EΥΤΥΧΩΣ, τά κόμματα –ἔστω καί τήν ὑστάτη στιγμή– μοιάζουν νά δείχνουν κάποια σοβαρότητα ἀπέναντι στό μεῖζον ζήτημα τῆς συνταγματικῆς ἀναθεώρησης.
Εἴθε οἱ συναινέσεις πού διαμορφώθηκαν μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ στό πλαίσιο τῆς ἁρμόδιας κοινοβουλευτικῆς ἐπιτροπῆς γιά κρίσιμα θέματα ὅπως ἡ ἐκλογή τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, ἡ πολιτική σταθερότητα, ὁ νέος νόμος περί εὐθύνης Ὑπουργῶν κ.ἄ., νά ἐκφραστοῦν καί στήν συζήτηση πού θά διεξαχθεῖ στήν Ὁλομέλεια καί νά μήν ἐκδηλωθοῦν αἰφνιδίως τακτικισμοί τῆς τελευταίας στιγμῆς. Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, ἔχει τήν ἔξωθεν μαρτυρία μετά τήν ἔκτακτη συναίνεση πού «ἔδωσε» σέ συγκεκριμένες προτάσεις τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Ἄν πάει κάτι λάθος, δέν μπορεῖ νά τοῦ χρεωθεῖ τίποτε.
Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ ὅμως, μέ τήν εὐκαιρία, νά διατυπώσω μερικές γενικές σκέψεις γιά τόν Προεδρικό Θεσμό, ἐν ὄψει τῆς ἐπικείμενης συζήτησης. Προφανῶς καί εἶναι σωστή ἡ ἄποψη τῶν κομμάτων ὅτι δέν πρέπει νά διαλύεται ἡ Βουλή σέ περίπτωση ἀδυναμίας ἐκλογῆς Προέδρου Δημοκρατίας. Πρόκειται περί λάθους. Ὡστόσο, θεωρῶ ὅτι τό Σύνταγμα πρέπει νά ἀπονείμει στόν Πρόεδρο τήν στέφανο τοῦ ἄρχοντος τῆς σταθερότητας, ὄχι μόνο τοῦ ρυθμιστοῦ τοῦ πολιτεύματος. Καί πρός τοῦτο, πρέπει νά τόν προικίσει μέ ὁρισμένες ἁρμοδιότητες. Ἐπιβάλλεται νά τόν προικίσει γιά δύο λόγους: ὁ πρῶτος εἶναι ἡ ἁπλή ἀναλογική. Πλήν τοῦ νέου ἐκλογικοῦ συστήματος πού ἀποτελεῖ νόμο τοῦ κράτους, λησμονοῦμε ὅτι ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἔχει ἐντάξει στήν πρότασή του γιά τήν ἀναθεώρηση καί τήν συνταγματική κατοχύρωση ἑνός ἀναλογικότερου ἐκλογικοῦ συστήματος, τήν ὁποία εἶναι λίαν πιθανόν νά ὑπερψηφίσουν 180 βουλευτές! Ὑπάρχουν οἱ συσχετισμοί. Ὁ δεύτερος λόγος εἶναι ἡ ἀνάγκη πού ἔχει ὁ τόπος καί εἰδικῶς ἡ οἰκονομία γιά σταθερότητα διαρκείας καί ὄχι γιά ἄλλους κλυδωνισμούς. Τίς ἐνδείξεις τῆς ἀστάθειας τίς εἴδαμε! Ἀκόμη καί αὐτοί οἱ συριζαῖοι, πού θεωροῦσαν ὅτι ἡ διακυβέρνηση μειοψηφίας εἶναι… σχολική ἐκδρομή καί ἄνετα μποροῦσε νά διαρκέσει ἕως τόν Μάιο, ἄφησαν κατά μέρος τίς ἀνόητες θεωρίες καί εἰσηγήθηκαν στόν Τσίπρα νά ἐνσωματώσει στήν πλειοψηφία του τούς ἕξι πρόθυμους τῶν Πρεσπῶν. Σκεφτεῖτε νά συνέβαινε καί τίποτε πιό σοβαρό.
