Οἱ πολιτικές δυνάμεις πού οἰκοδόμησαν
τό πιό ἐντυπωσιακό σύστημα εὐημερίας
τῶν 73 τελευταίων ἐτῶν, πληρώνουν
τό τεράστιο ἐπικοινωνιακό ἔλλειμμά τους
ἀλλά καί τήν πολιτική τους μετριότητα
ΑΦΟΥ εἰσέπραξαν ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση σήμερα καί ΕΟΚ παλαιότερα καθαρές ἐπιδοτήσεις 290 δισεκατομμύρια εὐρώ, δάνεια σωτηρίας 300 δισεκατομμυρίων εὐρώ καί 60 δισεκατομμύρια ἐπενδυτική στήριξη μέ σχεδόν μηδενικό ἐπιτόκιο, οἱ Νεοέλληνες, ὅπως δείχνουν οἱ δημοσκοπήσεις, τάσσονται σέ ποσοστό 52% κατά τῆς EE, καί πέντε στούς δέκα πιστεύουν ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι αὐτή πού στηρίζει τήν Εὐρώπη.
Στή Γαλλία ἡ Κοινή Ἀγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), ἀπό τό 1958 ἕως τό 2014, ἐνίσχυσε τούς Γάλλους ἀγρότες μέ 1.560 δισεκατομμύρια εὐρώ καθαρές ἐπιδοτήσεις, ἐνῶ ἀπό τά διάφορα κοινοτικά προγράμματα ἡ Γαλλία ἄντλησε ἀπό τήν Εὐρώπη 1.110 δισεκατομμύρια εὐρώ ἐπενδυτικούς καί ἐρευνητικούς πόρους, χάρη στούς ὁποίους ἀναρριχήθηκε στήν ἕκτη θέση τῆς παγκόσμιας οἰκονομίας.
Ὁ νότος στήν γειτονική μας Ἰταλία ἄντλησε ἀπό τά εὐρωπαϊκά Ταμεῖα 2,3 τρισεκατομμύρια εὐρώ σέ 58 χρόνια, καί ἡ ἰταλική βιομηχανία ἐπιδοτήθηκε μέ 300 δισεκατομμύρια εὐρώ μέσω διαφόρων προγραμμάτων.
Ἡ Φινλανδία τό 1993 διασώθηκε κυριολεκτικά ἀπό τήν πλήρη κατάρρευση χάρη στίς κοινοτικές ἐνισχύσεις καί ἐγγυήσεις, παράλληλα δέ βοηθήθηκε νά ἀναπτυχθεῖ τεχνολογικά καί ἐκπαιδευτικά.
Ἡ Ἰρλανδία, χάρη στήν εἴσοδό της στήν ΕΟΚ, ἀπό 103η χώρα σέ κατά κεφαλήν εἰσόδημα στόν κόσμο τό 1973 εἶναι σήμερα 8η, καί οἱ ἐξαγωγές της ἀπό 60 δολλάρια ἀνά Ἰρλανδό τό 1975 πέρσι ξεπέρασαν τά 26.000 δολλάρια. Μόνον γιά ἔρευνα καί ἀνάπτυξη ἡ χώρα ἔχει ἐπιδοτηθεῖ μέ 64 δισεκατομμύρια εὐρώ τά τριάντα τελευταῖα χρόνια.
Θά μπορούσαμε νά συνεχίσουμε μέ πολλά ἀκόμα νούμερα. Μάταιος ὁ κόπος. Οἱ διάφοροι ἀμπελοφιλόσοφοι θά βροῦν ἐπιχειρήματα γιά νά δικαιολογήσουν τόν εὐρωσκεπτικισμό καί τόν ἕρποντα εὐρωπαϊκό νεολαϊκισμό, ἕνα φαινόμενο πού κανείς δέν θέλει νά προσεγγίσει μέ σοβαρότητα καί τό ἀπαιτούμενο βάθος. Διότι, πρίν ἀπ’ ὅλα, τό εὐρωπαϊκό πρόβλημα εἶναι σήμερα ἐπικοινωνιακό.
