ΕΚΑΝΑ καί φέτος Πρωτοχρονιά στήν Θεσσαλονίκη. Μοῦ ἀρέσει ὁ Βορρᾶς, ἀνέκαθεν μοῦ ἄρεσε. Ὁ καθαρός ἀέρας του, ἡ κουλτούρα του, οἱ γεύσεις του…
… οἱ βόλτες του, μά προπάντων οἱ ἄνθρωποί του! Σπαθάτοι, ἴσιοι, ντόμπροι, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Θά μποροῦσα νά μιλῶ ὧρες γι’ αὐτούς. Γιά τόν Κώστα πού ἔχει τό ὀνειρικό κουτοῦκι τῆς «Δόμνας» στήν Ἄνω Πόλη, ὅπου ὑπό τούς ἤχους τραγουδιῶν τοῦ Θεοδωράκη, τοῦ Χατζηδάκη, τοῦ Ἄκη Πάνου ἑνώνονται κάθε Τρίτη ὅλες οἱ φυλές τῆς πόλης: ἀριστεροί, δεξιοί, παλαιοί κεντρῶοι. Ἐδῶ οἱ ταυτότητες συγχωνεύονται, ἡ αἴσθηση τοῦ παρόντος χρόνου χάνεται, ὁ ἑλληνικός πολιτισμός καί ἡ ἑλληνική μουσική κυριαρχοῦν.
Θά μποροῦσα ἐπίσης νά γράψω πολλά γιά τόν φίλο μου τόν Βασίλογλου πού ἔχει τό κλασσικό Clochard στό κέντρο τῆς πόλης καί συγκεντρώνει ἐκεῖ λαό καί ἐλίτ. Λαό καί Πανόραμα. Λαό καί νεολαία. Ὡστόσο, ἐπειδή τό θέμα μου ἐπικεντρώνεται σήμερα στίς ρίζες, τίς ρίζες μας, θά σᾶς μεταφέρω νοητά σέ ἕναν ἀπροσδόκητο χῶρο. Ἀργά τό βράδυ τῆς Πρωτοχρονιᾶς, μετά τά μεσάνυχτα, μαζί μέ παρέα ἰατρῶν καί ἄλλων φίλων (ἐπικεφαλῆς τῶν ὁποίων ἦταν ὁ υἱός τοῦ ἀείμνηστου βουλευτῆ τῆς ΝΔ Ἑξαδάκτυλου καί μελλοντικός Πρόεδρος τοῦ Πανελληνίου Ἰατρικοῦ Συλλόγου), βρεθήκαμε σέ ἕνα ἀπό τά …πολιτιστικά κέντρα τῆς πόλης. Γιά νά εἶμαι εἰλικρινής στήν ἀρχή ἀπογοητεύτηκα ἀπό τό θέαμα: κορίτσια, δεκάδες κορίτσια, ντυμένα ἐλαφρά λικνίζονταν ὅλο τό βράδυ στήν πίστα, ὑπό τούς ἤχους ἀνατολίτικης μουσικῆς, ἔχοντας τό νοῦ τους διαρκῶς σέ ἕνα ἀπό τά πρῶτα τραπέζια. Ἐκεῖ διασκέδαζε μέ τήν παρέα του ὁ λαοφιλής ἀνιψιός τοῦ Ἰβάν ἀλλάζοντας… κάθε ὥρα πουκάμισο. Λευκό στό πρῶτο πρόγραμμα, μαῦρο στήν μικρή ὥρα, δέν ἄργησα νά μπῶ στό νόημα: τά χρώματα τοῦ ΠΑΟΚ!
