Στόν ΟΗΕ καταθέτουν οἱ Τοῦρκοι καί οἱ Λίβυοι τήν συμφωνία γιά τήν ΑΟΖ
ΤΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ πάγωσαν στό Λονδῖνο. Οἱ δύο φωτογραφίες τῶν κ.κ. Κυριάκου Μητσοτάκη καί Ταγίπ Ἐρντογάν, πού ἀποτυπώνουν δύο συναντήσεις μέ διαφορά 40 ἡμερῶν. Ἡ πρώτη ἔχει τραβηχθεῖ στήν Νέα Ὑόρκη στίς 25 Σεπτεμβρίου. Ἡ δεύτερη προχθές 4 Δεκεμβρίου στό Λονδῖνο. Ἀπό τά χαμόγελα τῆς πρώτης ἔχουμε φθάσει στά παγερά βλέμματα τῆς δεύτερης. Αἰτία ὄχι μόνον ὁ προσδιορισμός τῶν διαφορῶν μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας ἀλλά ἡ ὁριστική διαπίστωσις τῆς ἐπιμονῆς τῆς Ἀγκύρας νά προχωρήσει στήν ἐφαρμογή τῆς παρανόμου συμφωνίας πού ὑπέγραψε μέ τήν Λιβύη καί διά τῆς ὁποίας καθιστᾶ τήν γραμμή Κρήτης-Κάσου-Ρόδου τεῖχος πού θά παρεμποδίζει τήν Ἑλλάδα νά ἀναπτύξει τίς δραστηριότητές της στήν ἀνατολική Μεσόγειο, δημιουργῶντας παραλλήλως καί ἕνα «ἄνοιγμα» γιά τίς δικές της ἀδειοδοτήσεις πρός ἐκμετάλλευσιν θαλασσίων περιοχῶν, οἱ ὁποῖες μέ καμμία λογική καί μέ καμμία ἑρμηνεία δικαίου τῆς ξηρᾶς ἤ τῆς θαλάσσης θά μποροῦσαν νά εἶναι δικές της. Ἤδη ἡ Συμφωνία ὁδεύει πρός κατάθεσιν στόν ΟΗΕ, ἀφοῦ τηρηθοῦν «οἱ ἐσωτερικές διαδικασίες» τῶν δύο χωρῶν. Αὐτό ἀναφέρεται στό ἄρθρο 4 τῆς παράνομης αὐτῆς συμφωνίας. Ἔτσι ἡ συμφωνία ἔχει κατατεθεῖ ἀπό χθές στήν τουρκική ἐθνοσυνέλευση, ἡ ὁποία λειτουργεῖ ὑπό τήν ἀπόλυτη καθοδήγηση τοῦ Ταγίπ Ἐρντογάν, χωρίς βεβαίως νά ὑπάρχουν ἀντιρρήσεις ἀπό τήν κεμαλική ἀντιπολίτευση. Καί ὁ Ἐρντογάν ἔδειξε τίς προθέσεις του, διά τῶν πρώτων δηλώσεών του στό Λονδῖνο. Ἀμφισβήτησε ὅλα τά καθιερωμένα διερωτώμενος: «Τί εἶναι τό θαλάσσιο δίκαιο, ἀπό ποῦ βγαίνει τό διεθνές δίκαιο;». Ἀκολούθως, σέ μιά συμπλεγματική ἐκδήλωση ὡς πρός τήν καταγωγή, τοῦ εἶπε ὅτι ἡ Τουρκία «δέν εἶναι κράτος νομαδικῆς φυλῆς», γιά νά ὑποστηρίξει ἐν συνεχεία ὅτι «ἔχει πολύ καλή μνήμη» καί νά διαβεβαιώσει: «Ἐμεῖς δέν πρόκειται νά ὑποχωρήσουμε. Αὐτά πού ἔγιναν ὁπωσδήποτε εἶναι σύμφωνα μέ τό διεθνές δίκαιο. Αὐτή τή στιγμή φτάνει ἡ νόμιμη κυβέρνησις τῆς Λιβύης νά πατήσει στά πόδια της, καί ἀφοῦ σταθεροποιηθεῖ θά πραγματοποιηθεῖ καί αὐτό τό βῆμα».
Τό θέμα ὅμως εἶναι ὅτι ἡ συμφωνία κατατίθεται καί στήν βουλή τῆς Λιβύης. Ἕνα ὄργανο πού ἔχει κηρυχθεῖ ἀνύπαρκτο ἀπό τό Συνταγματικό Δικαστήριο τῆς χώρας, πού ἔκρινε ὅτι δέν ἔχει νομιμοποίηση, καθώς μόλις τό 16% τῶν ἐγγεγραμμένων ψηφοφόρων τήν εἶχε ψηφίσει. Βεβαίως ὁ ὑποτιθέμενος ἡγέτης τῆς χώρας Φαγέζ ἀλ Σεράζ, ὁ ὁποῖος ὑπέγραψε τήν συμφωνία, θά ὑποστηρίξει ὅτι ἐν προκειμένω ἐπιβάλλεται τό «δίκαιο τῆς ἀνάγκης». Ἕνας ὅρος πού εἶναι ἀμφίβολο πῶς ἀκριβῶς τόν ἐννοεῖ, ἀφοῦ τό ὄργανο αὐτό δέν τό ἐλέγχει οὕτως ἤ ἄλλως. Τοῦτο τεκμαίρεται ἀπό τήν διαφορετική ἄποψη τοῦ Διοικητοῦ τοῦ Ἐθνικοῦ Λιβυκοῦ Στρατοῦ Χαλίφα Χαφτάρ, ὁ ὁποῖος κατεδίκασε τήν συμφωνία καί ἤδη κάλεσε τό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν νά παρέμβει γιά νά ματαιώσει τά σχέδια τῆς Ἀγκύρας πού ἀποσκοποῦν στήν «ἐπιβολή τῆς καταστρεπτικῆς ἐπιρροῆς της στήν περιοχή». Ὁ ἴδιος περιέγραψε τήν κυβέρνηση τοῦ ἀλ Σεράζ ὡς «νεκρό ἐγκέφαλο», λέγοντας ὅτι δέν ἔχει τήν ἐντολή νά ὑπογράφει τέτοιες συμφωνίες, ἑπομένως, αὐτές καθίστανται ἄκυρες.
