Ὁ Πομπέο ἀρνήθηκε νά δεῖ τόν Πρωθυπουργό καί τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν
ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ Ἕλλην πολιτικός, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε σέ ἀνώτατο δημόσιο ἀξίωμα τά τελευταῖα πέντε χρόνια, εἶχε πεῖ σέ ἀνύποπτο χρόνο τό 2009 γιά σοσιαλιστή πολιτικό ἀντίπαλό του τό ἑξῆς: «Δέν θά μείνει πολύ στήν ἐξουσία. Εἶναι ὑπάλληλος μισῆς διαδρομῆς. Οἱ Ἀμερικανοί θά τόν πᾶνε by the book. Μόλις τούς κάνει τήν δουλειά, θά τόν ὁδηγήσουν προστατευμένα ἐκτός κεντρικῆς πολιτικῆς σκηνῆς». Ἐπιβεβαιώθηκε. Καί τό ἐνδιαφέρον εἶναι πώς ἐπιβεβαιώθηκε πέραν τῆς μίας φορᾶς. Πολλές φορές. Ἡ ὑποψία ὅτι κάτι ἀντίστοιχο συμβαίνει μέ τήν περίπτωση τοῦ Πρωθυπουργοῦ Ἀλέξη Τσίπρα –τοῦ ὁποίου ἡ Κυβέρνησις εἰσπράττει ἐσχάτως τήν μιά ψυχρολουσία πίσω ἀπό τήν ἄλλη ἀπό τίς ΗΠΑ– εἶναι ἤδη ἐξαιρετικά ἰσχυρή καί βασίζεται σέ γεγονότα.
Ὅπως ἀποκαλύπτει ὁ ἐκδότης καί σύμβουλος ἐπιχειρηματικοῦ ρίσκου Ἀλέξανδρος Τάρκας, στό ἄρθρο πού ἀκολουθεῖ, οἱ ΗΠΑ ὄχι μόνο ἀκύρωσαν τήν σύγκληση τῆς τριμεροῦς διασκέψεως Ἑλλάδος-Κύπρου-Ἰσραήλ στήν Κρήτη στίς 20 Μαρτίου. Ἔκαναν καί κάτι ἄλλο. Ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Μάικ Πομπέο ἀπέρριψε αἴτημα τοῦ κ. Τσίπρα γιά διμερῆ συνάντηση μεταξύ τῶν δύο στήν Ἱερουσαλήμ, ὅπου τελικῶς ἐπραγματοποιήθη ἡ τριμερής (μέ δικαιολογία γιά τήν ἀλλαγή τόπου τήν πολιτική ἐνίσχυση τοῦ Πρωθυπουργοῦ Νετανιάχου.) Ἐάν τό γεγονός ἦταν μεμονωμένο, θά μποροῦσε νά ἐξηγηθεῖ γιά λόγους πρωτοκόλλου. Ὑπουργός δέν βλέπει πρωθυπουργό. Ὡστόσο, ὁ Μάικ Πομπέο δέν ἔρριξε κατά τό κοινῶς λεγόμενον «πόρτα» στόν κ. Πρωθυπουργό μόνον. Ἀπέφυγε νά συναντηθεῖ αὐτές τίς ἡμέρες στήν Οὐάσιγκτων –ὅπου καί οἱ τελετές γιά τά 70 χρόνια τοῦ ΝΑΤΟ– καί μέ τόν ὁμόλογό του Γιῶργο Κατρούγκαλο στόν ὁποῖο οἱ ΗΠΑ ἔδειξαν ἀπό τήν ἀνάληψη τῶν καθηκόντων του τίς διαθέσεις τους: Τοῦ τηλεφώνησε καί τόν συνεχάρη τότε ὁ Ἀμερικανός ἀναπληρωτής ὑπουργός κ. Σάλλιβαν. Σέ αὐτόν τόν κ. Σάλλιβαν παρέπεμψε ὁ κ. Πομπέο τόν Γιῶργο Κατρούγκαλο, μέ αὐτόν συνηντήθη χθές στήν Οὐάσιγκτων. Ὄχι μέ τόν ἴδιο. Ἐνῶ ὁ Ἀμερικανός ὑπουργός Ἐξωτερικῶν βρῆκε χρόνο νά συναντήσει τόν Τοῦρκο ὁμόλογό του κ. Τσαβούσογλου καί τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν τῶν Σκοπίων Νίκολα Ντιμιτρώφ, δυστυχῶς γιά τήν χώρα δέν βρῆκε χρόνο –ὅπως εὕρισκε ὅταν εἶχε συνομιλητή τόν Νῖκο Κοτζιᾶ– γιά νά συναντήσει τόν κ. Κατρούγκαλο. Τόν σνόμπαρε. Καί ἄς ἔχει στρατοπεδεύσει ὁ Ἕλλην ὑπουργός στίς ΗΠΑ ἀπό τήν περασμένη Κυριακή ἀναμένοντας τό πολυπόθητο ραντεβού.
