ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ἱστορικό στέλεχος τοῦ ΠΑΣΟΚ
Αὐτό πού λόγω τῆς πολιτικῆς του δράσης εἶναι ἐγγεγραμμένο στό DNA καί τῶν δύο παρατάξεων, καί τῆς δικῆς του καί τῆς Κεντροδεξιᾶς, ὅπως εὔστοχα εἶχε πεῖ κάποιος.
«Μά καλά, πιστεύουν σοβαρά στή ΝΔ ὅτι ὁ Κυριάκος θά κάνει Πρόεδρο τόν Βενιζέλο; Τήν ταινία “ὁ ταλαντοῦχος κύριος Ρίπλεϋ” δέν τήν ἔχετε δεῖ; Γιά νά φθάσετε στό πρόσωπο πρέπει προηγουμένως νά μπεῖτε στό μυαλό τοῦ ἀρχηγοῦ σας. Κάθε πρωθυπουργός κάνει ἐπιλογή Προέδρου μέ συγκεκριμένα κριτήρια. Ἀσφάλειας ἤ ἀνασφάλειας. Πολιτικά ἤ ἰδεολογικά. Γεωπολιτικά ἤ τοπικά. Συγκυρίας ἤ μή. Ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου εἶχε καλή γνώμη γιά τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ. Ἀντιπαλότητες δέν εἶχαν. Σκέψου ὅτι τήν παραπομπή Καραμανλῆ στό Εἰδικό Δικαστήριο προδικτατορικά τήν εἶχε ψηφίσει ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης ὡς βουλευτής τῆς Ἑνώσεως Κέντρου, ὄχι ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου πού τήν εἶχε καταψηφίσει. Μετά τίς εὐρωεκλογές τοῦ 1984 καί τήν στάση Καραμανλῆ, ὅμως, κρίναμε ὅτι ἔπρεπε νά πᾶμε σέ κάτι νέο γιά νά κερδίσουμε τίς σκληρές ἐκλογές τοῦ 1985. Αὐτό ἦταν τότε τό κριτήριό μας. Ὁ Παπανδρέου δέν εἶχε ἀνασφάλειες μέ τόν Καραμανλῆ. Ὁ Κώστας Καραμανλῆς μέ τήν σειρά του ἔκανε τόν Κάρολο Παπούλια Πρόεδρο, γιατί ἦταν ἔμπειρος, εἶχαν συναντίληψη γιά τά ἐξωτερικά καί γιατί ἡ ἐπιλογή του σέ καιρούς ὁμαλότητας ὑπηρετοῦσε τήν πολιτική τοῦ μεσαίου χώρου. Ὁ Τσίπρας ἐπέλεξε τόν Παυλόπουλο γιατί ἤθελε ἀσπίδα, τοῦ τό εἶπε, ὅταν ἐρχόταν ἡ ὥρα τῆς ρήξης του μέ τήν Εὐρώπη. Δέν φοβόταν ὅτι ἡ Προεδρία θά εἶναι αὐτόνομο κέντρο. Δέν εἶχε ἀνασφάλειες. Τώρα ὁ Κυριάκος, μήν ἔχεις ἀμφιβολία, θά ἀποφασίσει μέ κριτήριο ἕνα καί μόνο: νά μήν διεκδικεῖ ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας ζωτικό χῶρο ἀπό τόν πρωθυπουργό. Νά μήν ἀποτελεῖ αὐτόνομο κέντρο. Νά μήν καταλαμβάνει τήν εἰκόνα! Νά εἶναι περίπου δοτός καί νά ἀναφέρεται σέ αὐτόν» μοῦ εἶπε καί πρόσθεσε:
