ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ὅτι γιά τούς ἀνασχηματισμούς δέν πρέπει νά γράφει κανείς ὅταν αὐτοί εἶναι κοντά
Ὅταν πλησιάζουν. Παλαιός δημοσιογραφικός κανών: «Νά ἀποφεύγετε τό ρίσκο τῶν προβλέψεων γιατί οἱ “καραμπόλες” τῆς τελευταίας στιγμῆς ἀνατρέπουν τούς σχεδιασμούς τῶν πρωθυπουργῶν». Πολύ σωστά! Ὁ Μάκης Βορίδης π.χ. δέν ὑπῆρχε στήν ἀρχική λίστα τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου Μητσοτάκη πέρυσι τόν Ἰούλιο. Προσετέθη στό καί πέντε!
Παρά ταῦτα, θά παρακούσω τόν κανόνα καί θά τό ἐπιχειρήσω. Ὄχι μόνο διότι ἡ ἐφημερίδα μας μέ ἀλλεπάλληλα δημοσιεύματα ἀνέδειξε πολύ νωρίς τά θεσμικά καί πολιτικά χαρακτηριστικά τοῦ ἐπερχόμενου ἀνασχηματισμοῦ (σύσταση θέσεων ἀναπληρωτῶν ὑπουργῶν, προαγωγές ὑφυπουργῶν, ἀπομακρύνσεις τεχνοκρατῶν, ἀναβάθμιση γενικῶν γραμματέων σέ ὑφυπουργούς.) Οὔτε ἐπειδή οἱ ἀναφορές μας σέ συγκεκριμένα πρόσωπα δικαιώθηκαν (ὁ ὑφυπουργός Θωμᾶς παραιτήθηκε) ἤ θά δικαιωθοῦν (Ζαβός, Τσακίρης κ.λπ.) Ἀκόμη καί τό κεφάλαιο τῆς μερικῆς «ἀποσαμαροποίησης» τῆς Κυβερνήσεως διά τῆς ἀποδυνάμωσης πιθανόν καί ἀπομάκρυνσης ὁρισμένων ὑπουργῶν παραμένει ἀνοικτό σέ συνδυασμό μέ νέο λελογισμένο ἄνοιγμα στό κέντρο (τό καταγράψαμε.) Θά τό ἐπιχειρήσω διότι εἶχα πρό δεκαημέρου μιά ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσα συνάντηση μέ στενό συνεργάτη τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Μέγαρο Μαξίμου, ὁ ὁποῖος χωρίς νά μπεῖ σέ πρόσωπα μοῦ ἐξήγησε τή λογική τοῦ ἐπερχόμενου δομικοῦ ἀνασχηματισμοῦ στή βάση διαπιστώσεων.
Ἡ πρώτη καί σημαντική εἶναι πώς τό μοντέλο τοῦ ἐπιτελικοῦ κράτους θά συνεχιστεῖ, ἀλλά ἀπεδείχθη στόν κορωνοϊό ὅτι ἔχει καί τά ὅριά του. Μέσα στήν κρίση, τῆ μερίμνη τοῦ Μαξίμου, ἐκδίδονταν ἡμερησίως τέσσερεις ὑπουργικές ἀποφάσεις μέ τίς ὑπογραφές 10 συναρμόδιων ὑπουργῶν. Μέ τούς κανονικούς ρυθμούς θά ἀπαιτοῦνταν μῆνες. Αὐτή ἡ ὑπερπαραγωγή Μαξίμου ὅμως διευκόλυνε, «βόλεψε» πολλούς ὑπουργούς πού μέ χαρακτηριστική ἄνεση παρέπεμπαν ὅλα τά δύσκολα θέματα στήν ὑπέρ κυβέρνηση τοῦ Μαξίμου. Αὐτό δέν μπορεῖ νά συνεχιστεῖ. Οἱ Ὑπουργοί πρέπει νά ἀναλάβουν τίς εὐθύνες τους. Ἐπιτελικά καί αὐτοί. Τό Μαξίμου καταλαβαίνει τώρα πώς ὁ συγκεντρωτισμός εἶναι πολιτικά ἐπικίνδυνος. Σέ δύο περιπτώσεις (λίστα ΜΜΕ, vouchers) ἡ ρουλέτα τῶν πολιτικῶν εὐθυνῶν σταμάτησε μπροστά του.
