Σχεδόν κάθε μέρα, περνῶ δίπλα ἀπό τό συγκρότημα τοῦ Ἱδρύματος «Σταῦρος Νιάρχος».
Δέν μπορῶ νά πῶ ὅτι μέ γοητεύει –ἀπό ἀρχιτεκτονική ἄποψη– τό κτίριο, πού δέν «κολλάει» μέ τόν περιβάλλοντα χῶρο καί ἔχει «στρέψει τά ὀπίσθιά του» στό θαλάσσιο μέτωπο (ὑποστηρίζεται ὅτι ὀρθῶς «βλέπει» τήν Ἀκρόπολη καί ὄχι τήν θάλασσα), ἀλλά μέ γοητεύει καί μέ συναρπάζει –πολλές φορές μέ συγκινεῖ– ἡ δραστηριότητά του καί ἡ ἀγάπη πού ἔκρυβε μέσα του ὁ ἀείμνηστος Σταῦρος Νιάρχος γιά τήν πατρίδα του! Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω, μέσω τοῦ στενοῦ συνεργάτη του καί καλοῦ φίλου τῶν δημοσιογράφων Κ. Μπρισιμιτζάκη. Εἶχα μιλήσει γιά λίγο μαζί του, ἀλλά ὁ Νιάρχος «δέν ἔλεγε πολλά»…
Ἐπιτρέψτε μου νά σᾶς θυμίσω τί μοῦ ἔχει πεῖ γιά τόν Νιάρχο καί τόν Ὠνάση ὁ μέγας θυμόσοφος καί λαϊκός βάρδος Γιῶργος Ζαμπέτας: «Ὁ Ἀρίστος εἶναι βιβλίο ἀνοιχτό, ἔξω καρδιά! Ὁ ἄλλος (ὁ Νιάρχος) εἶναι σκιά…». Πράγματι, ὅποτε ὁ Νιάρχος βρέθηκε σέ κέντρο διασκεδάσεως τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀπέφυγε τόν θόρυβο καί τά «φλάς», δέν μίλησε μέ κανέναν, διασκέδασε (μέ τόν τρόπο του) καί ἔφυγε ἥσυχα… Κι ἔρχεται, ξαφνικά, στήν Ἑλλάδα τό «Ἵδρυμα Σταῦρος Νιάρχος», τά παιδιά τοῦ μεγάλου ἐφοπλιστῆ, ἡ οἰκογένειά του, νά ἐκπληρώσει τήν δική του ἐπιθυμία καί νά ἀλλάξει τήν ζωή τοῦ παραλιακοῦ μετώπου…
Ἀπό τό γραφεῖο τοῦ ἀείμνηστου Βασίλη Κωνσταντακόπουλου, ἀκριβῶς ἀπέναντι ἀπό τό Ἵδρυμα, τά πρωινά πού πίναμε καφέ, παρακολουθούσαμε τήν πρόοδο τοῦ ἔργου. «Θά ἀλλάξει ἡ μοῖρα ὅλης τῆς παραλίας» μοῦ ἔλεγε. Καί εἶχε δίκιο…
Πῶς μοῦ ἦρθε καί σᾶς γράφω γιά τό Ἵδρυμα Νιάρχου; Μά, γιατί διάβασα ὅτι ὁ σπουδαῖος αὐτός ὀργανισμός ἐπιχειρεῖ τώρα τήν ἀναβίωση τῆς γενέτειρας τῆς οἰκογένειας Νιάρχου, τῆς Βαμβακοῦς, στήν ὀρεινή Λακωνία, στόν Πάρνωνα. Ἕνα χωριό πού ἔδωσε στήν Ἑλλάδα σπουδαίους ἀγωνιστές τοῦ ’21, ἀλλά καί σπουδαίους ἐμπόρους καί ἐπιχειρηματίες, ὅπως τούς Νιάρχους καί τούς Κουμάνταρους. Σήμερα, τό χωριό ἔχει μόλις ἐννέα (!) κατοίκους. Κι ὅμως, ἡ Βαμβακοῦ ὑπῆρξε ἕδρα ἐπισκοπῆς καί οἱ κάτοικοί της ἦταν ὅλοι Ἕλληνες, μέ τήν ἐξαίρεση μερικῶν Ὀθωμανῶν δημοσίων ὑπαλλήλων. Στήν Ἐπανάσταση, οἱ κάτοικοι μέ ἐπί κεφαλῆς τόν ἐπίσκοπο Θεοδώρητο Βρεσθένης, συμμετεῖχαν στίς μάχες τῆς Βλαχοκερασιᾶς, τοῦ Βαλτετσίου, τῶν Δολιανῶν, στήν πολιορκία τῆς Τριπολιτσᾶς καί στήν ἄμυνα τῆς Ἀκρόπολης. Τό 1826, τό χωριό καταστράφηκε ἀπό τόν βάρβαρο στρατό τοῦ Ἰμπραήμ.
Σήμερα, τό Ἵδρυμα Νιάρχου ἀποπειρᾶται νά «ζωντανέψει» τήν Βαμβακοῦ, νά προσελκύσει ἐπισκέπτες ἀλλά καί μόνιμους κατοίκους καί πρότυπες ἐπιχειρήσεις, χωρίς νά ἀλλοιωθεῖ ὁ παραδοσιακός χαρακτήρας του. Μέ τήν φροντίδα καί τήν ἀμέριστη στήριξη τοῦ Ἱδρύματος, πέντε φίλοι (Χ. Βασιλάκος, Ἀν. Βερδῆλος, Ἑλένη Μάμη, Ἀν. Μᾶρκος καί Παν. Σουλιμιώτης) συνέστησαν τήν Κοινωνική Συνεταιριστική Ἐπιχείρηση «Ἀναβίωση τῆς Βαμβακοῦς» καί μετακόμισαν μόνιμα στόν τόπο καταγωγῆς τους. Εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ Βαμβακοῦ θά ξαναζωντανέψει. Καί θά παρασύρει κι ἄλλα χωριά.
Μπράβο στήν οἰκογένεια καί στό Ἵδρυμα Νιάρχου. Μπράβο καί «εὐχαριστῶ». Ἄς ἀκολουθήσουν τό παράδειγμα τοῦ Νιάρχου καί οἱ σημερινοί Ἕλληνες ναυτίλοι…
