ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟΣ ἀπό τήν συνεχῆ ἐπικέντρωση σέ θέματα βαρειᾶς πολιτικῆς πού μετά ἀπό μία παρατεταμένη προεκλογική ἐκστρατεία προκαλοῦν ἰσχυρή κόπωση ἀκόμη καί σέ ἐμᾶς τούς παλαιούς πολιτικούς συντάκτες, ἀναζήτησα τό τελευταῖο διάστημα καταφύγιο σέ ταινίες, σήριαλ ἀκόμη καί τηλεπαιχνίδια μήπως καί ξεκουραστεῖ κάπως ἡ σκέψη.
Τό μυαλό. Παρακολούθησα στό θερινό σινεμά «Μαργαρίτα» τοῦ Χαλανδρίου τόν «Γιό» μέ τόν Χιού Τζάκμαν στόν ρόλο ἑνός διαζευγμένου πατέρα, ὁ ὁποῖος προσπαθεῖ νά ἀνατάξει ψυχολογικά τόν βαθιά τραυματισμένο ἀπό τό διαζύγιο τῶν γονέων του υἱό του, πού μετεωρίζεται μεταξύ μητέρας καί μητριᾶς. Μεταξύ σχολείου καί κοπάνας. Μεταξύ νηφαλιότητας καί ἀπονεννοημένων διαβημάτων πού φθάνουν στόν αὐτοτραυματισμό μέ αἰχμηρά ἀντικείμενα, γιατί ὁ πόνος αὐτός «ἁπαλύνει τόν πόνο τόν ἄλλο.» Τόν ψυχικό. Τό παιδί τελικῶς, ὁ 17χρονος ἔφηβος τῆς ἱστορίας, δέν ἀντέχει. Ὑποκύπτει στούς δαίμονές του. Μετά ἀπό σύντομη νοσηλεία σέ ψυχιατρική κλινική ξετρυπώνει μιά κρυμμένη καραμπίνα τοῦ πατέρα του καί κάνει τό ἀπονεννοημένο. Δίδει τέλος στήν ζωή του.
Δέν ἦταν ἀκριβῶς ἡ χαλάρωση πού ἀναζητοῦσα αὐτή ἡ ταινία, ἀλλά λειτούργησε ὡς ξυπνητῆρι, ἀκόμη καί γιά θέματα γνωστά: Θέτει μέ ἔνταση καί εὐαισθησία τό ζήτημα τοῦ τραυματισμοῦ τῶν παιδικῶν ψυχῶν μέσα στήν πυρηνική οἰκογένεια. Δείχνει πόσο σημαντικό εἶναι νά γράφει ὁ σκληρός δίσκος μόνον ἀγάπη, θαλπωρή καί ἀθωότητα στά κρίσιμα ἑπτά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς μας, τότε πού διαμορφώνονται οἱ προσωπικότητες καί οἱ χαρακτῆρες. Ἀποκαλύπτει, γιατί οἱ νέοι γονεῖς ἔχουν ἀνάγκη τήν κρατική ἀρωγή. Διότι ἄν δέν μεγαλώσεις μέ ἀγάπη καί ἀθωότητα μέσα σέ «χνοῦδι», τότε ἡ οἰκογένεια καί τό σχολεῖο στέλνουν στήν κοινωνία μέ τήν ἐτικέττα τοῦ ἐνήλικα ἄκρως προβληματικούς καί ἀπροετοίμαστους ἀνθρώπους. Τσακισμένες μέ τό «καλημέρα», ἀπό τά πρῶτα χρόνια χιλιόμετρα τῆς ζωῆς τους, ψυχές.
Νόμιζα ὅτι τά εἶχα «δεῖ» ὅλα στήν σκληρή αὐτή ταινία, μέχρι πού τίς τελευταῖες τρεῖς ἡμέρες παρακολουθῶντας μεταμεσονύκτια τηλεόραση «ἔπεσα» σέ μιά ἀθώα ἐκ πρώτης ὄψεως ἐκπομπή γνωριμιῶν. Ἀγόρια καί κορίτσια ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα (ἐσχάτως καί ἀγόρια μεταξύ τους) δίνουν ραντεβού στά τυφλά ἐκ τοῦ σύνεγγυς, διά ζώσης, χωρίς νά γνωρίζουν ποιόν θά συναντήσουν ὅπως κάνουν ὅταν ἀναζητοῦν σύντροφο μέσα ἀπό τίς δημοφιλεῖς πλατφόρμες τοῦ διαδικτύου. Τό κάνουν, γιατί, ὅπως ὁμολογοῦν δυσαρεστημένοι στίς μέρες μας, «τά κοινωνικά δίκτυα ἔχουν καταργήσει τήν ἀνθρώπινη ἐπαφή καί τό φλέρτ!». Τό παιχνίδι προβάλλεται ἀπό τό Star, ὀνομάζεται First Dates, μαγνητοσκοπεῖται σέ ἕνα μοντέρνο ἑστιατόριο, καί οἱ παρουσιαστές καί παρουσιάστριές τους πού ὑποδύονται τούς μπάρμεν, τίς σερβιτόρες καί τίς μαίτρ (Ζενιεβέβ Μαζαρί), δοκιμάζονται συνεχῶς ἀπό τά ἀπρόοπτα πού συμβαίνουν. Θά τολμοῦσα νά πῶ ὅτι τό παιχνίδι προσφέρεται γιά μελέτη τῶν χαρακτήρων τῶν νέων Ἑλλήνων καί Ἑλληνίδων καί γιά τήν ἀναζήτηση τῶν αἰτιῶν πού ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος μένει τελικῶς μόνος. Ἄνδρες καί γυναῖκες φέρονται ἐξ ἴσου ἄσχημα σέ ἀλλήλους πρίν ἐξαιρέσεων, σέ σημεῖο πού νά μήν ἀπορεῖ πλέον κανείς γιατί εἶναι τόσο δύσκολες οἱ σχέσεις, τόσο εὔθραυστοι οἱ γάμοι, τόσο ρευστές οἱ γνωριμίες. Τόσο ὅλα «στόν ἀέρα». Ἕνα τεράστιο ΕΓΩ, διανθισμένο ἀπό ἀγένεια καί ἔλλειψη τρόπων, χαρακτηρίζει αὐτήν τήν γενιά τῶν νέων Ἑλλήνων καί Ἑλληνίδων (τμῆμα της, γιά τήν ἀκρίβεια, γιατί δέν εἶναι ὅλοι ἴδιοι), πού κάποιοι ἀνέθρεψαν. Κάποιοι μεγάλωσαν. Κάποιοι τούς εἶχαν μαθητές. Σταχυολογῶ περιστατικά γιά νά καταλάβετε:
– Νεαρός ἐτῶν 21 δειπνεῖ μέ νεαρά ἐτῶν 27. Σέ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ δείπνου ἐλάχιστα τῆς μιλᾶ καί περισσότερο τρώει μέ βουλιμία. Ὅταν ἐκείνη τοῦ σηκώνει τό ποτῆρι μέ τό κρασί γιά νά κάνει πρόποση καί νά τσουγκρίσουν, ἐκεῖνος μέ τήν μπουκιά στό στόμα τῆς ἀπαντᾶ ἀγενῶς: «Πρέπει νά φάω τήν πρωτεΐνη μου πρῶτα. Θά τσουγκρίσουμε τά ποτήρια μετά!». Ἡ κοπέλλα μένει μέ τό χέρι στόν ἀέρα, μέ τό στόμα ἀνοικτό καί μέ τό ποτῆρι τοῦ κρασιοῦ νά αἰωρεῖται.
– Νεαρός ἐτῶν 28, εὐγενής κατ’ ἀρχάς μέ ὄμορφα χαρακτηριστικά, πλήττει μέ τό πού βλέπει τό εὐειδές λαϊκό κορίτσι ἀπό τόν Πειραιᾶ. Μέ δυσκολία κρύβει τήν δυσθυμία του. Τῆς μιλᾶ μέ τό ζόρι. Ὅταν ἐρωτᾶται πῶς πῆγε τό δεῖπνο μέ τό ὑποψήφιο ταίρι κατά τήν ἔξοδό του ἀπαντᾶ ὡς γιάνκης μάνατζερ μέ τήν φράση «ἔπιασα ἀπόψε μόνο τό 30% τῆς ἀπόδοσής μου, εἶχα ἄγχος, δέν τά πῆγα καλά», λές καί ἡ ἀνθρώπινη σχέση εἶναι συμβόλαιο στόχων μέ μπόνους. Ὅταν ἡ κοπέλλα τοῦ ζητᾶ νά τῆς κάνει μιά ἀγκαλιά γιά νά μήν βιώσει τήν ἀπόρριψη μπροστά στήν κάμερα, ἐκεῖνος ἀπαντᾶ ξερά «ὄχι», καί φεύγει.