«Ὁ νέος Πρόεδρος πρέπει νά ὑπηρετεῖ τό ἡμιπροεδρικό μοντέλο πού ἤδη ἐφαρμόζει στήν πράξη ὁ Πρωθυπουργός, μέ ἄξονα τόν ἑαυτό του. Δές τήν Κυβέρνηση. Ἔχουμε ἕνα δίκτυο δίπλα στό δίκτυο. Ἀπό τήν μία πλευρά οἱ ὑπουργοί πού ὑπογράφουν καί ἀπό τήν ἄλλη ἡ καγκελλαρία καί οἱ φυτευτοί ὑφυπουργοί ὅπου ὑπάρχει ἁρμοδιότης μέ οἰκονομικό ἀντικείμενο πού κυβερνοῦν. Μέσα σέ αὐτό τό σχῆμα (Πρωθυπουργός-καγκελλαρία ἐπιτελικοῦ κράτους-ὑφυπουργοί) δέν χωρᾶ Πρόεδρος μέ ἐκτόπισμα. Οὔτε ὁ Βενιζέλος, οὔτε γυναίκα, οὔτε ὁ Θεός ὁ ἴδιος, κανείς. Καί ἐπειδή ξέρω ποιοί πάνω-κάτω συμβουλεύουν τόν Μητσοτάκη –κάποιοι πού συμβούλευαν καί ἕναν πρώην δικό μας πρωθυπουργό, σοῦ λέω, καί γράψ’ το, ὅτι θά πέσετε ἀπό τίς καρέκλες σας ὅταν θά ἀκούσετε τό ὄνομα τοῦ νέου Προέδρου τό ὁποῖο δέν ἔχει καμμία σχέση μέ αὐτό πού κυκλοφοροῦν. Ὁ Μητσοτάκης θά σᾶς ἐκπλήξει. Θά κάνει Πρόεδρο ἕναν νέο, στό ὄνομα τῆς ἀνανέωσης, μετριοπαθῆ, κεντροαριστερό, πού θά ξέρει ἄριστα τά ἐνεργειακά, ὁ ὁποῖος θά εἶναι “δικός” του. Θά τοῦ ἀναφέρεται. Σάν τόν Γιάννη Μανιάτη, ἄς ποῦμε, τόν ὑπουργό τοῦ Παπανδρέου καί τοῦ Σαμαρᾶ πού συνέταξε τό νόμο 4011 γιά τά ἐξωτερικά ὅρια τῆς ὑφαλοκρηπίδας καί ἔχει ἄριστες σχέσεις μέ τίς ΗΠΑ. Τά χαρακτηριστικά του περιγράφω, δέν εἶναι βέβαιον ὅτι εἶναι αὐτός. Ὁ νέος Πρόεδρος θά ντυθεῖ μέ τό ἔνδυμα τῆς ἀνανέωσης» κατέληξε.
Ἀποφάσισα νά κάνω τήν ἔκπληξη. «Ἄν εἶναι ἔτσι, ποῦ εἶναι τό λάθος;» ρώτησα. Χαμογέλασε. Καί ἄρχισε:
«Ὅταν ἡ χώρα βρίσκεται σέ μείζονα κρίση πού εἶναι σέ ἐξέλιξη μέ τήν Τουρκία, δέν ἰσχύουν οἱ παλαιές ἀπαντήσεις. Ἐάν δέν διατρέχαμε κίνδυνο μέ τήν Τουρκία αὐτή του ἡ σκέψη θά εἶχε καί τύχη καί ἀποδοχή. Ἀλλά αὐτό πού δέν συλλαμβάνει ἐπαρκῶς ὁ Μητσοτάκης εἶναι ὅτι ἡ πρωθυπουργία του θά κριθεῖ ἀπό τά ἐθνικά θέματα. Ὄχι ἀπό τήν οἰκονομία. Ἀπό τά πρόσωπα πού τοποθέτησε στά Ὑπουργεῖα Ἐξωτερικῶν καί Ἄμυνας. Ἀπό τό πρόσωπο πού θά τοποθετήσει στήν Προεδρία. Τήν κρίσιμη ὥρα πού θά χρειαστεῖ βοήθεια ἀπό τόν Πρόεδρο, τό Πεντάγωνο, ποιός θά σηκώσει τό τηλέφωνο νά μιλήσει μέ τούς ἔξω ἀκόμη καί μέ τούς Τούρκους σέ στήριξη τοῦ Πρωθυπουργοῦ; Ἡ …ἀνανέωση;».