Ἡ δεύτερη ἐπισήμανση τοῦ κορυφαίου παράγοντα εἶναι πώς τό ἐπιτελικό κράτος ἀνήκει σέ μιά τριλογία μεταρρυθμίσεων στήν ὁποία περιλαμβάνεται τό ψηφιακό κράτος καί ὁ δομικός ἀνασχηματισμός τῶν Ὑπουργείων. Οἱ ψηφιακές συντάξεις πού σχεδίασαν οἱ Πιερρακάκης-Χάλαρης μαζί μέ τόν Γιάννη Βρούτση (Ἄτλας) εἶναι τεράστια μεταρρύθμιση, γιατί πρῶτον καταργεῖ πελατειακά δίκτυα ὑπαλλήλων – μεσαζόντων μέσα στή διοίκηση πού ἀξιοποιοῦσαν τίς καθυστερήσεις στήν ἔκδοση μέ τό ἀζημίωτο (ἡ μητέρα μου πῆρε σύνταξη χηρείας μέ ἕνα κλίκ), καί δεύτερον, γιατί ἀναδιατάσσει τό ἄναρχα κατανεμημένο προσωπικό. Ἄρα γλυτώνει τό κράτος ἀπό προσλήψεις καί δαπάνες. Ἐάν ὅμως στό ἐπιτελικό κράτος καί στόν ψηφιακό μετασχηματισμό τοῦ δημοσίου δέν προστεθεῖ ὁ δομικός ἀνασχηματισμός, τό σχῆμα εἶναι ἀνολοκλήρωτο. Οἱ πληροφορίες πού ἔλαβα στήν συνάντηση εἶναι πώς θά ξεκαθαριστοῦν οἱ ἁρμοδιότητες τῶν Ὑπουργείων Οἰκονομικῶν καί Ἀνάπτυξης. Ὅτι οἱ ἁρμοδιότητες τοῦ Προγράμματος Δημοσίων Ἐπενδύσεων πού διαχειριζόταν ὁ ὑπό ἀναδόμηση κύριος Τσακίρης θά μεταβιβαστοῦν (μαζί μέ τά 70 δισ.) στόν νέο ἀναπληρωτή Ὑπουργό, Τσάρο τῆς Ἀνακάμψεως, Θεόδωρο Σκυλακάκη. Οἱ πληροφορίες λένε, ἐπίσης, πώς ὑπάρχει στό τραπέζι συζήτηση –χωρίς νά ἔχουν ληφθεῖ ἀποφάσεις– γιά τήν δραστική μείωση τῆς κρατικῆς χρηματοδότησης στούς ΟΤΑ καί τήν καθιέρωση τῆς οἰκονομικῆς αὐτοδυναμίας τῶν δήμων. Διά τῆς ἀναθέσεως τῆς εἴσπραξης φορολογικῶν ἐσόδων καί τῆς λειτουργίας τῶν σχολείων.
Τελευταῖο ἀλλά τό πλέον σημαντικό: μέ νομοθετική ρύθμιση ἀφαιρεῖται ἀπό τούς Ὑπουργούς ἡ ἁρμοδιότητα ὑπογραφῆς δημοσίων συμβάσεων μέ οἰκονομικό ἀντικείμενο καί πράξεων ὑπηρεσιακῶν μεταβολῶν ὑπαλλήλων. Οἱ συμβάσεις θά «διαπραγματεύονται» καί θά ὑπογράφονται ἀπό τούς νέους ὑπηρεσιακούς γενικούς γραμματεῖς τῶν ὁποίων ἡ ἐκπαίδευση ὁλοκληρώθηκε. Οἱ μετατάξεις, μεταθέσεις, ἄδειες κ.λπ. θά ὑπογράφονται ἀπό τούς γενικούς διευθυντές καί τούς διευθυντές. Οἱ Ὑπουργοί θά εἶναι ἐπιτελικοί πλέον καί ἐντέλλονται νά χαράσσουν δημόσια πολιτική. Τό πελατειακό κράτος καί οἱ ἐξουσίες πού ἀπορρέουν ἀπό αὐτό τελειώνει μέ ἀπόφαση Μητσοτάκη. Τούς στερεῖται στήν πραγματικότητα τό δικαίωμα ὑπογραφῆς. Ὑπογραφῆς πού ἐπί ἄλλων κυβερνήσεων εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἔκθεση τῶν κυβερνήσεων καί ὑπουργῶν στά μάτια τῆς κοινῆς γνώμης γιά σκάνδαλα. Τούς ἀφαιρεῖται στήν οὐσία τό δικαίωμα στήν (προσωπική) διαφθορά. Οἱ δουλειές θά γίνονται πλέον χαμηλά, χωρίς τόν κίνδυνο ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου περί εὐθύνης Ὑπουργῶν. Ἐπιστημονικό! Καί ἀσφαλῶς μεταρρυθμιστικό. Αὐτές εἶναι οἱ σχεδιαζόμενες ἀλλαγές μαζί μέ αὐτές πού ἀποκαλύψαμε (ἀναπληρωτές ὑπουργοί μέ ἀπ’ εὐθείας ἀναφορά στόν κύριο Μητσοτάκη.) Τώρα ἄν αὐτές οἱ ἀλλαγές θίξουν καί πρόσωπα, αὐτό θά εἶναι παρεπόμενο. Παράπλευρη ἀπώλεια. Τό ποτάμι μαζί μέ τίς δομές τῶν Ὑπουργείων καί τίς ὑπογραφές ὑπουργῶν ὅλο καί κάποιους θά πάρει μαζί του! Κυριάκος εἶναι αὐτός: τό πιό κοφτερό μαχαίρι εἶναι τό βαμβάκι.
