TΟ 2019 θά εἶναι ἀληθινά κρίσιμη χρονιά γιά τήν Ἑλλάδα καί τόν κόσμο σέ σύγκριση μέ τό μεταβατικό 2018.
Θά εἶναι κρίσιμο γιά τόν κόσμο, γιατί ἡ οἰκονομική κρίση μπορεῖ νά ἐπανεμφανιστεῖ ἀνά πᾶσα στιγμή δριμύτερη, καί ἴσως αὐτή τήν φορά τό δεύτερο κῦμα της λάβει ἱστορικές διαστάσεις γιά τήν Ἀμερική καί γιά τόν πλανήτη. Ἡ ὑπερδύναμη ἐλέγχει αὐτήν τήν στιγμή τό 22% τοῦ παγκόσμιου ἐμπορίου καί τό 55% τοῦ ὄγκου τῶν παγκόσμιων συναλλαγῶν μέσω τοῦ Χρηματιστηρίου της. «Τήν τελευταία φορά πού παρατηρήθηκε τέτοιας ἔκτασης ἀνισορροπία ξέσπασε τό κράχ τοῦ 1929» σχολιάζουν χαμηλόφωνα εἰδικοί ἀναλυτές στήν Δύση.
Πέραν αὐτῶν πού βεβαίως ἀφοροῦν σέ ἀσθενεῖς οἰκονομίες ὅπως ἡ δική μας, πού πασχίζει νά βγεῖ στό ξέφωτο τῶν ἀγορῶν μετά ἀπό μία ὀκταετία ἀσφυκτικῆς καραντίνας, οἱ εἰδικοί λένε καί κάτι ἄλλο, μέ δυνατή φωνή αὐτήν τήν φορά: Πώς ἐντός τοῦ 2019 θά καταγραφεῖ correction στίς παγκόσμιες χρηματαγορές. Τό χρῆμα δέν θά παρέχεται στό μέλλον μέ τόσο καλούς ὅρους, ἡ ρευστότητα θά περιοριστεῖ δραματικά. Καί μέ τό δεδομένο ὅτι ἀκόμη καί οἱ μεγάλοι ἔχουν βγεῖ πλέον «παγανιά» καί αὐξάνουν τόν δανεισμό τους (ἡ Γερμανία θά δανειστεῖ φέτος 199 δισ. εὐρώ ἀπό τίς ἀγορές ἐνῶ πέρυσι δανείστηκε 170 δισ.) ἀντιλαμβάνεται κανείς πώς γιά τούς μικρούς τά περιθώρια ἄντλησης κεφαλαίων περιορίζονται δραματικά.
Ἡ πατρίδα μας ἔχει ἕνα παράθυρο εὐκαιρίας μετά τήν ἀνακωχή Ἰταλίας – ΕΕ, ἀλλά αὐτό θά ἐξαντληθεῖ μέσα στό πρῶτο ἑξάμηνο τοῦ 2019. Μετά τό πρᾶγμα θά δυσκολέψει. Ἡ ἔξοδος στίς ἀγορές δέν θά εἶναι μόνιμη γιά καμμία μελλοντική κυβέρνηση. Οἱ ἀποφάσεις θά δυσκολέψουν καί πάλι. Τά ἀφηγήματα θά «σωθοῦν». Ἡ πολιτική μας τάξη θά βρεθεῖ ἀντιμέτωπη μέ νέες προκλήσεις. Ὡστόσο, στό ἐσωτερικό τῆς χώρας ἡ οἰκονομία δέν εἶναι τό κεντρικό θέμα τῆς ἀτζέντας μέ τόν τρόπο πού ἦταν τό 2010, τό 2012, τό 2015. Τά κρίσιμα εἶναι ἀλλοῦ! Ὁ φόβος ἔχει μετακομίσει στά ἐθνικά θέματα καί ὅσον ἀφορᾶ στήν οἰκονομία ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπό τίς προσδοκίες. Ὁ κόσμος στίς φετινές ἑορτές ξεθάρρεψε λίγο περισσότερο σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν καί κατανάλωσε. Μά στίς παρέες συζητοῦνται ἐντόνως δύο πράγματα: τυχόν θερμό ἐπεισόδιο στό Αἰγαῖο καί ὁ χρόνος τῶν ἐπικείμενων ἐκλογῶν. Ἰσχυρό τμῆμα συντηρητικῶν πολιτῶν διατυπώνει τήν ἐκτίμηση ὅτι τυχόν ὄξυνση στίς σχέσεις Ἑλλάδος – Τουρκίας θά διευκολύνει τήν παραμονή τοῦ ΣΥΡΙΖΑ στήν ἐξουσία μέχρι τόν Ὀκτώβριο.
«Δέ θά ἀπαλλαγοῦμε εὔκολα ἀπό αὐτούς» εἶναι ἡ φράση πού ἄκουσα ἐπανειλημμένως τά Χριστούγεννα. Δέν τό πιστεύω: ἡ ἀλλαγή στάσης τοῦ Τράμπ ἀπέναντι στήν Τουρκία θά ἐπισπεύσει τίς ἐξελίξεις. Δέ θά τίς ἀναστείλει. Οἱ καιροί δέν προσφέρονται γιά ρίσκα! Ὅσον ἀφορᾶ στίς ἐκλογές, μέ δεδομένη τήν τρέχουσα ἐκτίμηση γιά πενταπλές ἐκλογές τόν Μάιο, μία ἐπισήμανση καί μόνο. Τό ζήτημα αὐτήν τήν φορά δέν εἶναι ἁπλῶς νά κερδίσει ἡ ΝΔ τίς ἐκλογές. Ἐννοεῖται αὐτό. Οὔτε νά κυβερνήσει. Τό ζήτημα εἶναι νά κυβερνήσει σωστά. Ἡ ἱστορική αὐτή παράταξη ἔθεσε τήν σφραγῖδα της στήν χώρα στίς θητεῖες 1974-80, 1990-1993, 2004-2009, 2012-2015. Διαθέτει πλέον ἱστορική ἐμπειρία στήν διακυβέρνηση. Παρά ταῦτα μέ ἐξαίρεση μία περίοδο μολονότι κυβερνοῦσε διαρκῶς δέν ἡγεμόνευσε ποτέ ἰδεολογικά καί πολιτικά. Λαμβανομένης ὑπ’ ὄψιν τῆς στρατηγικῆς ἥττας πού ὑπέστη ἡ Ἀριστερά ἐφαρμόζοντας μνημόνιο καί πολιτικές ἐλεύθερης ἀγορᾶς, ἔρχεται αὐτή ἡ ὥρα. Πλησιάζει. Τῆς ἡγεμονίας. Καί αὐτήν τήν φορά ἡ εὐκαιρία ἀπαγορεύεται νά χαθεῖ. Τά λάθη τοῦ παρελθόντος ἄς γίνουν ὁδηγός γιά τήν ἡγεσία. Στήν διακυβέρνηση προηγοῦνται οἱ πολλοί. Ὄχι οἱ λίγοι. Ὁ λαός. Ὄχι οἱ χρηματοδότες. Ὅσες φορές ἡ παράταξη κυβέρνησε γιά τούς πολλούς, ξεπέρασε τήν πενταετία στήν διακυβέρνηση. Ὅσες φορές κυβέρνησε ἀλλιῶς, κατέστη παρένθεση. Στό χέρι της εἶναι νά σφραγίσει καί πάλι τήν χώρα μέ νέο πρωθυπουργό τόν Κυριάκο Μητσοτάκη.
