ΗΤΑΝ πολύ ἐνδιαφέρουσα μέρα γιά μένα ἡ προχθεσινή Τετάρτη. Ἀπό νωρίς τό πρωί «ἐγκαταστάθηκα» στήν Προεδρική Φρουρά στήν ὁδό Ἡρώδου Ἀττικοῦ καί παρακολούθησα μαζί μέ…
… ἕνα σχολεῖο ἀπό τήν Ἀνάβυσσο τό τελετουργικό ντυσίματος τῶν Εὐζώνων μας – ἡ παρουσίαση γίνεται τακτικά γιά ὅποιον ἐνδιαφέρεται. Ὅση ὥρα ὁ νεαρός Εὔζων ἦταν πάνω στό ψηλό βάθρο καί φοροῦσε ἕνα-ἕνα τά τμήματα τῆς ἐθνικῆς ἐνδυμασίας –τήν φουστανέλλα μέ τίς τετρακόσιες πιέτες, ὅσα τά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς, τήν φέρμελη-ἀλεξίσφαιρο γιλέκο τῆς ἐποχῆς, τά τσαρούχια μέ τήν μεγάλη φούντα, τό φέσι μέ τά κρόσια ἀπό μετάξι Σουφλίου– καί ἄκουγα τήν ἀξιωματικό μας νά ἐξηγεῖ, συνειδητοποιοῦσα ὅτι κάθε τί πάνω στήν ἐθνική στολή παραπέμπει σέ κάποια στροφή τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας.
Γύρισα στήν ἐφημερίδα ἐνθουσιασμένος ἀπό ὅσα εἶδα καί ἄκουσα –17 κιλά ζυγίζει ἡ στολή μέ τά τσαρούχια μαζί, θά ἐπανέλθω κάποια στιγμή– καί ἔπεσα μέ τά «μοῦτρα» στήν ἔκδοση τῆς ἐφημερίδας. Πέντε ὧρες μετά θά ἔπρεπε νά εἶμαι στόν «Πολυχῶρο» πού βρίσκεται ἀριστερά τῆς εἰσόδου στό «Μετρό» τοῦ Συντάγματος, γιά νά λάβω μέρος σέ μία συζήτηση γιά τίς κοινωνικές ἐπιστῆμες. Ἐντελῶς διαφορετικό περιβάλλον, ὑπέθετα. Μοῦ ἔκανε τήν τιμή νά μέ προσκαλέσει ὁ καθηγητής κοινωνιολογίας τοῦ ΕΚΠΑ Νῖκος Παναγιωτόπουλος, γιά νά μετάσχω σέ ἕνα πάνελ μέ τούς συναδέλφους μου Ἀννέτα Καββαδία (βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – μᾶς ἦρθε λίγο μετά τό ἐπεισόδιο μέ τήν Μεγαλοοικονόμου) καί Δημήτρη Ψαρρᾶ (Εφ.Συν.), τούς πανεπιστημιακούς κ.κ. Κόκκινο καί Χαραλάμπη καί τόν πρώην πρόεδρο τῆς Ἐπιτροπῆς γιά τά δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου Κωστῆ Παπαϊωάννου. Τῆς «Γέφυρας» ΣΥΡΙΖΑ-κεντροαριστερᾶς ὁ τελευταῖος.
Ἡ ἀλλαγή περιβάλλοντός μου ἦταν τελεία. Ἀπό τίς σημαῖες, τίς φουστανέλλες καί τά ἐθνόσημα βρέθηκα νά παρατηρῶ σέ ἕνα πάγκο –πρίν ἀπό τήν ἐκδήλωση– βιβλία τοῦ Μάρξ γιά τό «Κεφάλαιο» καί τοῦ Κάρλ Πόπερ γιά τήν «Ἀνοιχτῆ Κοινωνία». Ἔχει αὐτές τίς ἐναλλαγές ἡ δημοσιογραφία. Ἐπεχείρησα νά εἰσηγηθῶ στό κοινό μερικές σκέψεις μου γιά τόν ρόλο τοῦ δημοσίου διανοουμένου. Ὅτι σέ καιρούς μετάβασης, ὅπως αὐτοί πού διανύουμε σήμερα, ὁ λόγος του πρέπει νά ἐξηγεῖ μέ ὅρους τηλεοπτικοῦ χρόνου μέ ἁπλά λόγια μεγάλες ἔννοιες. Καί τοῦτο γιά νά συλλαμβάνουν τήν μεταβολή καί οἱ τελευταῖοι πολῖτες, ὅπως ἕνας ἐργάτης, μία νοικοκυρά, ἕνας ντελιβερᾶς. Χωρίς βεβαίως νά κάνει καμμία ἔκπτωση στόν ἐπιστημονικό του λόγο. Προϋπόθεση!
