ΜΕΛΕΤΩ αὐτό τό διάστημα (παράλληλα μέ τήν «Μέση Ἀγγλία» τοῦ Τζόναθαν Κόου καί τόν «Βιβλιοπώλη τοῦ Σελινοῦντα» τοῦ Ρομπέρτο Βεκιόνι) τό βιβλίο τοῦ πρώην ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν καί πρύτανη τῆς διπλωματίας Γιαννάκη Κασουλίδη.
Ἄν καί τό διέτρεξα ἐπαρκῶς τόν χειμῶνα, ἐπιστρέφω διαρκῶς σέ αὐτό γιατί μοῦ εἶναι χρήσιμο ἑρμηνευτικό ἐργαλεῖο προκειμένου νά διαβάζω καλύτερα τίς ἐξελίξεις στά ἐθνικά μας θέματα Συμπυκνωμένη γνώση. Ἀνάλυση. Πληροφορία.
Μοῦ εἶχε κάνει ἰσχυρή ἐντύπωση, κατά τήν πρώτη ἀνάγνωση τοῦ ἐκπληκτικοῦ αὐτοῦ ἐγχειριδίου πρός ναυτιλομένους ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, πῶς ὁ statesman κατέληγε σέ δύο ἄκρως ἐνδιαφέροντα συμπεράσματα. Τό πρῶτο, ὅτι ἡ Τουρκία κινεῖται μέ ἄνεση νταῆ μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσσίας χωρίς στήν πραγματικότητα νά προσχωρεῖ στό ἕνα ἤ τό ἄλλο στρατόπεδο. Διεκδικεῖ γιά τόν ἑαυτό της ρόλο περιφερειακῆς δύναμης. Τό δεύτερο συμπέρασμα Κασουλίδη ἦταν, πώς πιστός σύμμαχος τῆς Δύσης δέ σημαίνει αὐτομάτως καί σύμμαχος πού ἀνταμείβεται. Ὁ τέως ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Κύπρου ἀνέφερε σειρά παραδειγμάτων ἀπό τήν ἐμπειρία του (Ἀμμόχωστος, Συνεταιρισμός γιά τήν Εἰρήνη, προμήθεια λιμενικῶν σκαφῶν γιά καταπολέμηση παράνομης μετανάστευσης) πού τοῦ ἔδειξαν πώς οἱ ΗΠΑ σέ ἀνώτατο ἐπίπεδο ἔβλεπαν πάντα τήν σχέση τους μέ τήν Κύπρο μέσα ἀπό τό μικροσκόπιο τῆς σχέσης τους μέ τήν Τουρκία. Καί ἄς ἦταν ἡ Λευκωσία ὁ πλέον πιστός σύμμαχος στέλνοντας ἀκόμη καί ὁπλισμό στούς Κούρδους τοῦ βορείου Ἰράκ, γιά νά πολεμήσουν τό ἰσλαμικό κράτος.
Πίσω ἀπό τήν κεκαλυμμένη ἀπογοήτευση Κασουλίδη γιά τήν στάση τῶν συμμάχων ἀναδύεται μιά νέα θέση: ὀφείλουμε νά εἴμαστε μή δεδομένοι σύμμαχοι τῆς Δύσεως. Ποτέ δέν κερδίζεις ἄν τά δίνεις ὅλα. Τό πικρό αὐτό μάθημα τό πήραμε καί κατά τήν διάρκεια τῆς πρόσφατης τετραμεροῦς Ἑλλάδος-ΗΠΑ-Κύπρου-Ἰσραήλ στήν Ἀθήνα. Περιμέναμε περισσότερα. Ἀλλά ὅσα μᾶς μεταδίδουν οἱ πηγές μας ἀπό τήν ἀγαπημένη μας Λευκωσία λένε πώς οἱ ἀδελφοί μας γύρισαν μαγκωμένοι ἀπό τήν στάση τοῦ ὑφυπουργοῦ Φάννον καί τοῦ πρέσβυ Πάυατ, ἀλλά καί σκεπτικοί ἀπό τήν στάση τῆς ἑλληνικῆς ἀντιπροσωπίας πού συναινοῦσε χωρίς τήν παραμικρή ἀντίρρηση στίς ἀμερικανικές θέσεις.