Στίς δύο αὐτές ἀρνητικές ἐξελίξεις πρέπει νά προστεθεῖ μία ἀκόμη πού διέλαθε τήν προσοχή μας: Δέν παρέστη Ἕλλην ὑπουργός στήν ἐκδήλωση πού διοργάνωσε ὁ Λευκός Οἶκος μέ ὁμιλητή τόν Πρόεδρο Τράμπ τήν ἡμέρα τῆς 25ης Μαρτίου. Φοβήθηκε νά μεταβεῖ λόγω Σκοπιανοῦ ἤ μήπως δέν ἐκλήθη κἄν; Ὅ,τι καί ἄν συμβαίνει, πάντως, φαίνεται ὅτι οἱ ΗΠΑ ἔχουν βάλει σέ προσωρινή καραντίνα τόν Πρωθυπουργό καί τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν. Μόνο ὁ πρεσβευτής τους στήν Ἀθήνα κ. Πάυατ συνεχίζει τήν ἐνθουσιώδη στήριξή του. Στρατηγικῶς, γιά τό μέλλον, ἡ καραντίνα αὐτή μπορεῖ νά μήν σημαίνει καί τίποτε. Στήν παροῦσα συγκυρία ὅμως σημαίνει. Διπλωματικές πηγές δέν ἀποκλείουν τό ἐνδεχόμενο νά ἔχει ἐνοχληθεῖ βαθύτατα ὁ Λευκός Οἶκος ἀπό τήν στάση τοῦ ΣΥΡΙΖΑ ἀπέναντι στό καθεστώς τῆς Βενεζουέλας (στάθμευσις ἀεροπλάνου ὑπουργοῦ τοῦ Μαδοῦρο στήν Ἀθήνα) καί στόν ἐκλεκτό τοῦ Τράμπ Γκουαϊδό.
Ἀκολουθεῖ τό ἐνδιαφέρον ἄρθρο τοῦ ἐκδότου τοῦ περιοδικοῦ «Ἄμυνα καί διπλωματία» Ἀλέξανδρου Τάρκα, ὁ ὁποῖος ἐπιχειρηματολογεῖ μέ στοιχεῖα γιατί ὁ κ. Τσίπρας δέν ἔλαβε ὅσα ἀνέμενε ἀπό τίς ΗΠΑ μετά τήν Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν. Γράφει ὁ κ. Τάρκας:
«Οἱ πανηγυρικοί τόνοι τῆς ἐπίσκεψης τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἀλ. Τσίπρα στή λεγόμενη “Βόρεια Μακεδονία” εἶναι ἀδικαιολόγητοι, ἀφοῦ ἡ ἑλληνική ἐπιχειρηματικότητα κυριαρχοῦσε οὕτως ἤ ἄλλως στά Σκόπια ἀπό τά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ ’90, ἐνῶ ταυτόχρονα κρύβουν τά πολλαπλά ἀδιέξοδα τῆς βαλκανικῆς πολιτικῆς τῆς κυβέρνησης. Τά ὀφέλη ἀπό τίς οἰκονομικές σχέσεις Ἀθήνας – Σκοπίων (κατά τ’ ἄλλα χρήσιμες καί ἐπιβεβλημένες) εἶχαν ἐξασφαλιστεῖ ἀκόμα καί ὑπό τήν ἐκκρεμότητα τῆς ὀνομασίας. Τώρα, μέ τήν προβληματική Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν, ἔχουν προστεθεῖ οἱ διπλωματικοί σκόπελοι τῆς μακεδονικῆς ταυτότητας-ἐθνότητας καί τῶν ἐμπορικῶν σημάτων. Μακροπρόθεσμα δέ ὅλα θά κριθοῦν ἀπό τόν συνδυασμό δυνάμεων στήν περιοχή καί ἀπό τά συμφέροντα τῶν μεγάλων χωρῶν πού θά συγκρουστοῦν.