Ὁ νέος παράγων πού ὀφείλουν νά συνυπολογίσουν τά κόμματα, λοιπόν, εἶναι –θεωρῶ– «τί κάνει ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας σέ συνθῆκες ἁπλῆς ἀναλογικῆς;». Θά συμπεριφέρεται ὡσάν νά ἀποτελεῖ τόν «διακονιαραῖο» τοῦ πολιτικοῦ συστήματος; Νά τρέχει πίσω ἀπό ἀρχηγούς καί ἀρχηγίσκους; Ἤ θά ἔχει λόγο; Ἡ ἄποψή μου εἶναι πώς πρέπει νά ἔχει λόγο. Ἆρα: νά μπορεῖ νά συγκαλεῖ ἀποφασιστικά τό Συμβούλιο Πολιτικῶν Ἀρχηγῶν, χωρίς νά ἐκλιπαρεῖ ἕναν-ἕναν ἀρχηγό χωριστά. Ὁ λόγος του πρέπει νά εἶναι νόμος. Νά μπορεῖ, ἐπίσης, ὡς ἀρχηγός τοῦ κράτους καί τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων νά συγκαλεῖ τό ΚΥΣΕΑ. Δέν θέλω νά σκέπτομαι τί μπορεῖ νά μᾶς συμβεῖ ἄν ἐπικρατεῖ ἔλλειψη ἐθνικῆς συνεννόησης σέ συνθῆκες ἀκυβερνησίας. Θυμηθεῖτε τί ἔπαθε ὁ φρεσκο-ορκισμένος Σημίτης στά Ἴμια τό 1996. Νά μπορεῖ νά ὁρίζει μετά ἀπό διαβούλευση μέ τά κόμματα τούς ἐπί κεφαλῆς τῶν Ἀνεξαρτήτων Ἀρχῶν – εἴδαμε πόσο καιρό παίρνει στά κόμματα σέ κανονικές συνθῆκες νά τά «βροῦν» γιά τήν σύνθεσή τους, σκεφτεῖτε καί τίς ἔκτακτες! Καί, βεβαίως, νά μπορεῖ νά ἀναπέμπει νόμο στήν Βουλή – τήν ἁρμοδιότητα αὐτή τήν ἔχει ἕως καί ὁ Σκοπιανός Ἰβανώφ. Ἄν τήν εἶχε, ἄλλη θά ἦταν ἡ τύχη τῆς Συνθήκης τῶν Πρεσπῶν σήμερα.
Ἐφ’ ὅσον παρ’ ἐλπίδα τά πράγματα μείνουν ὡς ἔχουν σήμερα, δέν θέλω νά σκέπτομαι τί θά συμβεῖ σέ περίπτωση ἀκυβερνησίας ἐξ αἰτίας τῆς ἁπλῆς ἀναλογικῆς, πού μαθηματικῶς μία φορά τουλάχιστον σίγουρα θά ἐφαρμοστεῖ. Δέν γνωρίζω, βεβαίως, ἄν τά κόμματα ἔχουν τόν νοῦ τους σέ ὅλα αὐτά ἤ ἄν σκέφτονται πῶς θά τήν φέρει τό ἕνα στό ἄλλο, ξέρω ὅμως ἄριστα πώς αὐτή τήν συζήτηση ὀφείλουν νά τήν κάνουν. Ὑπό ἄλλες περιστάσεις, θά ἐπανέφερα στόν διάλογο καί τήν πρόταση γιά ἀπ’ εὐθείας ἐκλογή τοῦ Προέδρου ἀπό τόν λαό, χωρίς τίς γελοιότητες μέ τίς ἀπανωτές ψηφοφορίες –ἕως καί ἕξι στόν ἀριθμό– στήν Βουλή, ἕως ὅτου τό σῶμα καταλήξει σέ ἀδυναμία ἐκλογῆς Προέδρου ἀπό τόν λαό. Μέ τόσα πού συνέβησαν μέ τήν δεδηλωμένη, ὅμηρος τῆς ὁποίας (καί τοῦ κάθε νταβατζῆ πού ἐλέγχει τούς βουλευτές του) εἶναι κάθε πρωθυπουργός τήν τελευταία δεκαετία, ἡ ἰδέα αὐτή θά ἔπρεπε νά θεωρεῖται αὐτονόητη. Ἀλλά τί εἶναι αὐτονόητο στήν πατρίδα μας γιά νά εἶναι αὐτό; Μοῦ λέτε;
