Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 28 Ἀπριλίου 1919
Κἄποιος ὑπέβαλε χθές, ὀλίγον παρακαίρως, εἰς κύκλον δημοσιογράφων τήν ἰδέαν του. Μίαν ἰδέαν, ἡ ὁποία, ἄν ἤρχετο ἐγκαιρότερα, δέν θά ἦτο, ἴσως, ἀναξία νά ληφθῇ ὑπό σημείωσιν, ὅπου ἔπρεπεν.
-Ὅλα καλά, ἀδελφέ μου, εἰς τήν κοσμοϊστορικήν αὐτήν Συνεδρίασιν τῶν Βερσαλλιῶν. Καί ἡ διακόσμησις καί ἡ τάξις καί ἡ ἐθιμοτυπία, ὅλα ὑψηλά καί ἐπιβλητικά καί ἄξια τῆς περιστάσεως. Φρονῶ, ἐν τούτοις, ὅτι ἔγεινε μία σπουδαιοτάτη παράλειψις. Κἄτι ἔλειψε. Δέν τό φαντάζεσθε; Κανείς δέν ἠμπόρεσε νά φαντασθῇ τί ἐννοοῦσεν ὁ κύριος τῆς ἰδέας.
-Μήπως ὁ φωτογραφικός φακός;
-Αὐτός ὑπῆρχεν!
-Μήπως ὁ φωνογράφος, διά νά διαιωνίσῃ εἰς τά Ἀρχεῖα τῶν Κρατῶν τήν φωνήν τῶν ἱστορικῶν προσώπων τοῦ Συνεδρίου;
-Ἴσως αὐτό νά μήν ἐθεωρήθη ἀρκετά σοβαρόν, μολονότι θά ἦτο μία μεγάλη ὑπηρεσία διά τούς μεταγενεστέρους.
-Μήπως ἡ κινηματογράφησις τῆς συνεδριάσεως;
-Χωρίς τήν ἀπαραίτητον «γόησσαν»; Ἡ ταινία δέν θά εἶχεν ἐνδιαφέρον.
-Ἀλλά τότε, τί ἐπί τέλους; Ἐξηγηθῆτε, κύριε!
Ὁ ἄνθρωπος μέ τήν σοφήν ἰδέαν, ἀπεφάσισε νά ὁμιλήσῃ.
-Τίποτε ἀπό ὅλ’ αὐτά, κύριοι. Ἐκεῖνο πού ἔλειψεν ἦτο ἡ μάσκα, ἡ θρυλική μάσκα τοῦ Πόκερ.
-Ὤχ, ἀδελφέ! διέκοψεν ὁ γεροντότερος τῆς παρέας. Μήπως ἐπρόκειτο νά μπλοφάρουν οἱ ἄνθρωποι; Αὐτοί ἔπαιζαν μέ ἀνοιχτά χαρτιά.
Ὁ ἄνθρωπος μέ τήν ἰδέαν ἐξερόβηξε.
-Καί ὅμως δέν ἔπαιζαν μέ τόσον ἀνοιχτά, ὅσον φαντάζεσθε! διεμαρτυρήθη. Ἄν ἔπαιζαν μέ ἀνοιχτά χαρτιά, πρός τί τότε ὅλαι αἱ φυσιογνωμικαί παρατηρήσεις, εἰς τάς ὁποίας ἁμιλλῶνται ὅλοι οἱ δημοσιογράφοι, μηδέ τοῦ κ. Καίσαρη ἐξαιρουμένου, οἱ εὐτυχήσαντες νά παρευρεθοῦν εἰς τήν κοσμοϊστορικήν αὐτήν συνεδρίασιν; Ὁ ἕνας μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Τίγρις ἐκύτταζε πλαγίως, ἀποφεύγων νά συναντήσῃ τά βλέμματα τῶν Γερμανῶν ἀντιπροσώπων. Ὁ ἄλλος μᾶς προσκαλεῖ νά λάβωμεν ὑπό σημείωσιν ὅτι ὁ Ραντσάου, ἐν ὅσῳ ὡμιλοῦσεν ὁ Τίγρις, ἦτο κάτωχρος κ’ ἐκρατοῦσεν ἐπιμόνως καρφωμένα τά βλέμματά του ἐπί τοῦ παρκέττου τῆς αἰθούσης. Ἄλλος πάλιν μᾶς τηλεγραφεῖ ὅτι ὁ Πρόεδρος Οὐΐλσων προσέβλεπε γαληνιώτατα καί φιλομειδέστατα τούς πάντας καί τά πάντα. Καί εὑρισκόμεθα ἀκόμη εἰς τάς τηλεγραφικάς πληροφορίας.
