Ἡ ψηφιακή ἐποχή προκαλεῖ συρρίκνωση τῶν ὑπαλλήλων
Ο ΨΗΦΙΑΚΟΣ μετασχηματισμός τῶν τραπεζῶν, ἡ ἀπομάκρυνσις τοῦ κοινοῦ ἀπό τά γκισέ καί ἡ ἐξοικονόμησις δαπανῶν ἐπιφέρουν δραστική συρρίκνωση τῶν καταστημάτων καί τῶν τραπεζοϋπαλλήλων. Στόχος εἶναι ἕως τό τέλος τοῦ ἔτους τό τραπεζικό δίκτυο νά ἀριθμεῖ λιγώτερα ἀπό 1.800 τραπεζικά καταστήματα καί ὁ ἀριθμός τῶν ἐργαζομένων νά μήν ὑπερβαίνει τούς 35.000. Συμφώνως πρός τραπεζικά στελέχη, τό ἄριστο μέγεθος γιά τήν ἑλληνική ἀγορά κινεῖται πέριξ τῶν 400 καταστημάτων. Σέ αὐτό τό πλαίσιο, ἄλλωστε, περιλαμβάνεται καί ἡ πρότασις τῆς Τραπέζης Πειραιῶς πρός τόν Σύλλογο τῶν ἐργαζομένων γιά ἐθελοντική ἄδεια 12 ἡμερῶν ἄνευ ἀποδοχῶν ἤ ἐθελοντική μερική ἀπασχόληση. Τά τελευταῖα ἐννέα χρόνια ἔχουν καταγραφεῖ ἀποχωρήσεις ἀπό τίς τέσσερεις συστημικές τράπεζες ἄνω τῶν 25.000, κυρίως μέσω προγραμμάτων ἐθελουσίας ἐξόδου καί συνταξιοδοτήσεων, ἐνῶ μόνο ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 2018 ἕως σήμερα μέσω προγραμμάτων ἐθελουσίας ἐξόδου ἔχουν ἀποχωρήσει περισσότεροι ἀπό 2.000 ἐργαζόμενοι.
Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ἀπό τούς 66.969 ὑπαλλήλους πού ἀπασχολοῦντο στό τέλος τοῦ 2009 στούς τραπεζικούς ὁμίλους στήν Ἑλλάδα, στά τέλη τοῦ 2017 εἶχαν πέσει κάτω ἀπό 40.000. Δηλαδή σέ ἐννέα χρόνια πάνω ἀπό τό ἕνα τρίτο τῶν θέσεων ἐργασίας στίς τράπεζες θά ἔχει χαθεῖ, ὅπως ἐπισημαίνουν κορυφαῖα στελέχη τῆς ΟΤΟΕ. Ὅπως μάλιστα ἐκτιμοῦν, τό 2018, μετά τό τέλος τῶν νέων προγραμμάτων ἐθελουσίας ἐξόδου, ἡ μείωσις τοῦ προσωπικοῦ θά ξεπεράσει τό 45%. Ὁ στόχος εἶναι μέχρι καί τά τέλη τοῦ 2020 νά ἀποχωρήσουν συνολικῶς ἀπό τόν κλάδο 10.000 τραπεζοϋπάλληλοι καί ὁ ἀριθμός τους νά περιορισθεῖ στίς 27.000 ἄτομα καί τό δίκτυο στά 1.200 μέ 1.300 καταστήματα.
Ὁ βασικός λόγος γιά τόν ὁποῖο ὑπῆρχε ἕως καί τά τέλη τοῦ 2016 ἀθρόα συμμετοχή στίς τραπεζικές ἐθελούσιες ἦταν οἱ ἑλκυστικοί ὅροι πού προσέφεραν οἱ τράπεζες στούς ἐργαζομένους τους. Τά «πακέτα» πού προσεφέροντο σέ συνδυασμό μέ τήν ἀβεβαιότητα πού ὑπάρχει στόν κλάδο ὁδήγησαν πολλούς στήν πόρτα τῆς ἐξόδου, εἰδικῶς στήν περίπτωση πού εὐρίσκοντο κοντά στήν συνταξιοδότηση.
Ἀπό τήν πλευρά τῶν τραπεζῶν, τό μεγάλο κῦμα ἀποχωρήσεων εἶχε νά κάνει μέ τά προγράμματα ἀναδιαρθρώσεως πού ἐφήρμοσαν οἱ τράπεζες στό πλαίσιο τῶν δεσμεύσεων πού εἶχαν ἀναλάβει ἀλλά καί τό μπαράζ συγχωνεύσεων καί ἐξαγορῶν πού πραγματοποιήθηκαν καί ἄλλαξαν ἄρδην τόν ἐγχώριο τραπεζικό χάρτη. Στό διάστημα αὐτῶν τῶν ἐτῶν ἐτέθησαν σέ ἐφαρμογή τρία κύματα ἐθελουσίων ἐξόδων πού εἶχαν βασικό στόχο νά περιορίσουν τόν ἀριθμό τῶν ὑπαλλήλων ὑπό τίς νέες συνθῆκες γιά μείωση τοῦ λειτουργικοῦ κόστους τους, ἀλλά ἡ δυναμική τους ἔχει ἐξαντληθεῖ.
Ὅπως ὑποστηρίζουν στελέχη τῆς τραπεζικῆς ἀγορᾶς, οἱ μειώσεις προσωπικοῦ δέν σχετίζονται μέ τήν ὁλοκλήρωση τῶν δεσμεύσεων πού ἔχουν ἀναλάβει οἱ τράπεζες μέ τά προγράμματα ἀναδιαρθρώσεως καί τίς τρεῖς ἀνακεφαλαιοποιήσεις τους, ἀλλά μέ τόν ψηφιακό μετασχηματισμό τῶν ἱδρυμάτων –πού ἀποτελεῖ προτεραιότητα στήν ἀτζέντα τους. Ἐνδεικτικῶς, ἀναφέρεται ὅτι τό 80% τῶν τραπεζικῶν ὑπηρεσιῶν μπορεῖ πλέον νά ἐκτελεσθεῖ ἀποκλειστικῶς μέ ἠλεκτρονικά μέσα –μειώνοντας σημαντικά τό λειτουργικό κόστος, πού ἐπιδιώκουν οἱ μέτοχοι τῶν τραπεζῶν. Ἡ πολιτική εἶναι νά δοθεῖ ἔμφασις στήν ἀνάπτυξη τῶν ἐναλλακτικῶν συναλλαγῶν (e-banking, mobile banking, phone banking κ.λπ.), ὑποστηρίζουν, καί φέρνουν ὡς παράδειγμα τήν Deutsche Bank, πού ἀνεκοίνωσε ὅτι θά μείνει μέ μόλις 500 καταστήματα σέ ὅλη τήν Γερμανία.
Οἱ ἀσφυκτικοί στόχοι πού τίθενται γιά τό προσωπικό τῶν τραπεζῶν δημιουργοῦν τεράστιο «πονοκέφαλο» σέ τράπεζες, τραπεζοϋπαλλήλους καί Κυβέρνηση. Ὅλη αὐτή τήν περίοδο οἱ τράπεζες καί ἡ Ὁμοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικῶν Ἑνώσεων Ἑλλάδος εὑρίσκονται σέ συνεχεῖς ἐπαφές γιά τό θέμα, μέ τήν Ὁμοσπονδία νά διατυμπανίζει σέ ὅλους τούς τόνους ὅτι οἱ ἀπολύσεις ἀποτελοῦν «κόκκινη γραμμή».