Τό μεῖζον πρόβλημα τῆς παρούσας βαλκανικῆς μας πολιτικῆς εἶναι ὅτι παρά τήν πρωτοφανῆ ὑποχωρητικότητα στίς “Πρέσπες” ἡ κυβέρνηση δέν μπορεῖ οὔτε νά προωθήσει τά ἐθνικά συμφέροντα στήν ταραγμένη χερσόνησο οὔτε καί νά τά συνδυάσει μέ τά ἀντίστοιχα τρίτων, ἰσχυρῶν, παικτῶν. Ἀναλυτικά:
Πρῶτον, τό Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πέρα ἀπό τίς κολακεῖες ὅτι “οἱ Πρέσπες ἀποτελοῦν τή σημαντικότερη ἐξέλιξη στά Βαλκάνια μετά τή Συμφωνία τοῦ Ντέιτον” (τό 1995), συνδέει ἐλάχιστες πτυχές τῆς πολιτικῆς του μέ τήν ἑλληνική. Εὐτυχῶς, ἡ Οὐάσινγκτον βλέπει ὄντως θετικά τή Θεσσαλονίκη ὡς πύλη πρός τή βαλκανική ἐνδοχώρα, ἀλλά δέν πρόκειται γιά κάτι νέο. Δέν τό πρόσφεραν οἱ “Πρέσπες”, ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ἰδιωτική πρωτοβουλία καί, σίγουρα, δέν μπαίνει στήν ἴδια ζυγαριά μέ τά –ἱστορικῶν διαστάσεων– ζητήματα ἐθνότητας καί ταυτότητας.
Παρά τόν ἄκρως ἐπιτυχημένο στρατηγικό διάλογο, χαρακτηριστική τῶν ἀποστάσεων τῆς Οὐάσινγκτον ἀπό τήν Ἀθήνα εἶναι ἡ ψυχρολουσία τῆς μετάθεσης τῆς Συνόδου τῶν «3+1» (Ἑλλάδα, Κύπρος, Ἰσραήλ σύν ΗΠΑ) ἀπό τήν Κρήτη στήν Ἱερουσαλήμ στίς 20 Μαρτίου καί ἡ ἀπόρριψη τοῦ αἰτήματος διμεροῦς συνάντησης τοῦ κ. Τσίπρα μέ τόν Ἀμερικανό ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Μ. Πομπέο. Οὔτε καί ὁ ὁμόλογός του Γ. Κατρούγκαλος θά τόν συναντήσει στήν Οὐάσινγκτον ὥς τά τέλη τῆς ἑβδομάδας, ἀφοῦ μέχρι χθές τό βράδυ οἱ προσπάθειες ἐξεύρεσης χρόνου κατά τή Σύνοδο τοῦ ΝΑΤΟ δέν εἶχαν ἀποδώσει.