Εἰσέπραξα μία εἰρωνική ἐλιτίστικη ἀναφορά ἀπό τόν πανεπιστημιακό κ. Κόκκινο ὅτι «ἐμεῖς ἐδῶ εἴμαστε γιά νά στεκόμαστε πιό ψηλά ἀπό ἐσᾶς, ἔστω καί ἄν δέν μᾶς καταλαβαίνετε» (μιά χαρά ἀντιληφθήκαμε τήν εὐστοχότατη ἐπισήμανσή του ὅτι τό ἐπίπεδο τῆς μόρφωσης πού δόθηκε στόν ἑλληνικό λαό μεταπολιτευτικά καταστρέφει τήν δημοκρατία), ὡστόσο σύντομα ἡ συζήτηση στράφηκε ἀλλοῦ. Ὁ Κωστῆς Παπαϊωάννου πού ἦταν δίπλα μου, ἀνέσυρε ἕνα πρόσφατο προωτοσέλιδο τῆς «Ἑστίας» («Θά ρυθμίζουν τήν αὐτοδυναμία ἡ Ἐμινέ καί ὁ Ἀλῆ;»), γιά νά μοῦ ἐπισημάνει τίς εὐθύνες καί ἡμῶν τῶν δημοσιογράφων στόν δημόσιο λόγο πέραν τῶν πανεπιστημιακῶν. Τό αὐτό ἔπραξε καί ὁ ἀγαπητός, συμπαθής ἀπό κοντά, συνάδελφος τῆς «Ἐφημερίδας τῶν Συντακτῶν» Δημήτρης Ψαρρᾶς, ὁ ὁποῖος θύμισε τί εἶχα γράψει στό βιβλίο μου γιά τόν Καραμανλῆ γιά τήν ψῆφο τῶν Ἀποδήμων.
Γρήγορα κατάλαβα ὅτι ἡ κοινωνιολογία, ἡ «νέα δημόσια ἐμπειρία» ὅπως ἦταν ὁ τίτλος τῆς ἐκδήλωσης Παναγιωτόπουλου, εἶχε γλιστρήσει ἀνεπαισθήτως σέ ἐθνικά νερά. Ὄχι μέ δική μου πρωτοβουλία. Τό ἀκόμη πιό ἐνδιαφέρον; Δέν ἀντιλαμβανόμαστε ὅλοι τήν Ἑλλάδα μέ τόν ἴδιο τρόπο. Τό βρίσκω θεμιτό ἀλλά ταυτόχρονα μελαγχολικό. Ἀπάντησα στόν Παπαϊωάννου, μεταξύ ἄλλων, ὅτι κατά πρῶτον ἡ ἐπιφύλαξη γιά τίς πολιτογραφήσεις μεταναστῶν βασίζεται στήν ἱστορική ἐμπειρία. Δέν πέρασε καιρός ἀπό τότε πού ὁ Τσουκᾶτος ἀποκάλυψε ὅτι μέ χρήματα τῆς Siemens καί τῆς διαπλοκῆς μεταφέρθηκαν καί ψήφισαν στίς ἐκλογές τοῦ 2000 χιλιάδες Οὐκρανοί καί Γεωργιανοί, πού πολιτογραφήθηκαν Ἕλληνες σέ μία βραδυά ἀπό τίς κυβερνήσεις τοῦ ΠΑΣΟΚ. Ἀπάντησα στόν Κωστῆ ὅτι δέν εἶναι δυνατόν πράγματι νά ρυθμίζουν τήν αὐτοδυναμία ἡ Ἐμινέ καί ὁ Ἀλῆ, ἀλλά ὄχι καί ὁ Κώστας καί ἡ Ἑλένη, οἱ ἀπόδημοι Ἕλληνες πού ζοῦν στό ἐξωτερικό κι ἔχουν περιουσίες στήν Ἑλλάδα. Φορολογοῦνται καί πληρώνουν ΕΝΦΙΑ. Σέ αὐτούς ἀρνεῖται νά ὑπολογίζεται ἡ ψῆφος τους στό ἐθνικό ἀποτέλεσμα τό Ὑπουργεῖο Ἐσωτερικῶν τοῦ ΣΥΡΙΖΑ! Αὐτό ἦταν τό νόημα τοῦ πρωτοσέλιδου τῆς «Ἑστίας» –νά μήν ὑπάρχει ρατσισμός κατά τῶν Ἑλλήνων– ἀλλά, δυστυχῶς, σέ αὐτή τήν χώρα φθάσαμε στό σημεῖο νά χρειαζόμαστε μετάφραση γιά νά συνεννοηθοῦμε.
Καί, βεβαίως, ἀπάντησα στόν Δημήτρη Ψαρρᾶ ὅτι ἡ ἀλλαγή τῶν πολιτικῶν συσχετισμῶν εἶναι ἡ τελευταία συνέπεια τῆς ψήφου τῶν Ἀποδήμων. Τό ζητούμενο εἶναι νά συγκροτηθοῦμε ὡς Ἔθνος, γιατί εἴμαστε Ἔθνος ἀσυγκρότητο. Ἄν φέρουμε κοντά μας πολιτικούς, ἐπιχειρηματίες, καθηγητές, δημοσιογράφους ἀπό τήν ὁμογένεια, θά ἑνώσουμε τίς δυνάμεις τοῦ Ἔθνους. Ἄν τούς φέρουμε κοντά, θά σπάσουμε τίς ἐπετηρίδες καί τά κλειστά πριβέ κλάμπ τῆς πολιτικῆς, τῆς ἀγορᾶς, τῶν ΜΜΕ, τῆς διανόησης. Δέ νομίζω ὅτι μέ κατάλαβαν. Ἔχω τήν ἐντύπωση ὅτι γιά ἐκείνους τά ἀτομικά δικαιώματα τῶν μεταναστῶν εἶναι ὑπέρτερη ἀποστολή ἀπό τήν συγκρότηση τοῦ νέου ἐθνικοῦ κορμοῦ. Σέβομαι τίς ἀπόψεις τους. Διαφωνῶ ὅμως. Τήν στιγμή πού ἡ Ἑλλάς ὑποχωρεῖ ἐντός τῆς Δύσεως, δέν μᾶς βγάζει πουθενά αὐτό. Μετρᾶμε τόν ἐθνικό χρόνο διαφορετικά. Δυστυχῶς.
Στιγμιότυπο ἀπό τήν ἐκδήλωση «γιά μιά νέα δημόσια ἐμπειρία»
