AΞΙΖΕΙ τόν κόπο νά ξεφύγουμε γιά δεύτερη μέρα ἀπό τήν ἐγχώρια μιζέρια καί νά ἀποπειραθοῦμε νά καταλάβουμε πῶς σκέπτονται οἱ δύο ἡγέτες τοῦ κόσμου μας· ὁ Τράμπ καί ὁ Πούτιν.
Ποιές προεκτάσεις ἔχει ἡ σκέψη τους γιά τήν εὐρύτερη περιοχή μας. Εἰσαγωγικά, πρίν ἐπιχειρήσω νά «μπῶ» στά παπούτσια τοῦ Τράμπ καί νά ἑρμηνεύσω τήν ἀκατανόητη γιά κάποιους πολιτική του, σπεύδω νά σᾶς προτείνω νά διαβάσετε ἕνα βιβλίο γεωπολιτικῆς πού ἄρχισε νά μέ κερδίζει ἀπό τίς πρῶτες σελίδες του. Κυκλοφορεῖ στά ἑλληνικά ἀπό τίς ἐκδόσεις «Μελάνι», τό ἔγραψε ὁ Ἀμερικανός δημοσιογράφος καί ἀναλυτής Ρόμπερτ Ντ. Κάπλαν καί ὁ τίτλος του εἶναι «Ἡ ἐκδίκηση τῆς γεωγραφίας». Ὑποστηρίζει δύο βασικές θέσεις. Πρώτον ὅτι τό κέντρο οἰκονομικῆς ἰσχύος μετατοπίζεται ταχύτατα πρός τόν Εἰρηνικό καί αὐτό φαίνεται τρέχουν νά προλάβουν ὁ Τράμπ μέ τόν Πούτιν. Δεύτερον –ἐντυπωσιακό εἶναι ὅτι ὁ πρόλογος τοῦ βιβλίου γράφτηκε τόν Φεβρουάριο τοῦ 2018– ὅτι οἱ σχέσεις Ρωσσίας – Εὐρώπης καί εὐρύτερα τῆς Δύσης θά κριθοῦν στήν …Ἑλλάδα. Ἀξίζει νά τό διαβάσουμε, νομίζω. Φωτίζει τόν ὁρίζοντα!
Νά δοῦμε ὅμως τώρα: Καί ποιός εἶναι ὁ ὁρίζοντας τοῦ Τράμπ; Νομίζω εἶναι ἀπό τούς πρώτους πού κατάλαβαν ὅτι ἡ Ἀμερική ἐξελίσσεται στό μεγάλο θῦμα τῆς παγκοσμιοποίησης πού ὡς μοντέλο –δράση ἐξ ἀποστάσεως– γεννήθηκε στό ἔδαφός της. Νομίζω ὅτι λόγω ἐπαγγέλματος συνειδητοποίησε ταχύτατα πώς ὁ καπιταλισμός χάνει μέσα στήν ἕδρα του. Ὅτι χαρίζει στούς ἀνταγωνιστές του τό σκοινί πού θά τόν κρεμάσουν. Οἱ ἀμερικανικές βιομηχανίες «πέταξαν» ἐκεῖ πού βρῆκαν φθηνότερα ἐργατικά χέρια, οἱ ἑταιρεῖες ὑπηρεσιῶν ἔκαναν out sourcing στήν ἄλλη ἄκρη τοῦ πλανήτη ἐργασίες ρουτίνας, ἐνῶ τά γερμανικά καί τά κινεζικά κεφάλαια ὀργάνωσαν μεθοδικά ἀπόβαση στίς ἀμερικανικές ἀγορές εἰς βάρος τῆς ἐγχώριας βιομηχανίας πού μαράζωσε.
