Καταργεῖται ἡ ἀποσβεστική προθεσμία Βενιζέλου
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ἐκτάσεως ἀλλά ἰσχυροτάτου πολιτικοῦ καί θεσμικοῦ συμβολισμοῦ θά εἶναι ἡ ἀναθεώρησις τοῦ Συντάγματος, ἡ συζήτησις γιά τήν ὁποία ἀρχίζει τήν Παρασκευή στήν αἴθουσα Γερουσίας τῆς Βουλῆς ὑπό τήν προεδρία τοῦ βουλευτοῦ Ροδόπης καί καθηγητοῦ Συνταγματικοῦ Δικαίου Εὐριπίδη Στυλιανίδη. Σέ συσκέψεις πού ἔγιναν τίς προηγούμενες ἡμέρες στό Μέγαρο Μαξίμου ὑπό τήν προεδρία τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη μέ τήν συμμετοχή τοῦ ὑπουργοῦ Ἐπικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη, ἀπεφασίσθησαν οἱ κατευθυντήριες γραμμές τῆς ἀναθεωρήσεως καί ἐδόθησαν ὁδηγίες σέ ὅλα τά μέλη τῆς Κοινοβουλευτικῆς Ὁμάδος τῆς ΝΔ πού πρόκειται νά μετάσχουν στήν ἐπιτροπή τοῦ Κοινοβουλίου.
Ὁ Πρωθυπουργός ἀπεφάσισε νά ἐνταφιάσει ὁριστικῶς τό ἄρθρο 3 τοῦ Συντάγματος, πού κατέθεσε ὁ ΣΥΡΙΖΑ καί προέβλεπε τήν οὐδετεροθρησκεία καί τόν διαχωρισμό Κράτους Ἐκκλησίας. Κάτι πού, ἄλλωστε, ἐμπιστεύτηκε καί στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο κατ’ ἰδίαν ἀπό τήν πρώτη τους συνάντηση στό Μέγαρο Μαξίμου. Στό τραπέζι τῶν συζητήσεων, πρίν ὁ Πρωθυπουργός ἀνακοινώσει στήν Θεσσαλονίκη τήν ἀπόφασή του γιά τήν ἀποσύνδεση ἐκλογικοῦ νόμου καί συνταγματικῆς ἀναθεωρήσεως, ἔπεσαν διάφορες ἰδέες: νά ἀλλάξει ἡ πλειοψηφία μέ τήν ὁποία μπορεῖ νά ἐφαρμοσθεῖ ἀπό τήν ἀμέσως ἑπόμενη ἐκλογική ἀναμέτρηση ὁ νέος ἐκλογικός νόμος καί κατά συνέπεια νά καταργηθεῖ ὁ παλαιός περί ἀναλογικῆς. Ἡ εἰσήγησις προέβλεπε ὅτι θά ἀπαιτοῦνται πλέον 180 ψῆφοι καί ὄχι 200. Ὁ κ. Μητσοτάκης ἀπέρριψε τήν ἰδέα. Ἐπίσης ἀπέρριψε τήν ἰδέα νά καταργηθεῖ πλήρως ἡ διάταξις πού ὁρίζει ὅτι ὁ ἐκλογικός νόμος ἰσχύει ἀπό τήν μεθεπομένη ἐκλογή. Θά μποροῦσε νά ἐπαναφέρει τόν παλαιό κανόνα καί νά ἰσχύει ἀπό τήν ἀμέσως ἑπομένη ἐκλογή μέ ἀναθεώρηση τῆς οἰκείας διατάξεως. Εἶχε τήν δυνατότητα, ἄν ἤθελε. Ὁ κ. Μητσοτάκης ἀπέρριψε ὅλες τίς ἐπιλογές νά συνδέσει τόν ἐκλογικό νόμο μέ τήν ἀναθεώρηση καί σέ μία ἐπίδειξη δυνάμεως πρός τό ΚΙΝΑΛ, ἀνεκοίνωσε ὅτι ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας μπορεῖ νά ἐκλέγεται μέ 151 ψήφους. Διαβλέποντας «φιλοσυριζαϊκές τάσεις» στό ΚΙΝΑΛ, ἔστειλε πολύ συγκεκριμένο μήνυμα. Ἄν μείνει ἡ ἁπλῆ ἀναλογική, θά διεξαχθοῦν δύο φορές ἐκλογές τό 2023. Εἶναι μία κατάστασις win-win γιά τόν ἴδιο. Ἄν ἡ ΝΔ εἶναι πολιτικά κυρίαρχη μετά τέσσερα χρόνια, θά κάνει διπλές ἐκλογές. Ἄν δέν εἶναι, μέ τήν ἀναλογική θά ἔχει κυρίαρχο λόγο στίς μετεκλογικές ἐξελίξεις.