Εἶχα ἀρχίσει νά μελαγχολῶ καί νά σκέπτομαι ὅτι ἡ γενιά αὐτή εἶναι χαμένη ὑπόθεση ὅταν ὁ ἔχων τό γενικό πρόσταγμα στήν πίστα Δημήτρης Χρυσοχοΐδης ἔδωσε στό βιολί τό σύνθημα: «Παῖξε ἕναν κότσαρη». Ὅπου κότσαρης ἴσον χορός ποντιακός, χωρίς λόγια. Χορός δυνατός ὅμως. Πού σέ «ξυπνάει». Αἴφνης ἐπῆλθε μεταμόρφωση. Τά κοριτσάκια μέ τό λάθος βάψιμο, τήν ὑπερμίνι φούστα, τό ὑπερβολικό κραγιόν, τήν μπότα μέχρι τό γόνατο, καί τά ἐλέη τους σέ κοινή θέα, ἄλλαξαν βλέμμα διά μιᾶς. Καί μαζί μέ τά ἀγόρια πού ἀνέβηκαν στήν πίστα (70-30 ἡ ἀναλογία), μέ μάτι πού γυάλιζε, δεκαοκτάχρονα, εἰκοσάχρονα, εἰκοσιπεντάχρονα, ἑνωμένα σάν γροθιά, ἄρχισαν νά χορεύουν μέ τέτοιο πάθος τόν χορό τῆς φυλῆς τους, ὥστε ἄν τούς εἶχες δεῖ λίγο νωρίτερα νά χορεύουν νωχελικά τά «τσιφτετελοειδῆ», ἀναρωτιόσουν: Εἶναι τά ἴδια παιδιά αὐτά ἤ ἄλλα; Καί κάθε φορά πού κτυποῦσαν ταυτόχρονα πολεμοχαρῶς μέ δύναμη τό πόδι στό πάτωμα, γιατί αὐτό ἐπιβάλλουν τά βήματα τοῦ χοροῦ, πάλι ἀναρωτιόμουν: Μήπως εἶναι ἰδέα μου; Μαγική εἰκόνα; Πῶς γεννήθηκε τόση λεβεντιά στήν ψυχή μέσα ἀπό σώματα (πού ἔμοιαζαν) εὐτελισμένα;
Κατέληξα –τέσσερεις ἡ ὥρα τό πρωί– χαρούμενος πώς ναί, ὑπάρχει ἐλπίδα, πώς αὐτή ἡ γενιά, ἡ ὁποία τό μόνο πού ξέρει καλά εἶναι ἀπό κινητά καί τεχνολογία, ἔχει μέλλον. Γνωρίζει τίς ρίζες της. Δέν ἔχει ἀνάγκη γιά ρίζες, ὅπως ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου τῆς φιλοσόφου Σιμόν Βέιλ. Δέν ξερριζώνεται. Δύσκολα τῆς βγάζεις ἀπό μέσα της τήν χώρα. Τίς ἀναμνήσεις τῶν παππούδων της. Τήν καταγωγή της. Κατέληξα ἐπίσης ὅτι γιά νά καταλάβεις τόν Ἕλληνα σέ βάθος πρέπει νά «ξύσεις» τήν εἰκόνα του καί νά μήν ἀρκεῖσαι σέ αὐτό πού βλέπεις στήν πρώτη «στρώση». Ὁ Ἕλληνας περιέχει πολλούς Ἕλληνες μέσα του. Καλά πού θά ἦταν νά εἶχα τόν Νῖκο Φίλη μαζί μου σέ αὐτή τήν ἐμπειρία!
Ἐπιστρέφοντας στήν Ἀθήνα εἶδα στήν τηλεόραση δύο εἰκόνες πού ἐπιβεβαίωσαν τήν αἰσιοδοξία μου. Τίς εἰκόνες τῶν δεκάδων νέων παιδιῶν πού βούτηξαν στήν θάλασσα γιά τόν Σταυρό, ἀνήμερα τῶν Θεοφανείων.
«Τό ἔκανα γιά τήν θρησκεία μου καί γιά τό ἔθιμο» ἀπάντησε μέ εὐθύτητα ἕνας νεαρός πού ἔπεσε στά κρύα νερά μπροστά στίς κάμερες. Οὔτε αὐτή ἡ ρίζα τῆς παράδοσης καί τῆς θρησκείας ξερριζώνεται ἀπό τούς νέους. Τί καί ἄν ὁ δήμαρχος Μπουτάρης ἔκανε τήν ἄνοστη δήλωση «τά νερά ἁγιάστηκαν καί, εὐτυχῶς, γιατί ἔχουμε πολλά νερά»; Τί καί ἄν ὁ δήμαρχος Καμίνης ἔρριξε τόν σταυρό σέ πισίνα ξενοδοχείου; Ἡ νέα γενιά ἔχει τήν Ἑλλάδα μέσα της καί τούς προσπερνᾶ. Εἶδα, τέλος, ἕναν πιτσιρικά σέ πλάνα στά χιόνια νά λέει μέ ἄψογη ἄρθρωση πώς «ἦρθα ἐγώ μέ τήν οἰκογένειά ΜΟΥ καί περνάω τέλεια». Μετά ταῦτα ποιός ἀπορεῖ γιατί αὐτά τά παιδιά ἀγαποῦν τό ὄνομα «Μακεδονία» καί θά βγοῦν μεθαύριο στόν δρόμο νά τό ὑπερασπίσουν, ἔστω γιά τήν τιμή τῶν ὅπλων; Ποιός ἀμφιβάλλει πώς οἱ νέοι μας ἔχουν βαθιά κρυμμένη τήν Ἑλλάδα μέσα τους; Ὑποθέτω κανείς. Ὅποιος πιστεύει τό ἀντίθετο, ἄς θυμᾶται ἕνα: ἡ Ἀριστερά, ἀφελῶς, ἐπειδή τούς θεώρησε δικούς της, «τεμέτερον» τούς ἔδωσε δικαίωμα ψήφου. Ὡραῖα! Θά τῆς τό… ἀνταποδώσουν.
