Ἀνάγκη νέων κεφαλαίων γιά τίς τράπεζες
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥΣ κινδύνους 20 δισ. εὐρώ, ἱκανούς νά ὁδηγήσουν σέ νέο ἐκτροχιασμό τήν ἑλληνική οἰκονομία καί σέ ἕνα νέο μνημόνιο, διαπιστώνει τό Διεθνές Νομισματικό Ταμεῖο στήν πρώτη ἔκθεσή του γιά τή μεταμνημονιακή ἀξιολόγηση τῆς χώρας. Οἱ τεχνοκράτες τοῦ Ταμείου σέ εἰδικό κεφάλαιο ἀναλύουν τό δυσμενές σενάριο ἐξελίξεων, τό ὁποῖο προβλέπει ὑψηλό κίνδυνο μεταρρυθμιστικῆς κοπώσεως καί στό ὁποῖο ἡ Ἑλλάς θά δυσκολευθεῖ νά καλύψει τίς χρηματοδοτικές ἀνάγκες της ἀπό τό 2021 καί θά χρειασθεῖ δραστικά δημοσιονομικά μέτρα, ἐπί τῆς οὐσίας νέο Μνημόνιο! Πηγές τῶν κινδύνων εἶναι κυρίως οἱ δικαστικές ἀποφάσεις γιά ἐπιστροφή ἀναδρομικῶν σέ συνταξιούχους καί δημοσίους ὑπαλλήλους ἀλλά καί ἡ ἐκλογική ἀναμέτρησις, πού παραδοσιακά αὐξάνει τήν ροπή πρός παροχές. Μάλιστα, ζητεῖ σχέδιο ἐκτάκτου ἀνάγκης ὑπό τόν κίνδυνο μαζικές δικαστικές ἀποφάσεις ἀκυρώσεως μνημονιακῶν περικοπῶν νά ὁδηγήσουν σέ φαινόμενο χιονοστιβάδος μέ ἐφάπαξ δημοσιονομικό κόστος ἕως καί 9,5 δισ. εὐρώ καί μόνιμες ἐπιβαρύνσεις τῆς τάξεως τοῦ 1,5 δισ. εὐρώ τόν χρόνο. Σέ 10 δισ. εὐρώ ἐκτιμᾶται τό πιθανό κόστος γιά τά δημόσια ταμεῖα ἀπό καταπτώσεις δανείων πού ἔχουν δοθεῖ μέ ἐγγύηση Ἑλληνικοῦ Δημοσίου (ὑπολογίζει δαπάνη 2,1 δισ. εὐρώ ἐφέτος καί 500 ἑκατ. τόν χρόνο τήν περίοδο 2020-2024). Τό ΔΝΤ κτυπᾶ «καμπανάκι» καί γιά τό τραπεζικό πεδίο, χαρακτηρίζοντας εὐάλωτη τήν κατάσταση τῶν τραπεζῶν, ζητώντας νά ὑπάρξει κεφαλαιακή ἐνίσχυσίς τους (εἴτε μέσω αὐξήσεως κεφαλαίου εἴτε, δεδομένης τῆς ἐλλείψεως ζητήσεως γιά μετοχές, μέ τήν χρήση κεφαλαιακῶν ἐργαλείων πού δέν προκαλοῦν διάχυση) καί νά δοθεῖ προτεραιότης σέ μέτρα μειώσεως τῶν «κόκκινων» δανείων χωρίς κρατική βοήθεια, προτοῦ ἐξετασθεῖ ἡ προοπτική χρήσεως κρατικῆς βοηθείας. Ὅπως ἀναφέρει χαρακτηριστικῶς, οἱ τράπεζες θά πρέπει νά κτίσουν κεφάλαια προκειμένου νά ὑποστηρίξουν τόν φιλόδοξο στόχο τῆς μειώσεως τῶν NPE’s. Ὑπολογίζει, ἐπίσης, ὅτι ἡ αὔξησις τῶν ἐπιτοκίων δανεισμοῦ τοῦ Δημοσίου κατά μία μονάδα συνεπάγεται μείωση τῶν κεφαλαίων κατά 0,5%. Πάντως, συστήνει τήν ἐπιτάχυνση τῆς ἄρσεως τῶν capital controls βάσει τοῦ προγράμματος τοῦ ΥΠΟΙΚ. Ἐπίσης, ἐπιμένει στήν μείωση τοῦ ἀφορολογήτου ὁρίου ἀπό τό 2020, ὥστε νά ὑπάρξει μείωσις ἄμεσων φόρων καί νά ἐπανεξετασθεῖ ἡ ἐπεκτασιμότης τῶν κλαδικῶν συμβάσεων. Σχετικῶς μέ τίς προτάσεις γιά κρατική παρέμβαση, προκειμένου νά διευκολυνθεῖ ἡ μείωσις τῶν NPE’s (σχέδια ΤΧΣ, ΤτΕ, ἐπιδότησις δόσεων στεγαστικῶν δανείων), τό Ταμεῖο εἶναι ἀρκετά ἐπιφυλακτικό, ὑπογραμμίζοντας ὅτι θά πρέπει νά ἐκτιμηθοῦν πολύ προσεκτικά αὐτές οἱ στρατηγικές, ἄν καί μπορεῖ νά εἶναι ἀναπόφευκτες ἐάν οἱ ἰδιωτικές λύσεις (μείωσις NPE’s ἀπό τίς ἴδιες τίς τράπεζες) ἀποτύχουν νά φέρουν διατηρήσιμη μείωση τῶν προβληματικῶν ἀνοιγμάτων.
Οἱ βασικοί κίνδυνοι, συμφώνως πρός τό ΔΝΤ, εἶναι: 1. Μεταρρυθμιστική κόπωσις, ἡ ὁποία μπορεῖ νά ὁδηγήσει σέ πισωγυρίσματα ἔναντι προηγουμένων μεταρρυθμίσεων (ὑψηλός κίνδυνος μέ πιθανότητες ἀπό 30% ἕως 50%), ἰδίως ἐξ αἰτίας τῆς προοπτικῆς ἐκλογῶν ἐντός τοῦ 2019. Οἱ δικαστικές ἀποφάσεις γιά ἀκύρωση μνημονιακῶν μέτρων μποροῦν νά λάβουν χαρακτῆρα χιονοστιβάδος. 2. Καθυστερήσεις στήν ἐξυγίανση τῶν ἰσολογισμῶν τῶν τραπεζῶν (μεσαίου μεγέθους κίνδυνος μέ πιθανότητες 10%-30%), ἱκανῶν νά ὁδηγήσουν σέ ραγδαία ἐπιδείνωση τοῦ ἐπενδυτικοῦ καί καταθετικοῦ κλίματος ἔναντι τῶν τραπεζῶν. 3. Μεγαλύτερες τῶν προβλεπομένων ἀρνητικές ἐπιδράσεις τῶν ὑψηλῶν πρωτογενῶν πλεονασμάτων στήν ἀνάπτυξη καί καθυστερήσεις στίς ἐπενδύσεις λόγω πολιτικῆς ἀβεβαιότητος (μεσαῖος κίνδυνος, πιθανότητες 10%-30%). 4. Ραγδαία ἐπιδείνωσις τῶν διεθνῶν συνθηκῶν στίς ἀγορές (ὑψηλός κίνδυνος, πιθανότητες ἀπό 30% ἕως 50%). 5. Αὔξησις τοῦ διεθνοῦς προστατευτισμοῦ μέ ἐνίσχυση τῶν ἐμπορικῶν πολέμων (ὑψηλός κίνδυνος, πιθανότητες 30%-50%).
Ἐπίσης, στήν ἔκθεση ἐπιβεβαιώνεται τό ἐνδεχόμενο νά πληρώσει ἡ Κυβέρνησις νωρίτερα τοῦ ἀναμενομένου τίς ὑποχρεώσεις της πρός τό ΔΝΤ.