Οἱ μεγάλες πολιτικές παρατάξεις πού οἰκοδόμησαν τό κράτος εὐημερίας, εἰρήνης καί δικαίου τά 73 τελευταῖα χρόνια ποτέ δέν θέλησαν νά προβάλλουν τήν οἰκουμενικότητα καί τό τεράστιο πολιτιστικό ὑπόβαθρο τῆς προσπάθειάς τους. Καί τό ἐρώτημα εἶναι γιατί ἀμέλησαν αὐτή τήν διάσταση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ γίγνεσθαι, πού ἴσως ἦταν καί ἡ πιό σημαντική στήν ἐποχή της. Ἡ ἀπάντηση εἶναι σχετικά ἁπλή: γιά πολιτικούς λόγους. Καί ἐξηγούμεθα:
Οἱ Συνθῆκες, πού ἀποτέλεσαν τόν καταστατικό χάρτη τῶν Εὐρωπαϊκῶν Κοινοτήτων (χάλυβας, ἀτομική ἐνέργεια, κοινή ἀγορά), στήν οὐσία ὑπῆρξαν τό προϊόν ἑνός ἱστορικοῦ συμβιβασμοῦ. Στήν Συνθήκη τῆς Ρώμης τά μεγάλα ἀστικά κόμματα –χριστιανοδημοκράτες, σοσιαλδημοκράτες καί φιλελεύθεροι– ἀποφάσισαν τήν ἐφαρμογή μίας σειρᾶς κοινῶν πολιτικῶν πού ἄμβλυναν σέ μεγάλο βαθμό τίς ἰδεολογικές διαφορές τους –πολιτικές, οἱ ὁποῖες, ὅμως, δέν ἐπιθυμοῦσαν νά γίνουν εὐρύτερα γνωστές στό κοινό. Ἐξάλλου, τότε, γιά τά κόμματα αὐτά ὁ μεγάλος καί σοβαρός ἀντίπαλος ἦταν τά σταλινικά κομμουνιστικά κόμματα, τά ὁποῖα καθοδηγοῦσε ἡ Σοβιετική Ἕνωση, καί πού στόχο εἶχαν τήν ἰδεολογική ἀποσταθεροποίηση τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης καί ὄχι τήν ἄνοδο στήν ἐξουσία. Ἔτσι, οὐσιαστικά, ἡ ἰδεολογική ἀντιπαράθεση τῶν ἀστικῶν κομμάτων μέ τά σταλινικά κόμματα συσκότιζε τίς μεταξύ τους διαφορές καί σέ χῶρες ὅπως τό Βέλγιο, ἡ Ὁλλανδία καί ἡ Γερμανία πολλές φορές αὐτές οἱ πολιτικές παρατάξεις βρέθηκαν νά συγκυβερνοῦν.
Στό μέτρο δέ πού ἡ δυτικοευρωπαϊκή οἰκονομία γνώριζε καλούς ρυθμούς ἀνάπτυξης καί, ἀπό τό 1970 καί μετά, κατεῖχε τήν πρώτη θέση στό παγκόσμιο ἐμπόριο ἀγαθῶν καί ὑπηρεσιῶν, ἡ ἐντυπωσιακή ἀνάπτυξη τοῦ κοινωνικοῦ κράτους δέν ἄφηνε πολύ χῶρο γιά τόν λαϊκισμό, ὁ ὁποῖος ἔτσι κι ἀλλιῶς ἦταν τό κατ’ ἐξοχήν γνώρισμα τῆς σοβιετοκρατούμενης κομμουνιστικῆς ἀριστερᾶς.
Ὁ ἀκροδεξιός λαϊκισμός εἶχε τοπικιστικά κίνητρα καί βρῆκε ἔδαφος ἀνάπτυξης σέ ἐσωτερικές διαιρέσεις. Φλαμανδοί κατά Βαλλώνων στό Βέλγιιο, Καταλανοί κατά Μαδριλένων στήν Ἱσπανία, Κορσική κατά Παρισιοῦ στήν Γαλλία καί πάει λέγοντας. Ἔτσι, ἀργά ἀλλά σταθερά, στά ἔθνη-κράτη πού συνέθεταν τόν εὐρωπαϊκό πυρῆνα, ἀντί νά γίνεται λόγος γιά σοβαρά καί ὄχι ἁπλῶς πολιτικά ἀλλά κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα ἡ συζήτηση κατέβαινε στό χαμηλότερο τοπικό ἐπίπεδο καί, ὄχι λίγες φορές, ἔπαιρνε καί ἔντονο τοπικιστικό χρῶμα. Ἀργά ἀλλά σταθερά, οἱ ἐχθροί τῆς εὐρωπαϊκῆς ἰδέας πῆραν δύναμη, οἱ ὁποῖοι, ὅμως, δέν εἶχαν καί ἐπαρκῆ ἀντίλογο στίς ἀνοησίες πού ἐκστόμιζαν καί ἐκστομίζουν.
Σήμερα οἱ λαϊκιστές αὐτοί εἶναι οἱ πιό σκληροί ἐχθροί τῆς Εὐρώπης, μέ συμμάχους ἕνα ἄθλιο σύστημα μέσων μαζικῆς ἐνημέρωσης καί κοινωνικῆς δικτύωσης, τοῦ ὁποίου τροφή εἶναι ἡ πνευματική ἀθλιότητα σέ ὅλες της τίς διαστάσεις. Αὐτό εἶναι τό καίριο εὐρωπαϊκό πρόβλημα, καί θά συνεχίσει νά εἶναι τά χρόνια πού ἔρχονται, στή διάρκεια τῶν ὁποίων ἄνοδο στήν ΕΕ θά παρουσιάζει ὁ ἰσλαμο-αριστερισμός καί οἱ διάφορες παραφυάδες του. Τά χρόνια πού ἔρχονται ἔτσι, κάθε ἄλλο παρά ἀνέμελα θά εἶναι…
*Ἐπίτιμος Διεθνής Πρόεδρος
Ἕνωσης Εὐρωπαίων Δημοσιογράφων