Ὡστόσο, παρά τό ξεκάθαρο μήνυμα Μητσοτάκη, ὁ ἐκλογικός νόμος παραμένει στό τραπέζι τῆς ἀναθεωρήσεως τοῦ Συντάγματος γιά ἕναν ἄλλο λόγο: ὁ Πρωθυπουργός εἶπε ὅτι δέν εἶναι ὁ ἐπισπεύδων. Δέν ἄνοιξε τά χαρτιά του, ὅμως, γιά τήν περίπτωση πού τό ΚΙΝΑΛ ἤ ἄλλη δύναμις θέσει ζήτημα ἀλλαγῆς τῆς συνταγματικῆς διατάξεως γιά τόν ἐκλογικό νόμο μέ φόντο τήν προεδρική ἐκλογή.
Σέ αὐτή τήν περίπτωση, κανείς δέν θά κατηγορήσει τή ΝΔ ὅτι εἶχε τήν πρωτοβουλία τῶν κινήσεων. Γιά «πακέτο», ἄλλωστε, μίλησε ἐκφράζοντας προσωπικές ἀπόψεις καί ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς Κυβερνήσεως Τάκης Πικραμμένος.
Εἶναι λίαν σημαντικό νά ἐπισημανθεῖ ὅτι ἡ ἐκλογή Προέδρου Δημοκρατίας μέ 151 ψήφους στήν τρίτη ψηφοφορία, πού θά ἀποτελέσει τήν πρόταση τῆς ΝΔ, εἶναι μία παλαιά ἰδέα τοῦ Εὐάγγελου Βενιζέλου ἀπό τήν ἐποχή τῆς συνταγματικῆς ἀναθεωρήσεως τοῦ 2001. Μέ τήν ἰδέα αὐτή, μάλιστα, εἶχε διαφωνήσει ὁ ἀκόμη βουλευτής τότε Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης, ὁ ὁποῖος εἶχε ταχθεῖ ὑπέρ τῆς ἀμέσου ἐκλογῆς Προέδρου Δημοκρατίας σέ περίπτωση ἐλλείψεως συναινέσεως στό πρόσωπο τοῦ προτεινομένου Προέδρου. Αὐτή ἡ παλαιά ἰδέα Βενιζέλου υἱοθετεῖται σήμερα ἀπό τήν ΝΔ. Ἐπιπροσθέτως, μέ τήν νέα συνταγματική διάταξη θά ἀποσυνδεθοῦν οἱ ἐκλογές ἀπό τήν ἐκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Ἡ ἐμπειρία τῆς προκλήσεως ἐκλογῶν τό 2009 καί τό 2015 ἐξ αἰτίας τῆς διαφωνίας τῶν κομμάτων γιά τόν Πρόεδρο Δημοκρατίας εἶναι καταλυτική. Προεκλήθη ἀστάθεια. Τήν ἴδια στιγμή, ἡ κυβερνητική πλειοψηφία υἱοθετεῖ τήν ἄποψη Βενιζέλου γιά τό 151, ταυτοχρόνως ὅμως ἑτοιμάζεται νά καταργήσει τήν ρύθμιση Βενιζέλου τοῦ 2001 γιά τήν εἰδική ἀποσβεστική προθεσμία πού ἀφορᾶ στά ἀδικήματα ὑπουργῶν. Βάσει τῆς ἰσχύουσας ρυθμίσεως, τά ἀδικήματα παραγράφονται μέ τήν παρέλευση δύο συνόδων τῆς Βουλῆς, σέ χρόνο ρεκόρ. Ἄν καί στήν Κυβέρνηση ὑπάρχει προβληματισμός μέ τήν καθιέρωση μεγάλων παραγραφῶν, πού θά καταστήσουν στό μέλλον τόν πολιτικό κόσμο ὅμηρο τῶν δικαστῶν, τελικῶς ἀναγνωρίζεται ὅτι τό κλῖμα στήν κοινωνία εἶναι συντριπτικό. Ἡ παραγραφή τῶν ὑπουργῶν θά εἶναι ἴδια μέ τῶν πολιτῶν: 20 χρόνια γιά τήν τυχόν διάπραξη κακουργημάτων καί 5 χρόνια γιά τήν διάπραξη πλημμελημάτων. Ἡ δέ βουλευτική ἀσυλία θά περιορισθεῖ αὐστηρῶς σέ ἀδικήματα πού διαπράττουν οἱ βουλευτές κατά τήν ἄσκηση τῶν καθηκόντων τους. Γιά τά λοιπά, ὁ λόγος στόν φυσικό δικαστή.
Τέλος, ἀξίζει νά ὑπογραμμισθεῖ ὅτι ἡ ἐπιτροπή θά ἀσχοληθεῖ «πρό ἡμερησίας διατάξεως» μέ δύο θέματα: δεσμεύεται ἡ ἀναθεωρητική Βουλή μέ τίς κατευθύνσεις τῶν διατάξεων τῆς προαναθεωρητικῆς Βουλῆς; Ἡ ἐκλογή Προέδρου μέ 151 ψήφους περιέχει στοιχεῖα ἀντισυνταγματικότητος; Τά ἔθεσε ὁ ἀρχηγός τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως στήν Θεσσαλονίκη καί θά ἀποτελέσουν ἀντικείμενο τῆς εἰσαγωγικῆς συζητήσεως.
