ΗΤΑΝ μόλις δύο γραμμές στό βιβλίο τῆς Ἱστορίας τῆς ἕκτης δημοτικοῦ: «Οἱ Ἕλληνες συνωστίζονταν στήν Προκυμαία τῆς Σμύρνης».
Ἔτος 2006. Ὅταν ἄρχισαν οἱ πρῶτες ἀντιδράσεις ἀπό τά προσφυγικά σωματεῖα ὑποτιμήθηκαν. Ὁ ἴδιος ἐργαζόμενος ἐκείνη τήν ἐποχή στήν ΕΡΤ εἶχα μιά ἐνδιαφέρουσα ἐμπειρία.
Λαμβάνοντας συνέντευξη ἀπό τόν τότε ὑφυπουργό Ἐμπορίου, μετέπειτα ὑπουργό Οἰκονομικῶν Γιάννη Παπαθανασίου –στόν Πύργο Βασιλίσσης στούς Ἁγίους Ἀναργύρους– εἶδα ἕναν γέροντα μέ τό ἐγγόνι του νά μᾶς πλησιάζει μέ ἀπειλητικό ὕφος στά μισά τῆς βιντεοσκόπησης. «Ὤχ, κάτι θά μᾶς πεῖ γιά τόν τιμάριθμο» ἀναστέναξε ὁ Παπαθανασίου καί συμφώνησα.
Πέσαμε τόσο ἔξω! «Δέ μοῦ λέτε, κ. ὑπουργέ, τί θά πῶ σέ αὐτή τήν ψυχή; Ὅτι οἱ γονεῖς μου καί ἐγώ ἤμασταν “ἄλλοι” ὅταν φύγαμε διωγμένοι ἀπό τήν Σμύρνη; Ὅτι… συνωστιζόμασταν;». Καί ἄρχισε ἕναν φιλιππικό κατά τοῦ βιβλίου Ρεπούση.
Παραδόξως ὁ Παπαθανασίου ἀνακουφίστηκε, ὑπό τήν ἔννοια πώς δέν ἔπρεπε νά δώσει ἐξηγήσεις γιά θέματα ἁρμοδιότητός του. Ἤμασταν στήν ἀρχή τῆς «φωτιᾶς» τότε. Ὅταν φούντωσε, μετά δέν σταματοῦσε.
Μέ τήν βοήθεια ἑνός πολιτικοῦ ἀρχηγοῦ καί ἑνός μεγάλου τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ τό θέμα ἐγκαταστάθηκε στό ἐπίκεντρo τῆς ἐπικαιρότητας. Ἡ ΝΔ ἔχασε 3-4% ἀπό τό θέμα αὐτό καί πέντε ἕδρες στίς ἐκλογές τοῦ 2007, ἐνῶ ὁ ΛΑΟΣ πού σήκωσε τήν σημαία τῆς Σμύρνης εἰσῆλθε στήν Βουλή πανηγυρικά μέ ποσοστό 5%.
Ἀπό τότε τό ζήτημα τῆς Σμύρνης ἔμεινε στήν ἀτζέντα καί μέ διάφορες ἀφορμές ἐπανέρχεται στήν ἐπικαιρότητα –τελευταία φορά τό 2017, δέκα χρόνια μετά– μέ τήν διαμάχη τοῦ Κώστα Βουτσᾶ μέ τήν συγγραφέα Μαρία Ρεπούση.
Κάνω σήμερα αὐτή τήν μακρά ἀναδρομή γιά ζήτημα πού ἀφορᾶ στήν ἐθνική ταυτότητα καί τήν ἐπίδρασή του στό ἐκλογικό ἀποτέλεσμα γιά ἕναν ἁπλό λόγο: διότι ἀκούω ἀνοησίες στόν δημόσιο διάλογο. Ἀνοησίες τοῦ τύπου «ναί μέν ἡ συμφωνία τῶν Πρεσπῶν ἀπορρίπτεται ἀπό τόν λαό, ἀλλά θά ξεχαστεῖ καί δέν θά ἐπηρεάσει τήν ἐκλογική συμπεριφορά τῶν Μακεδόνων».
Θά χρησιμοποιήσω μιά φράση πού λέει ὁ λαός μας γι’ αὐτές τίς περιπτώσεις: τρελλός παππᾶς βάφτισε ὅποιον τό πιστεύει αὐτό! Τά ζητήματα ταυτότητας δέν ξεχνιοῦνται στήν κάλπη. Ὅπως δέν μπορεῖς νά πεῖς σέ ἕναν Σμυρνιό τί τοῦ συνέβη τό 1922 ἤ σέ ἕναν Πόντιο τί συνέβη στούς παπποῦδες του στήν γενοκτονία, ἔτσι δέν μπορεῖς νά πεῖς καί σέ ἕναν Ἕλληνα Μακεδόνα ὅτι διεκδικεῖ καί ἄλλος τήν ὑπερήφανη ταυτότητά του. Δέν μπορεῖς νά τοῦ πεῖς ἀπό ποῦ κρατᾶ ἡ σκούφια του.
Ἡ Κυβέρνηση δέν μπορεῖ νά τό καταλάβει αὐτό καί βλέπει παντοῦ ἀκροδεξιά φαντάσματα. Βλέπει συνωμοσίες, δέν ἀντέχει ἀποδοκιμασίες καί δυστυχῶς γιά τίς ἰδεολογικές της καταβολές προσφεύγει πανικόβλητη στίς δυνάμεις καταστολῆς γιά τήν προστασία τῶν στελεχῶν της.
Στήν πραγματικότητα ὑποτιμᾶ τό πολιτικό της πρόβλημα ἤ περιμένει ἄλλου εἴδους ἀνταλλάγματα γιά τήν βαρειά παραχώρηση πού ἔκανε, ὑπέρτερα τῆς συμφωνίας γιά τό χρέος, γιά νά περιορίσει τήν ζημιά.
Ἡ ζημιά αὐτή δέν περιορίζεται. Εἶναι πολύ εὐαίσθητα θέματα αὐτά! Πῶς νά τά κατανοήσει σέ βάθος ἕνα κόμμα διεθνιστῶν; Πῶς νά καταλάβει τί εἴδους ἐθνικούς κώδικες θίγει μέ τήν συμφωνία ἀποδοχῆς τοῦ ὅρου «Μακεδονία-Μακεδόνες».
Τί ἡφαίστεια ξυπνάει. Μόνο μερικοί σοβαροί στόν ΣΥΡΙΖΑ ὑποψιάζονται τό βάθος τοῦ ρήγματος, ἀλλά διστάζουν νά κοιτάξουν πρός τό ἐσωτερικό του γιά νά μήν ζαλιστοῦν. Ἕνα μόνο πρᾶγμα θά τούς ποῦμε, καί ἄν τό καταλάβουν τό κατάλαβαν: τό νά ὑπερασπίζεσαι τήν καταγωγή τῶν Μακεδόνων, τό δικαίωμα τῶν ὁμογενῶν νά χρησιμοποιοῦν τόν ἱστορικό ὅρο «Βόρειος Ἤπειρος», τό νά δίνεις μάχες γιά νά μήν γραφτεῖ ἡ ἱστορία γιά τίς γενοκτονίες ὅπως θέλουν οἱ Τοῦρκοι, δέν εἶναι ἄκρο. Εἶναι τό κέντρο. Τό κέντρο τῆς ψυχῆς τῶν Ἑλλήνων.
