Περιμέναμε τά ἀποτελέσματα γιά τίς εἰσαγωγικές στά Πανεπιστήμια καί ἡ «φουρνιά» μας ἑτοιμαζόταν γιά τό «βάπτισμα τοῦ πυρός» …
… ἀλλά εἴχαμε ὅλο τόν καιρό νά ἀσχοληθοῦμε μέ ὅσα πολιτικά μᾶς ἄγγιζαν ἐκεῖνα τά χρόνια. Κυβέρνηση στρατιωτική στήν Ἑλλάδα, λογοκρισία καί ἐλεγχόμενη πληροφόρηση, ἀλλά ἡ νεολαία εἶχε πάντα τούς δικούς της κώδικες καί τά δικά της «κανάλια».
Σέ ἐμᾶς, λοιπόν, τούς λιγώτερο «προοδευτικούς» εἶχε γίνει ἰδιαίτερα προσφιλές ἕνα πρόσωπο ἀπό τό λεγόμενο «σιδηροῦν παραπέτασμα». Ἦταν ὁ Ἀλεξάντερ Ντοῦμπτσεκ, ὁ γενικός γραμματέας τοῦ ΚΚ Τσεχοσλοβακίας (Τσεχία καί Σλοβακία ἦταν ἕνα κράτος τότε, ὑπό τήν σοβιετική ἐπιρροή), ὁ ὁποῖος εἶχε ἀρχίσει νά ἐφαρμόζει μία σειρά ἀπό μέτρα φιλελεύθερα, ἀλλάζοντας τήν εἰκόνα τοῦ σκληροῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος. Οἱ φιλελεύθεροι καί οἱ «ἀναθεωρητές» τῆς ἀριστερᾶς ἐξυμνούσαμε τόν Ντοῦμπτσεκ. Οἱ «ὀρθόδοξοι» τόν κατήγγελλαν ὡς «ὀπορτουνιστή» καί ὡς «πράκτορα τῆς Δύσης καί τῶν Ἀμερικάνων»…
Ἄλλες ἐποχές. Γόνιμες, μέ μιά νεολαία στερημένη ἀπό ἐλευθερίες, μέ τά Πανεπιστήμια πραγματικά κέντρα διακινήσεως ἰδεῶν (ἔστω καί στά κρυφά καί ὑπό διωγμόν). Μιά ἐποχή πού ὅλα εἶχαν νόημα, πού δέν πῆρε ἡ σημερινή σύγχυση ἀπό τήν δῆθεν «πολύπλευρη πληροφόρηση», ἡ ὁποία καταλήγει στόν πλήρη ἀποσυντονισμό! Τά θυμόμουν ὅλα ἐτοῦτα αὐτές τίς μέρες, πού συμπληρώθηκαν 61 χρόνια ἀπό τήν εἰσβολή τῶν σοβιετικῶν στρατευμάτων στήν Τσεχοσλοβακία. Ἡ «Ἄνοιξη τῆς Πράγας» κατεπνίγη, ὁ Ντοῦμπτσεκ βρέθηκε στήν ἐξορία, οἱ Τσεχοσλοβάκοι ἀντιστάθηκαν, ἀλλά τό κίνημα ὑπέκυψε ὑπό τά χειροκροτήματα τῆς δύσεως. Γιά τόν Ντοῦμπτσεκ (στά φανερά) ἀλλά καί γιά τούς εἰσβολεῖς (στά κρυφά, μή χάσουμε τίς ἰσορροπίες)…
Ὁ Ντοῦμπτσεκ εἶχε γίνει γραμματέας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1968 καί τόν Ἀπρίλιο παρουσίασε «πρόγραμμα δράσης μέ πολιτικές καί οἰκονομικές μεταρρυθμίσεις γιά τόν Σοσιαλισμό μέ ἀνθρώπινο πρόσωπο», τό ὁποῖο ἐνέκρινε ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ Κόμματος. Ὁ λαός ἀντέδρασε θετικά, ὅμως Μπρέζνιεφ καί δορυφόροι τῆς ΕΣΣΔ ἔβλεπαν ἕνα πρόγραμμα «ἀντεπαναστατικό». Καί ἄρχισε ἡ ἀντίστροφη μέτρηση…
Διψασμένες γιά τέτοια νέα, οἱ ἑλληνικές ἐφημερίδες ἐξυμνοῦσαν «τίς ἐλευθερίες πού παρεῖχε τό “σκληρόν” καθεστώς στούς πολῖτες». Χτυποῦσαν, δηλαδή, τό σαμάρι γιά νά τά ἀκούσει ὁ γάιδαρος!
Ὁ Ντοῦμπτσεκ ζητοῦσε «διάλογο» μέ τήν ΕΣΣΔ, ἀλλά τήν νύχτα τῆς 20ῆς Αὐγούστου 1968 στρατεύματα τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας εἰσέβαλαν στήν Τσεχοσλοβακία ἀφήνοντας πίσω τους 30 νεκρούς καί 300 τραυματίες.
Τήν εἰσβολή κατήγγειλαν οἱ ἡγέτες τῆς Ρουμανίας καί τῆς Γιουγκοσλαβίας, Τσαουσέσκου καί Τίτο, πού βρίσκονταν σέ διάσταση μέ τή Μόσχα. Ὁ ἡγέτης τῆς Ἀλβανίας Ἐμβέρ Χότζα κατήγγειλε τήν εἰσβολή καί ἀπέσυρε τήν χώρα ἀπό τό Σύμφωνο τῆς Βαρσοβίας καί «τά ἔφτιαξε» μέ τήν Κίνα… Καταδικαστικά ἦταν καί τά ΚΚ Ἰταλίας καί Γαλλίας, ἀνοίγοντας τόν δρόμο στόν «Εὐρωκομμουνισμό», μακριά ἀπό τή Μόσχα. Στήν Ἑλλάδα, τό ΚΚΕ ἐνέκρινε, ἀλλά ἡ εἰσβολή ὁλοκλήρωσε τήν διάσπαση πού εἶχε ἀρχίσει ἀπό τόν Φεβρουάριο τοῦ 1968. Τό «ΚΚΕ Ἐσωτερικοῦ» ἦταν πλέον γεγονός…
Ἦταν ἡ δεύτερη μεγάλη ρωγμή στό «ἀνατολικό μπλόκ» μετά τήν ἐπανάσταση τῶν Οὕγγρων, τό 1956. Ὁ χρόνος μετροῦσε ἤδη ἀνάποδα γιά τήν μεγάλη ἀλλαγή τοῦ 1989…