Ὑπό τό πρῖσμα τῶν ἐξελίξεων αὐτῶν εἶναι ἐπιβεβλημένη ἡ ἄμεσος ἀντίδρασις τῆς Ἑλλάδος διά τῆς καταθέσεως στόν Ὀργανισμό Ἡνωμένων Ἐθνῶν χαρτῶν καί συντεταγμένων τῶν περιοχῶν πού καλύπτει ἡ ἑλληνική ὑφαλοκρηπίς καί πού θά ἀποτελεῖ τήν ἑλληνική ΑΟΖ, ἀπό τήν στιγμή κατά τήν ὁποία ἡ Ἀθήνα θά τήν κηρύξει. Ὑπενθυμίζεται στό σημεῖο αὐτό ὅτι συμφώνως πρός τό διεθνές δίκαιο ἐνῶ ἡ ὑφαλοκρηπίς ὑφίσταται ἀφ’ ἑαυτῆς, ἡ ΑΟΖ πρέπει νά κηρυχθεῖ πρίν ὁριοθετηθεῖ. Θεωρεῖται δεδομένο ὅτι ἐν προκειμένω ἡ Τουρκία θά ἐπιμείνει στίς ἀπαιτήσεις της, ἀποφεύγοντας τήν προσφυγή σέ διεθνές δικαστήριο, στό ὁποῖο δέν ἔχει τήν παραμικρή ἐλπίδα νά περάσουν οἱ θέσεις της. Ἡ δεύτερη δυνατότης τήν ὁποία ἔχει εἶναι νά θέσει σέ ἐφαρμογή τήν συνήθη πρακτική της γιά ἐπιβολή, διά τῆς ἀπειλῆς βίας ἤ τῆς ἀσκήσεως βίας. Αὐτήν τήν «διπλωματία τῶν κανονιοφόρων» ἡ Ἑλλάς πρέπει νά τήν ἀντιμετωπίσει μέ ψυχραιμία μέν, ἀλλά καί μέ ἐπίδειξη ἀποφασιστικότητος. Στό πλαίσιο αὐτό, τό κείμενο καί οἱ χάρτες μέ ὅλες τίς συντεταγμένες πού ὁριοθετοῦν τίς τουρκικές ἀπαιτήσεις κατετέθησαν χθές στήν τουρκική Βουλή. Πρόκειται, οὐσιαστικῶς, γιά τόν ἴδιο χάρτη πού εἶχε δημοσιευθεῖ τίς προηγούμενες ἡμέρες. Τό περιεχόμενο τῆς συμφωνίας δέν συνάδει μέ τούς κανόνες τοῦ διεθνοῦς δικαίου.
Στήν Ἀθήνα, πάντως, ὁ πρέσβυς τῆς Λιβύης ἔχει ἀρνηθεῖ νά δώσει τό περιεχόμενο τῆς συμφωνίας στήν ἑλληνική Κυβέρνηση, ὁπότε ἐντός τῆς ἡμέρας θά ἐνεργοποιηθεῖ ἡ διαδικασία ἀπελάσεώς του. Τό πρωί ὁ πρέσβυς ἐπρόκειτο νά κληθεῖ στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν, ὅπου θά τοῦ ἐξηγηθεῖ ὁ λόγος ἀπελάσεώς του, θά τοῦ ἀποδοθεῖ ὁ χαρακτηρισμός persona non grata καί θά τοῦ δοθεῖ προθεσμία δύο ἡμερῶν προκειμένου νά ἀποχωρήσει ἀπό τήν χώρα. Διπλωματικοί κύκλοι ἐξηγῶντας γιατί ἡ Ἀθήνα ἀπελαύνει τόν πρέσβυ τῆς Λιβύης, ἀποκαλύπτουν τό ἑξῆς περιστατικό: οἱ φῆμες γιά συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης εἶχαν κυκλοφορήσει ἐδῶ καί καιρό καί τό ἑλληνικό ΥΠΕΞ εἶχε ρωτήσει τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν τῆς Λιβύης Μωχάμεντ Ταχίρ Σιγιάλα ἄν ἰσχύει. Ὁ ἴδιος ὁ κ. Σιγιάλα διεβεβαίωνε τήν ἑλληνική ἀντιπροσωπία στήν συνάντηση πού εἶχαν στήν Νέα Ὑόρκη ὅτι δέν ὑπάρχει τέτοια περίπτωσις, καθώς θά ἦταν παράνομη μία τέτοια συμφωνία. Καί ὅπως ἀπεδείχθη, ἦταν ὁ ἴδιος –καί ὄχι ὁ Πρωθυπουργός– πού τήν ὑπέγραψε! Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν εἶχε λάβει γνώση τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ μνημονίου γιά τά θαλάσσια σύνορα, πρίν αὐτό δοθεῖ στήν δημοσιότητα, ἀλλά ὄχι διά τῆς ἐπισήμου ὁδοῦ.
Λονδῖνο, 4 Δεκεμβρίου
