«Στόν ἀέρα» ἡ κυβέρνησις μετά διαδοχικές παραιτήσεις
Τῆς Μύρνας Νικολαΐδου
«ΤΑ ΠΙΟ δύσκολα ἕπονται». Αὐτό πρέπει νά σκέφθηκε ἡ Βρεταννή Πρωθυπουργός Τερέζα Μαίη λίγο μετά τήν λήξη τοῦ προχθεσινοῦ θυελλώδους ὑπουργικοῦ συμβουλίου γιά τήν κατ’ ἀρχήν συμφωνία πού πέτυχε μέ τίς Βρυξέλλες γιά τό Brexit. Αὐτό τουλάχιστον φανέρωνε ἡ γλῶσσα τοῦ σώματός της. Καί λίγες ὧρες ἀργότερα δικαιώθηκε. Αὐτό ὅμως πού ἴσως δέν ἀνέμενε ἦταν ἡ ἔκτασις καί ἡ ἔντασις τῆς ἀνταρσίας. Ἑπτά παραιτήσεις ὑπουργῶν καί σημαντικῶν στελεχῶν τῶν Συντηρητικῶν, μέσα σέ λίγες ὧρες, καί νέες ἐπιστολές σημαινόντων Brexiteers, ζητώντας τήν παραίτησή της. Ὡστόσο, κατά τήν χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ἡ Μαίη ἔδειξε ἀποφασισμένη νά θέσειτό ἐν λόγω σχέδιο γιά τό Brexit ἐνώπιον τῆς Βουλῆς τῶν Κοινοτήτων. Γιά μία ἀκόμη φορά ὑπεραμύνθηκε τῆς συμφωνίας μέ τίς Βρυξέλλες, λέγοντας ὅτι ἐξυπηρετεῖ τό «ἐθνικό συμφέρον, ὄχι τό συμφέρον τοῦ κόμματός της ἤ τῆς ἰδίας», ἐνῶ εἶναι σύμφωνη μέ τό ἀποτέλεσμα τοῦ δημοψηφίσματος τοῦ 2016. Ἐπεσήμανε μάλιστα ὅτι εἶναι καθῆκον τῶν Συντηρητικῶν νά φέρουν αὐτή τήν ἀποστολή εἰς πέρας, ἐνῶ καί οἱ βουλευτές «θά κάνουν τήν δουλειά τους», ἔχοντας ὅμως ὑπ’ ὅψιν τους ὅτι θά εἶναι ὑπόλογοι στούς πολῖτες πού τούς ψήφισαν.
Ἀντίθετη ἄποψη ὡστόσο εἶχαν δύο ὑπουργοί, πού ἐνῶ ἔδωσαν προχθές τό «πράσινο φῶς», λίγες ὧρες μετά ἀνεκοίνωσαν τήν παραίτησή τους. Ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν εἶναι ὁ ὑπουργός Brexit Ντόμινικ Ράμπ, ὁ ὁποῖος ἐπικαλέσθη θέμα συνειδήσεως ὅσον ἀφορᾶ στό καθεστώς τῶν ἰρλανδικῶν συνόρων. Ὡστόσο, τό μεγαλύτερο πλῆγμα γιά τήν Μαίη εἶναι ὅτι ἄρχισε ἐκ νέου ἡ διαδικασία συλλογῆς ἐπιστολῶν γιά τήν ἀποπομπή της. Ὁ ἐκπρόσωπος τῆς ὁμάδος τῶν ὑποστηρικτῶν τοῦ σκληροῦ Brexit, Τζαίηκομπ Ρῆς-Μόγκ, παρέδωσε ἐπιστολή στόν πρόεδρο τῆς ἁρμοδίας Ἐπιτροπῆς 1922 τῶν Συντηρητικῶν, ζητώντας ψῆφο ἐμπιστοσύνης καί μετά ἠκολούθησαν τουλάχιστον ἄλλα τέσσερα στελέχη τῶν Torries. Σημειωτέον ὅτι γιά νά ἐκκινηθεῖ ἡ διαδικασία πρέπει νά συγκεντρωθοῦν 48 ἐπιστολές καί ἡ Πρωθυπουργός χρειάζεται ἁπλή πλειοψηφία γιά νά παραμείνει. Διαφορετικά ξεκινᾶ ἡ κούρσα διαδοχῆς της καί οἱ δελφίνοι εἶναι πολλοί. Τζαίηκομπ Ρής-Μόγκ, Μπόρις Τζόνσον, οἱ ὑπουργοί Τζέρεμυ Χάντ καί Μάικλ Γκόουβ ὅπως καί οἱ πρώην ὑπουργοί Brexit Ντόμινικ Ράμπ καί Νταίηβιντ Νταίηβις εἶναι μεταξύ τῶν ἐπικρατεστέρων.