– Ἐπιχειρηματίας μικρομεσαίας ἐπιχείρησης ἀφεψημάτων συναντᾶται μέ κυρία πού ἔχει τρία παιδιά γιά νά διερευνήσει τίς πιθανότητες σύναψης σχέσης μαζί της. Στά μισά τοῦ δείπνου ἐγκαταλείπει τό τραπέζι γιά νά πάει στό W.C. προκειμένου νά …κουτσομπολέψει μέ φίλο του τήν ὑποψήφια σύντροφό του. Τρόποι μηδέν…
– Πανύψηλη μπρουτάλ ἀλλοδαπή ἀπό τέως σοβιετική δημοκρατία ἄφησε σύξυλο νεαρό ἀπό τήν Ἤπειρο, ἐπειδή ἦταν γιά τά μέτρα της «κοντός». Καί ἐπειδή, ὅπως εἶπε, «δέν εἶχε χρόνο γιά χάσιμο». Στήν πραγματικότητα ὁ νεαρός ἦταν μεσαίου ὕψους. Ἀλλά ἐκείνη τόν ἀποκαλοῦσε ρατσιστικά «κοντό» καί δέν εἶχε τήν εὐγένεια νά καθίσει οὔτε μισή ὥρα μαζί του. Τό ἄν αὐτό τό παιδί ἀποκτήσει αὔριο ψυχολογικά ἀπό τήν σοκαριστική δημόσια ἀπόρριψη σέ ἐθνικό δίκτυο καί δέν μπορεῖ νά βγεῖ ἀπό τό σπίτι του καί νά κυκλοφορήσει στό χωριό του, ἀσφαλῶς καί δέν τήν ἀπασχόλησε. Φοβᾶμαι οὔτε καί τούς συντελεστές πού ἔδειξαν ἐλλιπῆ ἀνακλαστικά. Κάποιος ἔπρεπε νά κάνει τήν ὑπέρβαση καί νά δειπνήσει μαζί του ἀντί νά τόν ἐγκαταλείψουν στήν μοναξιά τοῦ μπάρ. Σέ τέτοιες συναισθηματικές ἀκροβασίες ἀπαιτεῖται ἰσχυρή συναισθηματική νοημοσύνη.
– Εὐειδής κοκκινομάλλα πού δήλωσε «εἰκαστικός» ἐνῷ ἦταν γραφίστρια, σκέτο, ἔκανε «μπούλινγκ» στό «ραντεβού» της στόν ὑποψήφιο σύντροφό της λέγοντας ὅτι «οἱ μάγειρες δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τόν πολιτισμό»…
Δέν νομίζω ὅτι χρειάζεται νά περιγράψω περισσότερα. Τά μόνα νέα παιδιά πού εἶχαν ἦθος, τρόπους, εὐγένεια, ἀπό ὅσα ἐπεισόδια ἔχω παρακολουθήσει, ἦταν δύο-τρία ζευγάρια ἀπό τήν ἑλληνική περιφέρεια πού ἀναζητοῦσαν μέ ἀγωνία συντρόφους γιά τήν ζωή τους, γιά νά ἀνοίξουν σπίτι καί ὄχι γιά νά κάνουν πλάκα ἤ νά εἰρωνευτοῦν. Στήν ἀπορία πού τυχόν ἔχετε γιατί ἀσχολοῦμαι μέ τέτοια «σόσιαλ» θέματα ἔστω καί ἐκ λόγων τυχαιότητος, ἡ ἀπάντηση εἶναι ξεκάθαρη.
Δέν ὑπάρχει πολιτική σταθερότητα χωρίς κοινωνική σταθερότητα. Ἐάν εἶσαι θυμωμένος, προβληματικός καί ἀγενής σέ ἕνα ραντεβού, τό ἴδιο θά εἶσαι σέ ἕνα φανάρι ὅταν ὁδηγεῖς. Τό ἴδιο σέ μιά οὐρά πού θές νά παρακάμψεις. Τό ἴδιο σέ ἕνα λεωφορεῖο ὅταν ἐπιβάλλεται νά δώσεις τήν σειρά σου σέ ἕναν ἡλικιωμένο πού εἶναι ὁ πατέρας σου. Καί βεβαίως τό ἴδιο θά εἶσαι ὅταν ἀποπειραθεῖς νά κάνεις οἰκογένεια. Οἵας μορφῆς. Τό σπέρμα τῆς διάλυσης μιᾶς οἰκογένειας οἱασδήποτε μορφῆς γεννιέται στά παιδικά χρόνια μέσα στήν πυρηνική οἰκογένεια.
Χωρίς νά τό καταλαβαίνουν λοιπόν αὐτές οἱ σειρές, αὐτά τά παιχνίδια καί αὐτές οἱ ταινίες, μᾶς «ζωγραφίζουν» δωρεάν τό πρόβλημα στήν λεπτομέρειά τους. Ἀκόμη καί τό πόσο φτωχαίνει ἡ γλῶσσά μας, μέ φράσεις τοῦ τύπου «ὅλα κομπλέ» κ.ο.κ., μᾶς ἀποκαλύπτουν. Δέν χρειάζεται λοιπόν νά τρέξει μακριά τό Ὑπουργεῖο Οἰκογένειας γιά νά ἐντοπίσει τά προβλήματα καί νά ἑτοιμάσει τίς παρεμβάσεις του. Τά ἔχει στά πόδια του. Ἀποτελεῖ μεγίστη ἀνάγκη νά ἐπιστρέψουμε στά βασικά. Στούς καλούς τρόπους. Στήν ἀνατροφή. Στήν θαλπωρή.
Υ.Γ: Μέ ἀφορμή τό χθεσινό σημείωμα γιά τήν δορυφορική τηλεόραση, φίλος μέ ἐνημερώνει ὅτι ἡ τουρκική τηλεόραση (TRT) ἵδρυσε γαλλόφωνο κανάλι πού ἐκπέμπει στήν Ἀφρική… Καί διαθέτει ἱστοσελίδα στά ἑλληνικά, συμπληρώνουμε ἐμεῖς…
Μ.Η.Τ. 232122