Δεύτερον, ὡς πρός τή Ρωσία καί τήν Κίνα, ἡ κυβέρνηση προσπαθεῖ νά ξεκαθαρίσει τούς ὅρους τοῦ παιχνιδιοῦ μαζί τούς ἀφενός στήν ἑλληνική ἐπικράτεια καί ἀφετέρου στή βαλκανική ἀρένα, χωρίς προοπτικές θετικῆς ἔκβασης. Ἡ Μόσχα δέν προβάλλει ἐμπόδια στό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ κατά τῶν “Πρεσπῶν”, καθώς ἔχει ἤδη ἐξασφαλίσει τήν ἀναθεώρηση τῆς λίστας ἔργων ὑπό τή Μεικτή Διυπουργική Ἐπιτροπή, ὅπως ἐπίσης τή διασύνδεση Νοβοροσίσκ – Θεσσαλονίκης στό πλαίσιο τοῦ Ὀργανισμοῦ Συνεργασίας Εὐξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) καί προνομιακό διάλογο γιά τήν ἰδιωτικοποίηση τῶν σιδηροδρόμων καί τοῦ λιμένα τῆς Ἀλεξανδρούπολης καί γιά τό LNG. Πρόκειται γιά ἀνταλλάγματα πρός τή Μόσχα μετά τή θερινή κρίση τῶν ἀπελάσεων καί ἐν μέσω τῆς ἀνάγκης κατευνασμοῦ της γιά τίς “Πρέσπες”. Κατά παρόμοιο τρόπο ἡ Κίνα ἐπιθυμεῖ νά ἀξιοποιήσει τή γεωγραφική θέση τῆς Ἑλλάδας καί τίς ὑποδομές της γιά διείσδυση στά Βαλκάνια, ἀλλά ἡ Ἀθήνα ἀδυνατεῖ νά ἐξασφαλίσει χειροπιαστά ἀνταλλάγματα ἀφενός ἀπό τό ἴδιο τό Πεκῖνο καί ἀφετέρου ἀπό τούς γείτονες.
Τρίτον, ὡς πρός τίς ἴδιες τίς βαλκανικές χῶρες ἡ συμφωνία δέν καταφέρνει νά ἀλλάξει τά πράγματα. Ὅλες τή χαιρέτησαν καί μετά ἀδιαφόρησαν! Πέρυσι τέτοιο καιρό ὁ κ. Τσίπρας προετοίμαζε πανηγυρική ἐπίσκεψη στά Τίρανα ἀνήμερα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα καί ὁ Ἀλβανός πρωθυπουργός Ε. Ράμα δήλωνε ἀργότερα ὅτι μέ τίς “Πρέσπες”, “τά Βαλκάνια εἶναι σήμερα καλύτερο μέρος καί σᾶς εὐχαριστοῦμε”. Ἔκτοτε τά γεγονότα στή Χειμάρρα καί ἡ ἐσωτερική κατάσταση στήν Ἀλβανία συρρικνώνουν τίς ἐλπίδες βελτίωσης τῶν διμερῶν σχέσεων καί περιορισμοῦ τοῦ ἐπιθετικοῦ ἀλβανικοῦ παράγοντα στά Βαλκάνια.
Ἀκόμα καί ἡ φιλική Σερβία, παρά τήν ἐπιτυχῆ συνεδρίαση τοῦ Ἀνώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας τόν Δεκέμβριο καί τή συμφωνία γιά Στρατηγική Ἑταιρική Σχέση, ἐπιθυμεῖ νά κινηθεῖ αὐτόνομα πρός τήν Ε.Ε. ἀντί μέσω τῆς Ἑλλάδας, ὅπως ἀναμενόταν. Ἐπίσης γιά τή διένεξη Σερβίας – Κοσόβου καί τό σχέδιο ἀνταλλαγῆς ἐδαφῶν δέν ὑπάρχουν περιθώρια μεσολαβητικῆς πρωτοβουλίας τῆς Ἀθήνας καί ἀρκετοί ἑταῖροι (κυρίως ἡ Γερμανία) ἀναμένουν τή λήξη τῆς θητείας τῆς παρούσας Κομισιόν, ὥστε νά ἀνακινηθεῖ τό ζήτημα.
Παρ’ ὅλα αὐτά τόν Φεβρουάριο ὁ κ. Κατρούγκαλος εἶχε κάνει εἰδική ἐνημέρωση τῶν ὁμολόγων του στήν Ε.Ε. γιά τή χρησιμότητα τῶν “Πρεσπῶν” στά δυτικά Βαλκάνια καί γινόταν “λομπίστας” τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ν. Ντιμιτρόφ, ἀλλά μόλις ἕνα-ἑνάμιση μῆνα μετά κανείς τους δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν ἀναγνώριση εἰδικοῦ ρόλου στήν Ἑλλάδα.».
