ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ μεταξύ τῶν κυρίων Θ. Φορτσάκη, Ἀδ. Γεωργιάδη καί Στ. Μάνου ἔλαβε χώρα, ἀπό τίς στῆλες καθημερινῆς ἐφημερίδας, ἕνας ἐνδιαφέρων διάλογος σχετικά μέ θεσμικές μεταβολές, μερικές ἀπό τίς ὁποῖες ἀπαιτοῦν συνταγματική ἀναθεώρηση καί ἄλλες ὄχι.
Οἱ δικές μου ἀπόψεις ἐπ’ αὐτῶν καί ἄλλων παρεμφερῶν θεμάτων ἔχουν διατυπωθεῖ ἀπό ἐτῶν σέ διάφορα fora καί κρίνω σκόπιμο νά ἐπαναλάβω μία περίληψή τους.
Οἱ συχνές πρόωρες ἐκλογές (μεταξύ 2007 καί 2015 εἴχαμε ἕξι βουλευτικές ἐκλογές!) δημιουργοῦν ἀβεβαιότητα καί πλήττουν τήν οἰκονομία. Θά ἦταν σημαντικό νά καθιερωθεῖ σταθερή κυβερνητική/κοινοβουλευτική θητεία, κατά προτίμηση πενταετοῦς διάρκειας, καί μάλιστα ἡ διεξαγωγή βουλευτικῶν ἐκλογῶν εἰ δυνατόν νά συμπίπτει μέ τίς εὐρωεκλογές καί τίς αὐτο-διοικητικές ἐκλογές. Ἔτσι ἡ ἀντιπολίτευση δέν θά εἶναι σέ θέση νά δημιουργεῖ κλῖμα πολιτικῆς ἀστάθειας, ζητώντας ἐκλογές ὅποτε κρίνει ὅτι οἱ δημοσκοπήσεις τήν εὐνοοῦν, οὔτε ἡ κυβέρνηση νά προκηρύσσει πρόωρες ἐκλογές, ἐπικαλούμενη προσχηματικά «ἐθνικούς λόγους». Στό πλαίσιο αὐτό ἡ ἐκλογή Προέδρου τῆς Δημοκρατίας θά μποροῦσε νά ὁλοκληρώνεται στήν τρίτη ψηφοφορία, μέ ἁπλή πλειοψηφία τῶν βουλευτῶν. Ἐναλλακτικά νά παρατείνεται ἡ θητεία τοῦ ἀπερχομένου Προέδρου μέχρι τήν τακτή ἡμερομηνία διεξαγωγῆς βουλευτικῶν ἐκλογῶν.
Μείωση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν βουλευτῶν σέ 200 καί κατάργηση τοῦ σταυροῦ προτίμησης, πρᾶγμα πού θά ἐπιφέρει, πιθανότατα, μικρότερη διακίνηση μαύρου πολιτικοῦ χρήματος καί ἐπιλογή καλύτερης ποιότητας ὑποψηφίων (εἴδους οὐσιώδους ἐν ἀνεπαρκεία).
Καθιέρωση ἀπόλυτου ἀσυμβίβαστου μεταξύ τῶν ἰδιοτήτων βουλευτῆ καί ὑπουργοῦ.
Θέσπιση ἀνώτατου χρονικοῦ ὁρίου δύο πλήρων θητειῶν γιά κάθε αἱρετό πολιτικό ἀξίωμα, πού συνεπάγεται ἄσκηση ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας.
Ἀναμόρφωση τῶν διατάξεων περί πολιτικῆς εὐθύνης ὑπουργῶν καί ἀσυλίας βουλευτῶν.
Περιορισμός τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ὑπουργῶν σέ 12, οἱ ἴδιοι νά ἐπιλέγουν τούς ὑφυπουργούς τους, νά καταργηθοῦν οἱ γενικοί γραμματεῖς καί νά ἀντικατασταθοῦν ἀπό γενικούς διευθυντές (δημοσίους ὑπαλλήλους).
Περιορισμός τοῦ ἀριθμοῦ τῶν πάσης φύσεως μισθοδοτούμενων ἀπό τό δημόσιο σέ ἕνα ποσοστό ἐπί τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ, κατάργηση τῆς μονιμότητας τῶν νεο-προσλαμβανομένων, ὑποχρεωτική ἀξιολόγηση ἀτόμων καί φορέων σέ ὅλο τόν εὐρύτερο δημόσιο τομέα.
Ἀλλαγή τῆς συνδικαλιστικῆς νομοθεσίας, θέσπιση αὐστηρότερων ὅρων καί διαδικασιῶν γιά ἀπεργίες δημοσίων ὑπαλλήλων καί ὑπαλλήλων ΔΕΚΟ.
Δυνατότητα ἵδρυσης μή κρατικῶν πανεπιστημίων μέ συγκεκριμένους ὅρους καί κρατική ἐποπτεία.
Καθιέρωση συνταγματικῶν περιορισμῶν δημοσιονομικῆς φύσεως (ὅπως: ἰσοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, περιορισμός τοῦ φόρου εἰσοδήματος σέ ἕνα ποσοστό ἐπί τοῦ βεβαιωμένου εἰσοδήματος κάθε φορολογούμενου, περιορισμός τῆς δυνατότητας δανεισμοῦ τοῦ κράτους σέ ἕνα ποσοστό τῶν ἐτήσιων δημόσιων ἐσόδων, κ.λπ.)
Δυνατότητα ὑπαγωγῆς σημαντικῶν ἐπενδύσεων γιά τήν ἐθνική οἰκονομία σέ εἰδικό καθεστώς μέ φορολογικές καί διαδικαστικές ρυθμίσεις ἐγγυημένης, δεκαετοῦς διάρκειας.
Ἕνας διακεκριμένος δημοσιογράφος τοῦ Economist ἔχει γράψει ὅτι «ὅπως ἕνα βιολογικό ἀνοσοποιητικό σύστημα ἐξασθενεῖ ὅταν δέν δοκιμάζεται, ἔτσι καί τό πολιτικό σύστημα γίνεται νωθρό καί εὐάλωτο ὅταν δέν ἀντιλαμβάνεται τήν ὕπαρξη καμμίας ἀπειλῆς». Γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ἀπειλῶν καί τῶν προβλημάτων μία νέα θεσμική ἀρχιτεκτονική –χωρίς νά εἶναι πανάκεια– μπορεῖ νά βελτιώσει τήν λειτουργία τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας.
*Νομικός – Οἰκονομολόγος