Τό κοινό ἀνακοινωθέν τῆς τετραμεροῦς εἶναι γενικά θετικό. Ἀλλά τά αἰτήματα τῆς Κύπρου διά τοῦ ἁρμοδίου ὑπουργοῦ Γιώργου Λακκοτρύπη, νά ἐνταχθοῦν στό ἀνακοινωθέν οἱ λέξεις «Τουρκία», «διεθνές δίκαιο», «παράνομες ἐνέργειες», ἀπερρίφθησαν μετ’ ἐπαίνων ἀπό τόν Ἀμερικανό ὑφυπουργό. Ἦταν φανερό καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς τετραμεροῦς πώς οἱ ΗΠΑ δέν ἤθελαν νά περιληφθεῖ ὁτιδήποτε στό ἀνακοινωθέν πού θά στενοχωρεῖ τούς Τούρκους. Ἰδιαίτερες ἀντιδράσεις στό ἐσωτερικό μας γιά τίς παραλείψεις αὐτές στό ἀνακοινωθέν ἀπό τήν πλευρά τῆς ἀντιπολίτευσης, δέν ὑπῆρξαν. Καί ὁ ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει νά δείχνει καλή διαγωγή προσφέροντας τήν σιωπηρή συναίνεσή του στό ἀμερικανικό σχέδιο.
Γνωρίζουμε βεβαίως πώς τά πράγματα στήν πολιτική δέν εἶναι ἄσπρο μαῦρο καί πώς οἱ διεθνεῖς σχέσεις δέ γίνονται μέ τά συναισθήματα. Σοφά οἱ ΗΠΑ προσπαθοῦν νά μήν φύγει ἐντελῶς ἡ Τουρκία ἀπό τό στρατόπεδο τῆς Δύσης καί νά μήν μεταβληθεῖ σέ δεύτερο Πακιστάν μέ γέννηση νέων Μπίν Λάντεν. Σοφά δέν τά σπᾶνε μέ τήν γείτονα γιά χάρη τοῦ δικοῦ τους ἐθνικοῦ συμφέροντος, πού ταυτίζεται δυστυχῶς γιά ἐμᾶς μέ τά τουρκικά στήν Ἀνατολική Μεσόγειο καί τήν Μέση Ἀνατολή. Τούς καταλαβαίνουμε! Μά νά καταλαβαίνουν καί ἐκεῖνοι ἐμᾶς. Ὅπως γράφει ἀκόμη κι αὐτός ὁ μέγας ρεαλιστής Κασουλίδης, «ὄχι μόνο νά δίνουμε, νά παίρνουμε κιόλας!». Ἀλλιῶς νά παίζουμε μπάλα. Ὅλοι παίζουν μπάλα στήν περιοχή. Ἀπό τούς Σέρβους πού πατᾶνε σέ δύο βάρκες καί τούς Ἀλβανούς, μέχρι τούς Βούλγαρους καί τούς Σκοπιανούς. Μία νέα ναυτική βάση τῆς Γαλλίας στήν Λέρο γιά παράδειγμα ἔναντι ἐξοπλισμῶν στό μέλλον θά ἦταν γιά παράδειγμα ἕνα ἐνδιαφέρον μήνυμα πρός πᾶσα κατεύθυνση.
Καί τό περιεχόμενο τοῦ μηνύματος θά ἦταν: «Μικροί εἴμαστε, βλᾶκες δέν εἴμαστε». Μή νομίζουμε πώς ὅσα ὑφίστανται αὐτήν τήν στιγμή οἱ ἀδελφοί μας Κύπριοι, μέ τήν δίκη μας ἀνοχή, δέν θά τά ὑποστοῦμε καί ἐμεῖς, ὅταν ὁ Ἐρντογάν θά θέσει ὡς προϋπόθεση ἐξομάλυνσης τῆς σχέσης του μέ τήν Δύση τήν διεξαγωγή τετραμεροῦς γιά τό Αἰγαῖο! Θά τά βροῦμε μπροστά μας.