Ὅταν, λοιπόν, ὁ Τράμπ λέει «Πρῶτα ἡ Ἀμερική», ἐννοεῖ ὅτι δέν θά ἀνέχεται στό μέλλον γερμανικές ἑταιρεῖες ὅπως ἡ Siemens, νά ἐκτοπίζουν τούς ἀμερικανικούς κολοσσούς τηλεπικοινωνιῶν ἀπό τήν παγκόσμια ἀγορά, παίρνοντας ὅλες τίς δουλειές μέ μίζες. Ὅταν λέει «Πρῶτα ἡ Ἀμερική» ἐννοεῖ πώς παύει νά ἀνέχεται τήν κάθε γερμανο-ελβετική Novartis νά κλέβει ἀπό τήν χώρα του μερίδιο ἀγορᾶς στήν παγκόσμια ἀγορά φαρμάκων μέ τίς ἴδιες μεθόδους. Ἐννοεῖ πώς δέν γίνεται ἀπό τήν μιά ἡ χώρα του νά ἔβαλε τεράστια πλάτη γιά τήν ἐπανένωση τῆς Γερμανίας καί ἀπό τήν ἄλλη νά εἰσβάλει ἡ Mercedes στήν ἀμερικανική ἀγορά πουλώντας αὐτοκίνητα πού παράγει μέ φθηνά ἐργατικά χέρια στό Μεξικό. Ἐννοεῖ πώς πρέπει νά πάψουν οἱ ἑλβετικές τράπεζες καί ὁ Παναμᾶς νά ἀποτελοῦν προορισμό κατάθεσης τοῦ μαύρου χρήματος τῆς ὑφηλίου ἀντί τῶν δικῶν του παραδείσων. Τό ἐννοεῖ καί τό ἀπαιτεῖ –κατά τρόπο ἄξεστο καμμιά φορά– γιατί πληρώνει τίς μισές δαπάνες τοῦ ΝΑΤΟ καί ἄλλων διεθνῶν ὀργανισμῶν ἀπό τήν χρηματοδότηση τῶν ὁποίων ἀποσύρεται μερικῶς (Unesco, OHE).
Εἶναι κατά συνέπεια ὁ πρῶτος Ἀμερικανός Πρόεδρος πού συλλαμβάνει τόν κίνδυνο κατάρρευσης τῆς ἀμερικανικῆς στρατιωτικῆς ἰσχύος στόν κόσμο, ἄν συνεχίσει ἡ πορεία τῆς οἰκονομικῆς παρακμῆς. Στήν πραγματικότητα ἐπιδιώκει ἐθνική ἀνασυγκρότηση καί ὑπό αὐτήν τήν ἔννοια ἡ ἐξωτερική πολιτική του εἶναι ἐσωστρεφής. Κοιτάζει πρός τά μέσα παρά πρός τά ἔξω. Μετά ταῦτα δέν ἔχω ἀμφιβολίες ἀναφορικά μέ τίς ἐπιδιώξεις του στήν συνάντηση μέ τόν Πούτιν: Δουλειές θέλει νά κάνει. Νά μοιράσουν τήν παγκόσμια ἀγορά φυσικοῦ ἀερίου συζήτησαν. Ὅπως δουλειές ἤθελε νά κάνει μέ ἐμᾶς πουλώντας F16. Ὅπως δουλειές θέλει νά κάνει καί μέ τόν Ἐρντογάν ἐπιχειρώντας νά τοῦ πουλήσει F35 κόντρα στό Κογκρέσσο. Δουλειές ὅμως πού ἀλλάζουν τούς συσχετισμούς ἰσχύος στίς ΗΠΑ ἐξ οὗ καί οἱ σφοδρές ἐπιθέσεις πού δέχθηκε μέ κατηγορίες ἀκόμη καί γιά ἐσχάτη προδοσία.
Ἡ ἀνασφαλής Ἀμερική τοῦ κατεστημένου ζεῖ δεύτερο κῦμα μακαρθισμοῦ ὡς φαίνεται. Μά δείχνει νά ἔχει τόσο ἄδικο…
