Ο NASSIM Nicholas Taleb στό μπέστ-σέλλερ του «Ὁ Μαῦρος Κύκνος» πραγματεύεται τόν ἀντίκτυπο τοῦ ἐξαιρετικά ἀπρόβλεπτου σέ πολλούς τομεῖς τῆς ζωῆς.
Χαρακτηρίζει ὡς «μαῦρο κύκνο» ἕνα ἀκραῖο γεγονός, τό ὁποῖο συγκεντρώνει σωρευτικά τρία χαρακτηριστικά: πρῶτον καί κυριότερο, εἶναι ἐξωτικό, ὑπό τήν ἔννοια ὅτι κινεῖται πέρα ἀπό τίς κανονικές προσδοκίες, καί τοῦτο ἐπειδή κανένα στοιχεῖο τοῦ παρελθόντος δέν ἀφήνει νά φανεῖ πειστικά ὅτι θά μποροῦσε νά εἶναι πιθανή ἡ ἐμφάνισή του. Δεύτερον, ἔχει ἰδιαίτερα σημαντικές ἐπιπτώσεις. Τρίτον, παρά τόν χαρακτῆρα του ὡς ἐξωτικοῦ ἡ ἀνθρώπινη φύση μᾶς κάνει νά πλάθουμε ἑρμηνεῖες, μετά τήν ἐπέλευσή του, πού τό ἐμφανίζουν ὡς γεγονός ἑρμηνεύσιμο καί μάλιστα προβλεπτό.
Πρίν δοῦμε ἐάν ἡ τραγωδία στήν Ἀνατολική Ἀττική μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὡς μία τέτοια περίπτωση, ἄς θυμηθοῦμε τίς ἀντιδράσεις τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἀλέξη Τσίπρα καί τῆς περί αὐτόν ἡγετικῆς ὁμάδας στήν καταστρεπτική πυρκαϊά στό Μάτι. Τήν 23η Ἰουλίου ὁ κ. Τσίπρας προΐσταται συσκέψεως, παρουσίᾳ τηλεοπτικῶν καμερῶν, ὅπου περί ὥραν 23:40 δέν γίνεται λόγος γιά ὕπαρξη ἔστω καί ἑνός νεκροῦ. Ἡ μή ἀναφορά σέ νεκρούς δικαιολογεῖται ἐκ τῶν ὑστέρων ἀπό τόν ὑφυπουργό Ὑγείας κ. Πολάκη, ἐπειδή «δέν εἶχε βάλει σφραγῖδα ὁ ἰατροδικαστής» (!). Τήν 25η Ἰουλίου ὁ κυβερνητικός ἐκπρόσωπος ἀνακοινώνει μέτρα γιά τήν ἀνακούφιση τῶν πυρόπληκτων, μεταξύ τῶν ὁποίων διορισμούς στό Δημόσιο καί αὔξηση τῆς βαθμολογίας κατά 20% γιά τά τέκνα τους στίς εἰσαγωγικές ἐξετάσεις στά ΑΕΙ. Ἀκολούθησαν ἐπιπλήξεις Καμμένου πρός …καμένους κατοίκους τῆς περιοχῆς γιά ψευδολογίες καί πολεοδομικές παραβάσεις, συνέντευξη Τύπου κατά τήν ὁποία ὁ τότε ὑπουργός Προστασίας τοῦ Πολίτη ἐπικαλέστηκε «ἀδιάσειστα» στοιχεῖα γιά τήν δράση ἐμπρηστῶν ἐνῶ ὁ ἴδιος καί οἱ ἀρχηγοί Ἀστυνομίας καί Πυροσβεστικῆς ἰσχυρίστηκαν ὅτι τά πάντα λειτούργησαν χωρίς λάθη (ἅπαντες ἀπεπέμφθησαν μετά πάροδο δεκαημέρου). Ἀπαγορεύθηκε ἡ συμμετοχή στελεχῶν τοῦ Σύριζα σέ ραδιοτηλεοπτικές ἐκπομπές τοῦ Σκάι. Ὁ πρωθυπουργός «ἀνέλαβε στό ἀκέραιο τήν πολιτική εὐθύνη», ἄν καί ὁ ὑπουργός του κ. Βερναρδάκης δήλωσε «μή χτυπᾶτε τόν Τσίπρα, εἶναι μόνο 44 ἐτῶν» (!). Ἄλλοι ὑπουργοί ὑπέδειξαν ὡς αἰτία τῆς καταστροφῆς τήν αὐθαίρετη δόμηση στήν περιοχή (πού ἔχει ξεκινήσει ἀπό τήν δεκαετία τοῦ 1950), ὁ δέ κ. Τσίπρας κήρυξε ἀνένδοτο ἀγῶνα κατά τῶν αὐθαιρέτων –μολονότι ἡ κυβέρνησή του συνέχιζε μέχρι πρό τινος ἀδιατάρακτα τήν πρακτική νομιμοποίησής τους καί ἀνέστειλε τήν ἐφαρμογή ὑπαρχόντων πρωτοκόλλων κατεδάφισης.
Ἡ πυρκαϊά τῆς 23ης Ἰουλίου ἦταν ἡ πολλοστή ἀπό αὐτές πού μαστίζουν τήν Ἀνατολική Ἀττική ἐπί δεκαετίες. Συνεπῶς δέν εἶχε τίποτε τό ἀπρόβλεπτο ἤ πρωτόγνωρο. Ὁ ἀριθμός τῶν ἀνθρώπινων θυμάτων ἦταν, βεβαίως, πρωτόγνωρος, ὅπως πρωτοφανής ἦταν ἡ ἀνικανότητα καί ἡ ἔλλειψη συντονισμοῦ Ὑπουργῶν, Περιφερειάρχη, Γραμματέως Πολιτικῆς Προστασίας, κατά τόπον ἁρμοδίων Δημάρχων καί Ἀρχηγῶν Σωμάτων. Αὐτή ἡ πρωτοφανής ἀνικανότητα ἦταν ὁ πραγματικός «μαῦρος κύκνος». Γιά τήν ἐπελθοῦσα καταστροφή ὑπάρχουν ποινικές καί πολιτικές εὐθύνες, μέ ἁρμόδιες γιά τόν καταλογισμό τους τίς δικαστικές ἀρχές καί τό ἐκλογικό σῶμα, ἀντιστοίχως.
*Νομικός – Οἰκονομολόγος
email: [email protected]