-Περιμένετε λοιπόν καί συνέχειαν;
-Συνέχειαν ἄνευ τέλους, κύριοι, καί πολύ ἐνδιαφέρουσαν μάλιστα συνέχειαν. Εἶσθε δημοσιογράφοι καί γνωρίζετε πόσον τρομερόν εἶνε τό γένος σας. Αἱ σημειώσεις ἐκρατήθησαν. Τά καρνέ ἐγέμισαν. Αὔριον θά μάθωμεν εἰς ποῖον σημεῖον τῶν ἀγορεύσεων ἐξερόβηξεν ὁ Κλεμανσώ, εἰς ποῖον ἔξυσε τήν μύτην του ὁ Λόϋδ Τζώρτζ, εἰς ποῖον ἐτακτοποίησε τά χρυσᾶ του γυαλιά ὁ Οὐΐλσων, κατά ποίαν στιγμήν ὡμοίασε περισσότερον τήν Τζοκόνταν ὁ Βενιζέλος, πότε ἐσκούπισε τόν ἱδρῶτα τοῦ μετώπου του ὁ Ὀρλάνδο, μέ ποῖον τρόπον ἐδάγκανε τά χείλη του ὁ Σοννῖνο καί, ἐπί τέλους, πότε καί ποσάκις ἐχασμουρήθησαν οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Παραγουάης, τῆς Κούβας καί τῆς Ἀϊτῆς. Τί σημαίνουν ὅλα αὐτά; […] Καί ἀπήντησεν ὁ ἴδιος:
-Σημαίνουν, ἁπλούστατα, ὅτι οἱ μέν ρήτορες τῆς συνεδριάσεως, ἐκτός τῶν διανοημάτων των, τά ὁποῖα ἐκάλυπτον μέ τήν σεμνήν πυζάμαν τοῦ λόγου, εἶχαν καί ἄλλα διανοήματα, τῶν ὁποίων ἡ πυζάμα τῆς φυσιογνωμίας δέν κατώρθωνε νά κρύψῃ πάντοτε τήν γυμνότητα. Τά δέ βωβά πάλιν πρόσωπα δέν κατώρθωναν νά μένουν διαρκῶς βωβά. Ὅταν αὔριον μᾶς φθάσουν αἱ ταχυδρομικαί περιγραφαί, θά ἰδῆτε ὅτι, ἐκτός τῶν Πρακτικῶν, ποῦ μετεδόθησαν διά τοῦ Ἀσυρμάτου ὑπάρχουν καί κἄποια ἄλλα ἄφωνα Πρακτικά, τά ὁποῖα εἶνε περισσότερον σημαντικά καί περισσότερον ἐνδιαφέροντα ἀπό τά πρῶτα. Καί ὁ ἄνθρωπος μέ τήν σοφήν ἰδέαν συνεπέρανεν:
-Μάσκες λοιπόν! Ἔπρεπε νά φοροῦν μάσκες. Μόνον μέ τό μέσον αὐτό οἱ ἐπίσημοι ρήτορες τῆς κοσμοϊστορικῆς αὐτῆς συνεδριάσεως θά εἶχαν εἰπῆ μόνον ἐκεῖνα ποῦ ἤθελον νά εἰποῦν. Καί μόνον μέ τό μέσον αὐτό, τά βωβά της πρόσωπα δέν θά ὡμιλοῦσαν πράγματι καθόλου. Ἐνῷ τώρα ὡμίλησαν καί αὐτά. Ὁ λόγος, ὡς γνωστόν, ἐδόθη εἰς τόν ἄνθρωπον διά νά κρύπτῃ τά διανοήματά του. Ἀλλά ὁ λόγος δέν ἀρκεῖ. Χρειάζεται καί ἡ μάσκα, ἡ ὁποία πρέπει νά καθιερωθῇ ἀπό τό Πρωτόκολλον εἰς ὅλας αὐτάς τάς ἐπισήμους περιστάσεις καί μερικάς ἄλλας ἀκόμη.
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