Τοῦ ζήτησα νά περιμένουμε τίς ἐπίσημες ἀνακοινώσεις. Τότε θά ἀξιολογήσουμε τήν εἰσήγηση τοῦ Πρωθυπουργοῦ στό Κοινοβούλιο. Δέν νομίζω ὅτι ἔχει δίκιο, γιατί δέν ξέρει τήν Δεξιά. Ἔδειξε ἀπαισιόδοξος. Ὄχι γιά τό πρόσωπο τοῦ Προέδρου. Ὁ ἴδιος θεωρεῖ τόν παρόντα Πρόεδρο καλή λύση καί ἀπορρίπτει τίς κατηγορίες γιά τήν στάση Παυλόπουλου τό 2008· «ὁ Χρυσοχοΐδης πού ἔλεγε ὅτι ἔχει γίνει ἡ Ἀθήνα Καμπούλ, δέν σᾶς λέει κάτι γιά τό τί συνέβη τότε καί γιατί ἔπρεπε νά ἀποτραπεῖ ἡ αἱματοχυσία;» παρατηρεῖ. Ἔδειξε ἀπαισιόδοξος κυρίως γιά τήν κατεύθυνση πού ἔχει λάβει ἡ ἐξωτερική πολιτική τῆς χώρας ἀπό τό 2010 καί κυρίως ἐπί ΣΥΡΙΖΑ (κάτι πού συνεχίζεται μέχρι σήμερα.) Οἱ σχέσεις τῆς Ἑλλάδος μέ τήν Ρωσσία ἔγιναν ἐχθρικές. Ὁ συνομιλητής μου δέν εἶναι φιλορῶσσος. Βλέπει ὅτι «ἡ μονοκαλλιέργεια στήν ἐξωτερική πολιτική δέν εἶναι ἡ καλύτερη συνταγή, διότι οἱ Ρῶσσοι, καλῶς ἤ κακῶς, ἔχουν πλέον ἀποφασιστικό λόγο στήν περιοχή μας». Καί ἐξηγεῖ: «Δές τί παρέμβαση ἔχουν στήν Λιβύη καί στήν Συρία. Καί ἐμεῖς ἀντί νά μιλᾶμε μαζί τους ἀπελάσαμε ἐπί ΣΥΡΙΖΑ καί διπλωμάτες τους! Τόσο σοβαροί εἴμαστε…». Ἄρα κατ’ αὐτόν «ἡ ἀρχιτεκτονική τοῦ νέου συστήματος –ἡμιπροεδρικό πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα μέ ἀδύναμο Πρόεδρο Δημοκρατίας κυβέρνηση, μέ παράλληλα δίκτυα, ὑπουργούς σέ κρίσιμα Ὑπουργεῖα πού προέκυψαν ἀπό καραμπόλα καί χωρίς ἀπ’ εὐθείας κόκκινη γραμμή μέ ὅλους τούς παῖκτες τῆς περιοχῆς, διατρέχει σέ βάθος χρόνου μείζονα κίνδυνο. Δέν στηρίζεται σέ καλά θεμέλια».
Διαφωνῶ μαζί του. Ὁ Μητσοτάκης ὑποτιμᾶται καί μετεκλογικῶς, κακῶς κατά τήν γνώμη μου. Ἡ ἀνάλυσή του γιά τήν συγκυρία καί γιά τά κενά στήν ἐξωτερική πολιτική τῆς χώρας ἴσως εἶναι ὁ βασικός λόγος πού σέ αὐτή τήν συγκυρία ὁ Πρωθυπουργός καί ἡ πλειοψηφία του χρειάζονται Πρόεδρο ἀπό τήν παράταξή τους μέ ἄκρες σέ ὅλους τούς διεθνεῖς παῖκτες, μηδέ τῆς Μόσχας ἐξαιρουμένης. Ἀλλά ἐπειδή τό ΠΑΣΟΚ εἶναι πλέον μόδα στήν ΝΔ καί ἐπειδή ὁ συγκεκριμένος συνομιλητής ἔχει διανύσει χιλιόμετρα σέ κυβερνήσεις τοῦ ΠΑΣΟΚ, καταγράφω τήν ἄποψή του. Γιά νά δῶ –εἰδικά εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τά χαρακτηριστικά τοῦ Προέδρου– ἄν θά ἐπιβεβαιωθεῖ ἤ θά διαψευστεῖ. Τά λοιπά μπορεῖτε νά τά κρατήσετε, μπορεῖτε καί νά τά πετάξετε.
