποφυγή. Εἶναι ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρον ὅτι ὁ Πρωθυπουργός προχθές στήν Ἐλευσῖνα ἀπαντῶντας σέ ἐρωτήσεις μεσαίων ἐπιχειρηματιῶν γιά τήν αὔξηση τοῦ μισθολογικοῦ κόστους τούς κάλεσε νά πάρουν …δάνεια ἀπό τήν ἀναπτυξιακή τράπεζα γιά νά ἀντέξουν! (Τήν ὁποία χλεύαζε ὡς κρατική ὅταν τήν ἵδρυσε ὁ Δραγασάκης.) Ἐνῷ σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τό μέλλον τῆς νεολαίας, ἐπικαλέστηκε ἄνετος τό παράδειγμα τῶν …σέφ πού εἰσπράττουν πολλά χρήματα ἀπό τήν ἐνασχόλησή τους μέ αὐτό τό ἐπάγγελμα.
Ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου ἔπεσε ἔξω κατά τί. Δέν θά γίνουμε τά γκαρσόνια τῆς Εὐρώπης, θά γίνουμε οἱ σέφ τῆς Εὐρώπης. (Τώρα καταλαβαίνουμε γιατί τά κανάλια προβάλλουν συνεχῶς τούς διαγωνισμούς μαγειρικῆς, εἶναι …μάθημα ἐπαγγελματικοῦ προσανατολισμοῦ.) Καί ὁ ἀρχηγός τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολίτευσης πάντως δέν πῆγε πίσω.
Παροχές, παροχές, παροχές… Ὅταν τοῦ ζητήθηκε τό πλῆρες κείμενο τοῦ οἰκονομικοῦ του προγράμματος ἡ ἀπάντηση ἦταν ὅτι ἔχει συσταθεῖ ἐπιτροπή …ὁριστικοποίησής του. Ἄν εἶναι δυνατόν! Τέσσερα χρόνια εἶχαν γιά νά τό ὁλοκληρώσουν, καί ἀκόμα τό ὁριστικοποιοῦν… Τό ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι μέχρι στιγμῆς οἱ πολῖτες δείχνουν νά συμβιβάζονται μέ αὐτήν τήν συμφωνία ἀλήθειας: τά πολλά στούς ἰσχυρούς, τά λίγα σέ ἐμᾶς. Ἡ προστασία στούς ἰσχυρούς, οἱ ζημιές σέ μᾶς. Τά κουρέματα γιά τούς ἰσχυρούς, οἱ πλειστηριασμοί γιά μᾶς. Ἴσως γιατί νοιώθουν ἀνυπεράσπιστοι. Ἴσως γιατί δέν ὑπάρχει καμμία ἐναλλακτική λύση στόν ὁρίζοντα, ὅλοι μέ τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο τό ἴδιο ἀφήγημα διηγοῦνται σέ παραλλαγές. Μιά ματιά στίς νομοθετικές ρυθμίσεις πού ψήφισαν τά δύο κόμματα στήν περίοδο τῆς πανδημίας ἀρκεῖ γιά νά πείσει. Αὐτό πού δέν λέει κανείς ὅμως καί εἶναι τό déjà vu τῆς ἱστορίας, εἶναι τό τοπίο μετά τίς ἐκλογές. Ὅταν θά βρεθοῦμε ξαφνικά τό φθινόπωρο μπροστά στήν νέα κατάσταση. Τότε τά προγράμματα τηλεγραφήματα πού ἀδιάντροπα τά κόμματα ἐνθέτουν μέσα σέ κυριακάτικες ἐφημερίδες, θά γίνουν παρανάλωμα. Ἀλλά θά εἶναι πιά πολύ ἀργά. Πειστικές ἀπαντήσεις γιά τό μέλλον τῆς οἰκονομίας καί τῶν ἐθνικῶν θεμάτων πρέπει νά ἀναζητηθοῦν τώρα μέ διάλογο καί ὄχι μέ μονολόγους πού ἁπλῶς καλύπτουν τήν ἀπορία καί τά ἐρωτήματα. Θά ἔρθει ὁ καιρός πού τά πράγματα θά δυσκολέψουν. Τήν ἀλήθεια λοιπόν!