Ἐν ὀλίγοις οἱ ὀπαδοί τοῦ σκληροῦ Brexit εἶναι δυσαρεστημένοι, διότι μέ τήν συμφωνία αὐτή ἡ ὁποία σημειωτέον δέν ἔχει ἀκόμη ὁριστικοποιηθεῖ ἡ Βρεταννία δέν θά ἔχει τουλάχιστον μέχρι τήν λήξη τῆς μεταβατικῆς περιόδου, τόν Δεκέμβριο τοῦ 2020, τήν αὐτονομία πού αὐτοί ἐπιθυμοῦν. Θά ὑπόκειται οὐσιαστικά στούς εὐρωπαϊκούς κανόνες, χωρίς ὅμως νά ἔχει πολιτικό λόγο ἀλλά καί χωρίς νά μπορεῖ νά συνάψει ἐμπορικές συμφωνίες μέ ἄλλα κράτη. Στήν τελευταία παραδοχή στηρίζονται καί οἱ ὑπέρμαχοι τῆς παραμονῆς, προβάλλοντας ὡς ἐπιχείρημα ὅτι ἔτσι ὅπως διαμορφώνεται ἡ συμφωνία θά ἦταν καλύτερο ἡ χώρα νά παρέμενε ἐντός τοῦ μπλόκ.
Ὅσον ἀφορᾶ στούς συσχετισμούς στό βρεταννικό Κοινοβούλιο, οἱ πρῶτες ἐκτιμήσεις μόνον αἰσιόδοξες δέν εἶναι γιά τήν Τερέζα Μαίη. Συμφώνως πρός τόν «Guardian», ἡ Μαίη ἀπέχει πολύ ἀπό τούς 320 βουλευτές πού χρειάζεται γιά νά ἐγκριθεῖ ἡ συμφωνία, συγκεντρώνοντας μόλις 224 «ναί». Τό Δημοκρατικό κόμμα τῆς Βορείου Ἰρλανδίας DUP, μέ τούς 10 πολύτιμους βουλευτές του πού στηρίζουν τήν Μαίη, ἀπέρριψε ἀμέσως τήν συμφωνία. Ὁ Ἀντιπρόεδρος τοῦ κόμματος Νάιτζελ Ντόντς δήλωσε ὅτι ἡ Πρωθυπουργός ἀθέτησε τίς ὑποσχέσεις της ὅτι θά διατηρήσει τό Ἡνωμένο Βασίλειο ἑνωμένο. Οἱ δέ Ἐργατικοί ξεκαθάρισαν ὅτι θά καταψηφίσουν τήν συμφωνία στήν Βουλή τῶν Κοινοτήτων, καί ἡ Μαίη μπορεῖ νά ἐλπίζει μόνο σέ διαρροές. Τό ἴδιο θά πράξουν καί οἱ Φιλελεύθεροι.
Ἐκτός συνόρων ὁ πρόεδρος τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε πώς ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωσις εἶναι ἕτοιμη γιά μία «τελική συμφωνία» τόν Νοέμβριο. «Εἴμεθα ἐπίσης προετοιμασμένοι γιά ἕνα σενάριο χωρίς συμφωνία. Ἀλλά προφανῶς εἴμεθα πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι γιά ἕνα σενάριο χωρίς Brexit» προσέθεσε ὁ ἴδιος μέ νόημα. Λίγο νωρίτερα εἶχε ἀνακοινώσει τήν διεξαγωγή ἐκτάκτου συνόδου κορυφῆς τήν Κυριακή 25 Νοεμβρίου, προκειμένου νά ἐγκρίνει τό σχέδιο συμφωνίας γιά τήν ἀποχώρηση τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου στό ὁποῖο κατέληξαν οἱ διαπραγματευτές. Παραλλήλως, ἡ Μέρκελ δήλωσε πώς εἶναι «πολύ ἱκανοποιημένη» πού κατέστη δυνατό νά ἐξευρεθεῖ ἕνα σχέδιο συμφωνίας, ὑπογραμμίζοντας ὡστόσο πώς τό κείμενο θά πρέπει ἀκόμη νά λάβει τήν ἔγκριση τῶν Βρεταννῶν βουλευτῶν καί τῶν ἄλλων 27 μελῶν τῆς ΕΕ.
